مقالات ها

چرا مجلس امام حسین (ع) اینقدر اهمیت دارد؟

چرا مجلس امام حسین (ع) اینقدر اهمیت دارد؟

توصیه‌های بزرگان دین در مورد مجلس روضه امام حسین (ع) را در ادامه مطلب بخوانید.

ادامه مطلب
«بیان» اصل حالات عارفان و نتایج عملی آن

«بیان» اصل حالات عارفان و نتایج عملی آن

براي نزديك شدن به ذات اقدس الهي از نظر اسلام راه هاي گوناگوني وجود دارد. يكي از اين راه ها عرفان اسلامي است. در اين مقاله با استناد به حديثي از امام صادق (ع) به بيان اصل حالات عارفان و نتايج عملي آن اشاره كرده ايم. با ما همراه باشيد.

ادامه مطلب
بسطام، شهر عشق و عرفان

بسطام، شهر عشق و عرفان

در شش كيلومتري شمال شرق شاهرود شهري به نام بسطام وجود دارد كه جزء شهر هاي چند هزار ساله ايران زمين است و تاريخ آن به قبل از ورود اسلام به ايران مي رسد. شهري زيبا و ديدني كه مجموعه تاریخی و آرامگاهی بایزید بسطامی از عرفای قرن سوم هجری بر اهمیت تاریخی و گردشگری آن افزوده است. همراه ما باشيد.

ادامه مطلب
چریکی در نهایت علم و ذوق عرفانی

چریکی در نهایت علم و ذوق عرفانی

در وجود چمران هم علم هست، هم ایمان؛ هم سنت هست، هم تجدد؛ هم نظر هست، هم عمل؛ هم عشق هست، هم عقل... اینجور هم نبود که یک آدم خشکی باشد که لذات زندگی را نفهمد؛ بعکس، بسیار لطیف بود.

ادامه مطلب
تاثیر عرفان های کاذب در زنان بیشتر است یا مردان؟

تاثیر عرفان های کاذب در زنان بیشتر است یا مردان؟

مسئله ای که هست این است که چرا با وجود بنیان های دینی همچون اسلام برخی عرفان های کاذب و پوچ در کشور ما باید بعضی افراد را درگیر خود کند مسئله ای است که در مورد آن باید توجه شود..

ادامه مطلب
تفاوت تثلیث مسیحیت با عرفان اسلامی

تفاوت تثلیث مسیحیت با عرفان اسلامی

برخی افراد ناآگاه تلاش کرده‌اند برای توجیه تثلیث مسیحیت، از اندیشه عرفان اسلامی بهره ببرند، این افراد مدعی هستند اگر...

ادامه مطلب
وقوف به عرفات

وقوف به عرفات

مناسك حج از يك سو تمثيل سيري است كه انسان‌هاي متكامل به سوي الله طي مي‌كنند و از سوي ديگر، تذكاري است بر تاريخ زندگي انسان بر كوكبه ارض در منظومه شمسي و اين‌چنين وقوف در عرفات هم براي كسب معرفت و عرفان است و هم...

ادامه مطلب
تأويل كتاب آسمانى در اديان ابراهيمى

تأويل كتاب آسمانى در اديان ابراهيمى

«تأويل» در لغت از «اَوْل» به معناى «بازگرداندن» مى آيد. اين واژه 17 بار در قرآن مجيد وارد شده و مقصود از آن تحقق امورى است كه مقدمات آن قبلا فراهم شده است; مانند فرا رسيدن وعده هاى قرآنىِ ثواب و عقاب،[6]«تأويل» در اصطلاح مفسران عبارت است از صرف نظركردن از معناى ظاهرى الفاظ متن مقدس و پيشنهاد معناى تازه اى كه در اولين برخورد، از ظاهر آن الفاظ فهميده نمى شود.[7]

ادامه مطلب
كاخ درون: هفت مرحله عرفانى ترزا آويلايى

كاخ درون: هفت مرحله عرفانى ترزا آويلايى

براى رسيدن به وصال الاهى راه هاى زيادى طرح شده است و هر يك از عرفا به فراخور فرهنگ و سنتى كه در آن زيست مى كرده اند طرق مختلفى را پيموده و يا ارايه كرده اند. ترزا آويلايى از عارفان برجسته مسيحى در قرن شانزدهم ميلادى است. او دو راه براى رسيدن به اين وصال طرح كرده كه يكى از آنها كاخ درون است. اين كاخ در هفت عمارت بررسى شده است

