این عبادت اسلامی همچون سایر عبادات اسلامی دارای حکمت‌های سودمندی است که سود آن عاید فرد و جامعه می‌گردد. ما در اینجا به اختصار به بعضی از حکمت‌های حج می‌پردازیم:
مهم‌ترین و سودمندترین حکمت حج اظهار عبودیت و بندگی به پیشگاه خداوند متعال است که این امر در تمام اعمال حج نظیر احرام و طواف و سعی و قربانی و.... مشهود و مشخص است.

علاوه بر این منافع روحی و روانی و اخلاقی بسیاری به شخص حاجی و به جامعه اسلامی می‌رسد از جمله:

شخص با احرام و قطع وابستگی خود از تعلقات مادی و دنیوی، از تمام قیود و وابستگی‌های خسران‌آور رها گشته و آماده عروج و پرواز در فضاهای معنوی و عرفانی می‌گردد.
مسلمانان از اقصی نقاط کشورهای اسلامی و غیر اسلامی در ایام مشخص در کنگره عظیم حج جمع می‌گردند و با اتحاد و همفکری راه حل مشکلات مسلمانان جهان را بررسی کرده و در رفع مشکلات از نیروی عظیم مسلمانان کمک می‌گیرند. و اتحاد اسلامی را بین همه مسلمانان جهان برقرار می‌سازند انشاء الله.
تحرک بازار و اقتصاد مسلمانان. موسم حج از قدیم الایام فرصت خوبی برای رونق خرید و فروش بازرگانان مسلمان و گردش سرمایه در دست کسبه و مستمندان از شرق تا غرب عالم می‌شود.
آشنایی با آثار و اخبار پیغمبر اکرم (ص) و زنده نگه داشتن این آثار.

برای تیمن به نقل روایتی در این زمینه بسنده می کنیم:

هشام بن حکم می‌گوید از امام صادق علیه السلام پرسیدم: چرا خداوند مردم را به انجام حج و طواف خانه خود فرمان داده است؟
فرمود: خداوند انسانها را آفرید... و آنان را به عملی (حج) دستور داد که اطاعت دین و مصالح دنیای آنان را در بردارد، در موسم حج مسلمان از مشرق و مغرب گرد هم جمع می‌شوند تا با یکدیگر آشنا گردند و برای اینکه هر ملتی از تجارتها و فرآورده‌های اقتصادی ملتهای دیگر استفاده کند، و بخاطر اینکه مسافران و حمل و نقل کنندگان در این سفر با کرایه دادن وسیله‌های نقلیه خود بهره ببرند، و برای اینکه با آثار و اخبار پیغمبر اکرم (ص) آشنا گردند و این آثار همچنان زنده بماند و بدست فراموشی سپرده نشود، و اگر بنا باشد هر ملتی فقط درباره محیط خود سخن بگویند هلاک می‌گردند و شهرها ویران می‌شود، و استفاده‌ها و منافع تجارتی از بین می‌رود و اخبار و آثار پیغمبر نابود می‌گردد، این است فلسفه حج.

وسائل الشیعه، جلد 8، کتاب الحج، ابواب وجوب الحج، باب1، حدیث 18