ادامه مطلب
عرفان نقطه عزيمت

عرفان نقطه عزيمت

آنچه تقديم مى شود ترجمه فصل اولِ كتاب Mysticism از عرفان پژوه نامدار انگليسى خانم اولين اندرهيل (1941ـ1875) [1] است. خانم اندرهيل نخستين زنى است كه در كليساى انگلستان سخنرانى كرد و با نگارش بيش از 39 كتاب و 350 مقاله به يكى از چهره هاى مهم در اوائل قرن بيستم تبديل شد. در ميان آثار او علاوه بر آنچه مربوط به عرفان مى شود آثارى در زمينه شعر و داستان نيز مشاهده مى شود. از گستردگى و حجم بالاى آثارش مى توان به وسعت دامنه اطلاعات و دانش او پى برد. او در زمينه فلسفه، فيزيك جديد و سائر حوزه هاى علمى به ويژه روانشناسى مدرن كثير الاطلاع بود.

ادامه مطلب
نگاهي به آيين سيك

نگاهي به آيين سيك

نخستين‌ بنيانگذار آيين‌ سيك‌ «نانك‌» است‌، كه‌ در سال ‌م‌ از پدر و مادرى هندويى متولد شد. در يك‌ جو دينى هندويى ـ اسلامى زندگى كرد. او اولين‌ كسى نبودكه‌ دست‌ به‌ تلاش‌هايى ‌اصلاح ‌طلبانه‌ مى‌زد بلكه‌ قبل‌ از او فردى به‌ نام‌ «كبير» (1440 - 1518) كه‌ از ميراث‌ هندوئيسم‌ وقرآن‌ كريم‌ اثر پذيرفته‌ بود، به‌ اين‌ كار اقدام‌ كرده‌ بود.

ادامه مطلب
مكتب اوشو ، عرفان يا ضد عرفان

مكتب اوشو ، عرفان يا ضد عرفان

از شما مي خواهم ابتدا اين چند بند را بخوانيد تا باقي ماجراي اشو را هم برايتان بگويم: "اوشو تعليماتش را تنها در قالب کلمات ادا نميکرد، بلکه زندگي او سرمشقي از تعاليم و اعتقاداتش بود. او زندگي را به حد تمام و کمال تجربه کرد؛ زندگي وي آکنده از عشق، شجاعت، وقار و شوخ طبعي خاصي بود که از طريق آن به قلب ميليونها نفر از مردم دنيا راه يافت؛

ادامه مطلب
مسلك عرفانى اوشو در گرايش هاى معنوى سرزمين هند

مسلك عرفانى اوشو در گرايش هاى معنوى سرزمين هند

اوشو، عارف و فيلسوف معاصر هندى است. وى در 11 دسامبر 1931 در روستاى كوچك و دورافتاده كوچ وادا در ايالت مادهيا پرادش بدنيا آمد. و از همان آغاز كودكى بيشتر تحت تاثير پدربزرگ و مادربزرگ مادرى خود بود. وى علاقه وافرى نسبت به آنان داشت.در سن هفت سالگى پدربزرگ مادرى اش را از دست داد و به گفته خويش اين واقعه تاثير عميقى بر زندگى درونى او گذاشت و پنجره اى شد براى ايجاد اراده اى در جهت كشف حقايق عرفانى او .

ادامه مطلب
عرفان هاي سرخ پوستي

عرفان هاي سرخ پوستي

عرفان سرخ پوستي از نوع عرفان هاي طبيعت گر است؛ به اين معنا که متعلق شهود در آن، وحدت روح طبيعت و فناي نهايي سالک در نيروي طبيعت است. طبيعت گرايي از آنجا آغاز شد که انسان دعوت انبياء را فراموش و به انديشه منهاي وحي و اين جهاني خود تکيه کرد و کوشيد تا نياز خود را به قدسيت و پرستش ارضا کند؛ از اين رو چون روزي، نعمت و نيز بلا و محنت زندگي خويش را در طبيعت ديد، ايمان آورد و پنداشت که طبيعت داراي نيرويي برتر، ناشناخته، رمز آلود و مستقل است که مي توان با آن، معنويت گرايي خدا خواهي فطري را پاسخ گفت.

ادامه مطلب
عرفان حلقه ( عرفان كيهاني )

عرفان حلقه ( عرفان كيهاني )

جهان از حدود يکي و دو دهه پيش، بستر ظهور و پيدايش چشم گير و روز افزون مکاتيب و فرقه هاي معنويت گراي انحرافي و عرفانهاي کاذب نوظهور هست؛ در اين بين کشور ايران نيز از جريان اين پروسه (يا به عبارتي پروژه) جهاني عقب نمانده و شاهد ظهور صدهها مدعي تاسيس و بنيان نهادي عرفاني و معنوي بوده است.

ادامه مطلب
درباره پائولو کوئيلو

درباره پائولو کوئيلو

كوئيلو نيز مانند ميليون ها نفر انسان عصر مدرن، آواي روح را در فراق از وطن خويش شنيده و از معدود كساني است كه آن را جدي گرفته وبراي التيام درد هجران كاري كرده است ; ولي اي كاش، او هم مانندميلياردها بشري كه ناله روح را مي شنوند و كاري نمي كنند، خاموش مي ماند و دست به كاري نمي زد; اي كاش، نام خدا و ياد عالم غيب، از راه آثار او به فرهنگ عمومي انسان امروزي باز نمي گشت و اي كاش، نويسنده اي چيره دست نبود يا دست كم از خدا و معنويت نمي نوشت، زيرا اين خدايي كه در آثار كوئيلو زنده شده، همان خداي ناتوان وخطاكاري است كه در آثار نيچه مرد و رابطه با عالم غيبي كه به نام جادومطرح مي كند، همان خرافات و توهماتي است كه در دوران رنسانس، مردمان را از دينداري و معنويت گرايي، ملول و رميده ساخت.

ادامه مطلب
الوهيت در عرفان ساتيا ساي بابا

الوهيت در عرفان ساتيا ساي بابا

عرفان هاي نوظهور اشاره به رونق جريان هاي فكري است كه در چند ده ه گذشته با شكلي متفاوت در دنياي معنوي به راه افتاده است.در بدو فراگيري اين عرفان ها امر بر برخي مشتبه شد كه عرفانهاي نو ظهور، گرايشات معنوي منكر وجود خدا است.حال آن كه در قريب به اكثر عرفان هاي نو ظهور اشاراتي به وجود خداوند رفته است.لكن مسئله بر سر ميزان اعتبار خدا در مصاديق متفاوت اينگونه از عرفانها است.

ادامه مطلب
اکنکار در سراب دين

اکنکار در سراب دين

شبه آيين اکنکار که از عرفان هاي نوپديد و نوظهور آمريکايي است، باورهاي بسياري از اديان و عرفان ها را گرد آورده است تا معجوني از همه اديان باشد. معجون بودن اين فرقه موجب شده است تا بنيان گذار آن و نيز جانشينان وي ادعاهايي که اين فرقه را به دين بودن نزديک مي کند، مطرح سازند. اين نوشته بر آن است تا با بيان اوصاف، شگردها و روش هايي که اين شبه آيين را به تعريف دين نزديک مي کند، تناقض دين نبودن ظاهري، و دين بودن آشکار آن را روشن کند. در اين مقاله، با تطبيق باورهاي اکنکار با مؤلفه هاي مهمي که در تعريف هاي دين شمرده شده است، نشانه هايي از ادعاي دين بودن اکنکار ارائه مي شود. سپس با بررسي اهداف معهود سردمداران اين شبه آيين و ويژگي هايي که براي آن برمي شمارند، از باور پنهاني دين بودن اکنکار پرده برداشته مي شود.

ادامه مطلب
فنا و نيروانه

فنا و نيروانه

يكي از روش هاي مهم براي شناخت اديان و تأثير و تأثر بين آنها مقايسه مفاهيم مطرح در آنها است كه به مطالعات تطبيقي معروف است. نوشتار حاضر در اين سياق به تحليل دو مفهوم فنا و نيروانه كه يكي در عرفان اسلامي و ديگري در آيين بودا غايت سلوك سالكان و رهروان است، مي پردازد. در اين ارتباط در ابتدا مفهوم فنا و نيروانه هر يك جداگانه بررسي مي شود و در نهايت موارد مشابهت و اختلاف آنها مطرح مي گردد.

ادامه مطلب
اخلاق عرفاني در مسيحيت

اخلاق عرفاني در مسيحيت

حتي اگر تجربة ديني را از سنخ تجربة عرفاني ندانيم، باز عرفان به لحاظ داشتن ابعاد متعدد، همانند دين است. و يکي از ابعاد عرفان ــ در کنار بُعد شعائري، بُعد عقيدتي، بُعد نهادي و ... ــ بُعد اخلاقي آن است. همچنين همانند دين، اين بُعد از عرفان ــ همچون ساير ابعاد آن ــ در عرفانهاي مختلف، داراي تفاوتهايي است. اين نوشتار، با پذيرش وجود چيزي به اسم «عرفان مسيحي»، به بررسي تاريخي بُعد اخلاقي آن مي پردازد و سنتهاي مختلف اخلاقي پديدآمده در آن را برمي شمارد.

ادامه مطلب
نقش عشق در زندگي آگوستين

نقش عشق در زندگي آگوستين

تفکرات هيچ کس جداي از زندگي او نيست؛ در اين مقاله کوشش شده است تا نقش عشق در زندگي عارف و الاهيات دان برجسته، آگوستين قديس مورد بررسي قرار گرفته و تاثير آن بر آراي ديني، فلسفي و عرفاني وي مشخص گردد. هنگامي که براي نخستين بار مشغول مطالعه‌ي زندگي آگوستين شدم، زندگي او برايم بسيار عجيب و عقايدش بسيار پيچيده آمد به خصوص که هنوز هم نتوانسته‌ام بفهمم چرا معشوقه‌اش را رها کرد در حالي که هنوز هم او را دوست داشت. احساس همدردي، زن بودن و يا هر چيز ديگري که بخواهيم نامش را بگذاريم در قلب من تألمي شديد را برمي‌انگيزاند آنچنانکه گاه بي‌آنکه بخواهم صداي گريه‌هاي شبانه‌ي آن زن را در تنهايي و خلوت، در درونم احساس مي‌کنم و بهت او بعد از آخرين ديدار و همواره يک سؤال بي‌پاسخ: «چرا رها شدم؟!» و هيچگاه احساس نمي‌کنم که در مطالعه‌ي زندگي او با خستگي تاريخ روبرو هستم، انگار که هر دو انسان‌هايي زنده‌اند با قلبي گرم و تپنده که دائم اين واقعه را برايم مکرر مي‌کنند. با مطالعه‌ي هر کتاب جديد اين حادثه را مي‌بينم، صبر مي‌کنم و با عمق روح و وجودم تمامي سؤالاتم را دوباره و چند باره از سر مي‌گيرم.

ادامه مطلب
صدايکي ست

صدايکي ست

ترجمه کتاب تشبه به مسيح در سال 83 و ارائه آن به بازار کتاب در سال 84 بدون ترديد به عنوان يکي از مهم ترين حوادث حوزه کتاب در سال گذشته بوده است، چراکه چاپ نخست آن به سرعت در بازار به اتمام رسيد و قول ارائه چاپ دوم آن توسط انتشارات هرمس در بهمن ماه، مشتاقان اين کتاب را در انتظار گذاشت.

ادامه مطلب
رساله ي الهيات عرفاني ديونيسيوس آريوپاغي

رساله ي الهيات عرفاني ديونيسيوس آريوپاغي

ديونيسيوس آريوپاغي، شخصيت برجسته ي كتاب مقدس است و اعتقاد بر اين است كه وي از ياران و صحابيان رسولان و از قديسان، و در اوايل قرن دوم ميلادي بوده است. اما شهرت وي نه فقط به دليل شخصيت كتاب مقدسي او، بلكه به دليل مجموعه رساله ها و نگاشته هايي است كه در سال 533 در شورايي در قسطنطنيه به وي نسبت داده شده است. آريوپاغي مجعول داراي آثار بسياري بوده كه بيشتر آنها از ميان رفته و تنها چهار رساله و تعدادي نامه از وي باقي مانده است. يكي از رساله ها رساله ي الاهيات عرفاني است كه معرف الاهيات عرفاني در مسيحيت است

ادامه مطلب
عرفان يهودي و مكتب گنوسي

عرفان يهودي و مكتب گنوسي

ريشه‏هاي عرفان يهودي در كتاب مقدس وجود دارد. در تجاربِ پيامبرانِ عبري، عنصر عرفاني وجود داشته است.(1) بعدها، در دين يهود، جنبش عرفاني خاصي به ظهور رسيد كه كمال آن در قبالاي ميانه مشهود است. آغازين تاريخ اين جنبش مبهم و نامعلوم است، اما آثار آن در متون مكاشفه‏اي و در تعاليم و تجارب برخي از ربي‏ها و در ميان اسني‏ها(2) موجود است. با اين‏كه عرفان يهودي از عناصر هلنيستي و يوناني و ايراني متأثر بوده است، اتكاي آن بر سنّت يهودي را نبايد از نظر دور داشت.

ادامه مطلب
عرفان يهودي و مكتب گنوسي

عرفان يهودي و مكتب گنوسي

برخي از محققان معتقدند كه ايران باستان و تفكر ديني آن دوره، در شكل گيري فلسفه يونان مؤثر بوده است. حتي گفته مي شود كه در زمان امپراتوري هخامنشيان، فيلسوف هاي معروفي از يونان شاگردان مغان ايراني بوده اند.[3] پس از فتح آسيا توسط اسكندر، ايران جزو قلمرو يوناني شد; از اين دوره دوران هلنيستي آغاز مي گردد. در دوران هلنيستي، افكار مصري، بابلي، يهودي و ايراني با هم ممزوج گرديد. بدين ترتيب، ملاحظه مي گردد كه اين افكار پيش از مسيحيت در حوزه مديترانه و نواحي شرقي مديترانه وجود داشته است.

ادامه مطلب
عرفان يهود

عرفان يهود

اين اصطلاح وقتي به کار مي رود که شخص عقيده داشته باشد جداي از ادراک حسي و ادراک عقلاني، مي توان با واقعيتي به نام الوهيت که صرفا با دليل آوردن قابل تعريف نيست و اعتقاد بر آن است که مبناي نهايي هستي است، تماس مستقيم برقرار کرد. از آن جا که عرفان ناشي از آرزوي دريافتن و پيوستن به چيزي است که در تجربه عادي نمي گنجد، به سادگي محدود به حدود دقيقي نمي شود.

ادامه مطلب
عرفان مركبه و عهد عتيق

عرفان مركبه و عهد عتيق

عرفان يهودي از آغاز تاكنون سه مرحله اصلي را پشت سر نهاده است و در طي اين مراحل به كمال و شكوفايي خود رسيده است; اين سه مرحله اصلي را مي توان تحت عناوين عرفان مركبه مشخص نمود، دوره كمال و پختگي عرفان يهودي در همان آيين متجلي شده كه شاخصه عرفان يهودي و عنواني عام براي همه ادوار آن است و بيشتر مطالعاتي هم كه در مورد عرفان يهودي صورت گرفته و نيز آثاري كه تأليف شده مربوط به همين مرحله از عرفان يهودي است و مراحل قبل به ويژه عرفان مركبه كمتر مورد توجه و بررسي دقيق قرار گرفته و عمده مباحثي كه در مورد آن مطرح شده، با احتمالات و گمانه زني هاي فراوان همراه است.

ادامه مطلب
منشاءِ تصوف‌

منشاءِ تصوف‌

بدون‌ مقدمه‌ و به‌ سادگي‌ مي‌توان‌ گفت‌ که‌: تصوف‌ و عرفان‌ در همه‌ي‌ اديان‌ و مذاهب‌ و حتي‌ مکاتب‌ فلسفي‌ کم‌ و بيش‌ وجود دارد. و پس‌ از اين‌ همه‌ تحقيقات‌ که‌ درباره‌ي‌ پيداشدن‌ صوفي‌گري‌ و درويشي‌ و عرفان‌ انجام‌ شده‌، هنوز هيچ‌کس‌ نتوانسته‌ بگويد که‌ منشأ اصلي‌ تصوف‌ اسلامي‌ و ايراني‌ چيست‌ و يا کجاست‌؟ اين‌ امر، به‌ چند دليل‌ به‌ وجود آمده‌ است‌ که‌ در ادامه‌ به‌ آن‌ مي‌پردازيم‌.

ادامه مطلب
فرقه هاي صوفيه

فرقه هاي صوفيه

تاريخچه اين مکتب به قرن اول اسلامي بر ميگردد. مرکز اين مکتب نيشابور در خراسان است.از پيشينيان اين مکتب به ابوحفص نيشابوري و حمدون اشاره شده است. ملامتيه شيخ خود را قصار نيشابوري عنوان ميکنند که نام وي احمد است. ملامتيه بنام حمدونيه و قصاريه نيز شناخته ميشوند.

ادامه مطلب
عرفان و تصوف در بستر زمان

عرفان و تصوف در بستر زمان

مي خواهيم درباره اين مطلب صحبت کنيم که «عرفان چيست؟» خواستگاه عرفان چه چيزي است؟ و چگونه مي توان عرفان را مطالعه کرد؟ نکته اول اين است که ما به عرفان چه نگاهي داشته باشيم و آيا عرفان هم مثل ساير علوم نظير مثل فلسفه، کلام، تفسير و... يک علم محسوب مي شود؟ يا خير. اگر بگوييم علم محسوب نمي شود، اين سوال مطرح خواهد شد که عرفان صرفاً چيست؟ و ارتباط عرفان با مقوله اي که معمولاً کنار واژه عرفان قرار مي گيرد يعني تصوف، چيست؟ ما معمولا اين دو واژه را باهم مي آوريم و مي گوييم عرفان و تصوف، عارف و صوفي، اما آيا اين دو يکي هستند؟

ادامه مطلب
صوفي ، صوفيه و تصوف (2)

صوفي ، صوفيه و تصوف (2)

كلمه عارف و عرفان در روايات شيعه بسيار زياد است و چون مخالفت با صوفيه اوج گرفت از اوايل قرن چهارم لفظ عارف را به جاي صوفي براي خود قرار دادند . وشهيد مطهري در بحثي راجع به اينكه عارف از چه زماني باب شده ميگويند كه قدر مسلم اين اصطلاح در قرن به بعد سوم شيوع پيدا كرده است .

ادامه مطلب
صوفی ، صوفیه و تصوف

صوفی ، صوفیه و تصوف

تصوف به عنوان يکي از انحرافات جدي در امت اسلام ، دوران پر فراز و نشيبي را طي نموده است ، اهل بيت عليهم السلام به عنوان رهبران الهي از همان ابتداي تشکيل اين جريان به مخالفت با اين جريان پرداختند. اين انحراف از بين اهل سنت آغاز گرديد و تقريبا تا دوران صفويه در بين شيعيان جايگاهي نداشت اکثر قريب به اتفاق بزرگان صوفيه از اهل سنت بودند.

ادامه مطلب
سنت صوفيان

سنت صوفيان

درباره اشتقاق اين كلمه بحث هاى فراوانى شده است. محققان جديد به اين نتيجه رسيده اند كه به احتمال زياد معناى اصلى اين كلمه «شخص پشمينه پوش» است. بنابه روايتى درقرن هشتم (دوم هجرى قمرى)، اين واژه گاه درباره افرادى به كارمى رفت كه به دليل تمايلات زاهدانه، جامه هاى پشمينه زبروآزاردهنده مى پوشيدند، و آرام آرام نام گروهى شد كه با تأكيد بر بعضى از تعاليم و اعمال ويژه قرآن و پيامبر، خود را از ديگر مسلمانان جدا كردند.

ادامه مطلب
راه صوفى

راه صوفى

امروزه در غرب، اين نام بيشتر شناخته شده است، اما حقيقت آن از آنچه كه هماره در جهان اسلام بوده، بسيار مبهم تر شده است. اين نام عنوان ارزشمندى است، اما حقيقت آن در تعريف ها، توصيف ها، و كتاب ها يافت نمى شود. اگر در صدد يافتن حقيقت تصوف هستيم، هرگز نبايد فراموش كنيم كه شكاف بين دوران ما و دوران على بن احمد بوشنجى آن قدر عميق و جدى است كه نمى توان به چيزى بيش از نشانى مبهم از آن دست يافت. در آن دوران از همان زمانى كه پديده هاى متعددى نام «تصوف» به خود گرفتند، شروع به تاثيرگذارى جدى بر جامعه اسلامى كردند.

ادامه مطلب
راز ورزى صوفيانه

راز ورزى صوفيانه

در جهان اسلام كسى را كه تقريباً به هر گونه رازورزى، مشغول باشد، صوفى مى دانند[1]. اين نام از واژه عربىِ صوف به معناى پشم برگرفته شده است. اين پوشش رسم برخى از نخستين زاهدانى بود كه پيشينيانِ تصوّف متأخر بودند. البته صوفيسم يا تصوّف نوعى فلسفه نيست; بلكه تجربه اى است عرفانى كه به برخى از صوفيان اين جرأت را مى دهد تا از مبانى دينىِ سنّتى كه نقطه عزيمتِ آنان بوده است، فراتر روند و به تأملاتى اشتغال ورزند كه به معنايى فراختر ، فلسفى هستند. در هر حال، براى درك درستِ اين نوع تأملات، دانستن مطالبى درباره تاريخ آغاز جنبش تصوّف، ضرورى است.

ادامه مطلب
راز ورزى صوفيانه

راز ورزى صوفيانه

در جهان اسلام كسى را كه تقريباً به هر گونه رازورزى، مشغول باشد، صوفى مى دانند[1]. اين نام از واژه عربىِ صوف به معناى پشم برگرفته شده است. اين پوشش رسم برخى از نخستين زاهدانى بود كه پيشينيانِ تصوّف متأخر بودند. البته صوفيسم يا تصوّف نوعى فلسفه نيست; بلكه تجربه اى است عرفانى كه به برخى از صوفيان اين جرأت را مى دهد تا از مبانى دينىِ سنّتى كه نقطه عزيمتِ آنان بوده است، فراتر روند و به تأملاتى اشتغال ورزند كه به معنايى فراختر ، فلسفى هستند. در هر حال، براى درك درستِ اين نوع تأملات، دانستن مطالبى درباره تاريخ آغاز جنبش تصوّف، ضرورى است.

ادامه مطلب
کاباليسم+قبالا

کاباليسم+قبالا

کلمه قباله(1) از لحاظ لغوي به معناي سنت است، که به ويژه ما را به سنت عرفان يهودي ارجاع مي دهد. اين کلمه تا قرن دوازدهم ميلادي اهميت چنداني پيدا نکرد، اما پيش از آن، جريانات عرفاني اي در درون يهوديت وجود داشت که مي توان آنها را نيز جريانات قباله اي خواند؛ چرا که حاوي اصول اساسي مرامي هستند که نتيجتا همان مکتب قباله شد. از اين رو، در ادبيات عرفاني يهود، بين آثار عرفاني اي که پيش يا پس از قرن دوازدهم نوشته شده اند، هيچ فرقي نيست.

ادامه مطلب
گستره شيطان پرستي

گستره شيطان پرستي

ايدئولوژي شيطان پرستي دو روند حركت تكاملي و تحرك انكشافي را پشت سر گذاشته و امروز در اوج آشكاري و بي پروايي به دنيا عرضه ميشود. حركت تكاملي شيطان گرايي تا اواسط قرون وسطا و سپس تحرك انكشافي آن را از نيمه دوم قرون وسطا تا شيطانگرايي مدرن نشان مي دهد. در اين روند قوم بني اسرائيل ميراث بان شيطانگرايي است. از دورههاي بدوي و باستان كه در مصر و بابل و مناطق شمال آفريقا، جنوب غرب آسيا و جنوب شرق اروپا آواره بودند

ادامه مطلب
عرفان حضرت زهرا

عرفان حضرت زهرا

در مرتبه‏ى هشتم به مقام شهود حق به تمام كمال و جمال، و در مرتبه‏ى نهم به مرتبه‏ى عشق و محبت نسبت به ذات مقدس پروردگار كه موجب فناى در ذات حق است مى‏رسد انسان به مقام اسماء و صفات رسيده دست نياز جز به درگاه بى‏نياز دراز نمى‏كند

ادامه مطلب
طنز 8

طنز 8

این مطلب شامل عناوین رو به روست: شش ماه حضور داوطلب, شیخ محمد, شفاعت, شهید برگشتی, صل علی محمد،یار امام کو؟, صدام آش فروش, صحنه را به هم نمیزنیم, صبحگاه, ظهور آقا, عرفان که برود بالا

ادامه مطلب
دهلاویه

دهلاویه

معرفی دهلاویه,نمادهای دهلاویه,سلام دهلاویه,فرشته ها در سوسنگرد

ادامه مطلب
آيا عشق، امرى ناپسند و مذموم است؟ جايگاه آن در عرفان اسلامى چيست؟

آيا عشق، امرى ناپسند و مذموم است؟ جايگاه آن در عرفان اسلامى چيست؟

در فرهنگ اسلامى، عشق و عاشقى امرى ناپسند و مذموم نبوده، بلكه ـ همان گونه كه در آغاز بحث عشق ذكر شد - مايه ى نشاط و شادابى و تداوم زندگى است، اما در بستر مناسب خود. عشق حقيقى سرچشمه ى جوشان حيات است

ادامه مطلب
شيطان عتيق ، شيطان مدرن 1

شيطان عتيق ، شيطان مدرن 1

مباحث عرفاني براي جوانان جاذبه فراواني دارد. اين جاذبه ذاتي موجب شده تا عرفان هاي کاذب هم اندک اندک به دنبال جاي پايي در جامعه ديني ما باشند. اين نوشتار درصدد شناخت و نقد نحله هايي از اين عرفان ها برآمده است. به يقين ورود در عرصه اين مباحث تخصصي ، نيازمند مطالعه ، مباحثه و تحقيق بيشتر است

ادامه مطلب
مقابله با تهاجم فرهنگي4

مقابله با تهاجم فرهنگي4

تدبير ش 78   شهريور و مهر 91
خطر فرهنگ مهاجم و لزوم مراقبت در كمك نكردن به آن
در زمينة فرهنگ ... من يك جمله عرض بكنم: به كارهاي سطحي نبايد اكتفاء كرد. به كارهاي عميق‌‌تر، كارهاي بنياني‌‌تر، كارهايي كه از يكي‌‌شان ده‌ها كار صادر مي‌شود و نشئت مي‌گيرد، توجه كنيد. من يك وقتي نسخه‌‌اي از آن كارهاي عميقِ لازم را به آقاي رئيس‌‌جمهور دادم؛ همان‌ها بايد دنبال شود و بايد دنبال مي‌شد.

ادامه مطلب
ابعاد عرفاني، تربيتي و عبادي حج (1)

ابعاد عرفاني، تربيتي و عبادي حج (1)

از ديدگاه متفكران مسلمان، انديشه تجزيه‏اي يكي از مشكلات اساسي اسلام است كه به هر بخشي از اسلام، جداي از بخشهاي ديگر مي‏نگرد و هر يك از ابعاد معنوي، اجتماعي، سياسي و اقتصادي آن را به‏طور مستقل مورد مطالعه قرار مي‏دهد.

ادامه مطلب
بزرگترین حکمت حج

بزرگترین حکمت حج

شخص با احرام و قطع وابستگی خود از تعلقات مادی و دنیوی، از تمام قیود و وابستگی‌های خسران‌آور رها گشته و آماده عروج و پرواز در فضاهای معنوی و عرفانی می‌گردد.

ادامه مطلب
بیان اصول جهان بینی عرفانی (نظام احسن)

بیان اصول جهان بینی عرفانی (نظام احسن)

یکی از مباحثی که در جهان بینی عرفانی مطرح است مساله ای است که فلاسفه آن را به عنوان مساله «نظام احسن» عنوان می کنند. مساله ای است در فلسفه و برای فیلسوفان که آیا نظام موجود نظام احسن است؟ معنی نظام احسن این نیست که در مقابل این نظام، نظام دیگری وجود دارد، این احسن است یا آن؟

ادامه مطلب
جایگاه و واژه عشق در عرفان

جایگاه و واژه عشق در عرفان

پرسش: پیرامون عشق در عرفان برایم توضیح دهید؟ پاسخ: عشق از عناصر عمده و اساسی بینش و حرکات عرفانی است. اما حقیقت عشق چیست؟ این سؤال را نمی توان پاسخ گفت، زیرا عشق مانند هستی، مفهومی دارد که اعرف الاشیاء است اما کنه و حقیقت آن در غایت خفاء است

ادامه مطلب
عرفان امام علی (ع)

عرفان امام علی (ع)

بعد از پیامبر اکرم ما بنده ای به این بندگی جز علی علیه السلام سراغ نداریم. تخمین زده اند در حدود چهل و پنج ساعت از ضربت خوردن تا وفات و شهادت ایشان یعنی تا آن لحظه ای که مرغ روحش به عالم ملکوت پرواز کرد فاصله شد و به نظر من این مدت چهل و پنج ساعت از حیرت انگیزترین دوره های زندگی علی علیه السلام است.

ادامه مطلب
بیان اصول جهان بینی عرفانی (وحدت وجود 3)

بیان اصول جهان بینی عرفانی (وحدت وجود 3)

نظر سوم در وحدت وجود همان نظریه خاص عرفاست و آن این است که وجود، واحد من جمیع الجهات و بسیط مطلق است، هیچ کثرتی در آن نیست، نه کثرت طولی و نه کثرت عرضی، نه کثرت به شدت و ضعف و نه به غیر شدت وضعف، حقیقت وجود منحصرا واحد است و او خداست. وجود یعنی وجود حق.

ادامه مطلب
بیان اصول جهان بینی عرفانی (وحدت وجود1)

بیان اصول جهان بینی عرفانی (وحدت وجود1)

وحدت وجود تعبیرات مختلفی دارد. کثرت وجود که خیلی روشن است: انسان می گوید که موجودات متعدد کثیره متباینه ای هستند که یکی انسان است، یکی حیوان است (حیوان هم مختلف است )، یکی جن است، یکی ملک است، آن یکی هم خداست، موجوداتی که بالذات از یکدیگر مباین هستند

ادامه مطلب
بیان اصول جهان بینی عرفانی (وحدت وجود 2)

بیان اصول جهان بینی عرفانی (وحدت وجود 2)

بیان دیگر در باب وحدت وجود این است که وحدت وجود نه به معنای این است که وجود منحصر به ذات حق است بلکه معنایش این است که همه موجودات موجودند به یک حقیقت که آن، حقیقت وجود است ولی حقیقت وجود مراتب دارد، یک مرتبه او واجب است و یک مرتبه ممکن، یک مرتبه غنی است

ادامه مطلب
برخی از وجوه تفاوت عرفان عملی و اخلاق

برخی از وجوه تفاوت عرفان عملی و اخلاق

اولا عرفان درباره روابط انسان با خودش و با جهان و با خدا بحث می‏کند و عمده نظرش درباره روابط انسان با خدا است و حال آنکه همه سیستمهای‏ اخلاقی ضرورتی نمی‏بینند که درباره روابط انسان با خدا بحث کنند، فقط سیستمهای اخلاقی مذهبی این جهت را مورد عنایت و توجه قرار می‏دهند.

ادامه مطلب
اصول جهان بینی عرفانی

اصول جهان بینی عرفانی

1- محور جهان بینی عرفانی «وحدت وجود» است. این نکته را مخصوصا توجه بفرمایید ( این اشتباه را خیلی ها کرده اند) چون بیان فلسفی وحدت وجود در دوره های متاخر پیدا شده، همان طور که عرض کردم به وسیله محیی الدین و شاگردانش پیدا شد یعنی قبلا نامی از وحدت وجود و از این اصطلاح در میان عرفا نبود، بعضی خیال کرده اند که

ادامه مطلب