در روح هر ديني در کنه وجود آن \ حقيقت\ نهفته است، \ نه شريعت\ و اين فصل مشترک همه اديان الهي بدون استثناء است. چون شريعت هر ديني با دين ديگر فرق مي کند، پس نمي تواند از نفس مشترک اديان ناشي شده باشد و چنان که قرآن دين خدا را به صورت مفرد به کار مي برد که راز آن در همين اهميت نفس مشترک شان نهفته است که چيزي نيست جز حقيقت.
ادامه مطلب1. نسبت اديان با يكديگر اديان از ديد كلى به دو مجموعه تقسيم مى شوند: توحيدى و غيرتوحيدى. مجموعه اديان توحيدى (شامل يهوديت، مسيحيت، آيين زردشت و اسلام) به سه اصل توحيد، نبوت و معاد قائلند، ولى اديان غيرتوحيدى هيچ يك از اين سه اصل را قبول ندارند: آن اديان به جاى توحيد، از شرك و به جاى نبوت، از حكمت[1] و به جاى معاد، از تناسخ سخن مى گويند.
ادامه مطلب«چنانکه ابراهيم به خدا ايمان داشت و براي او عدالت محسوب شد. پس آگاهيد که اهل ايمان فرزندان ابراهيم هستند... بنابراين اهل ايمان، با ابراهيم ايمان‌دار، برکت مي‌يابند». (رساله پولس رسول به غلاطيان، 9 و 7 ـ 6: 3)(1) در گذر تاريخ فرزندان ابراهيم، به سه سنت متفاوت تقسيم شدند: يهوديت، مسيحيت و اسلام.
ادامه مطلباز ديدگاه كليساى كاتوليك، خدا از راه القاى تدريجى سرّ خاصش به صورت اعمال و كلمات، خود را بر آدمى آشكار ساخته است. از آنجاكه كتاب مقدس به الهام الاهى نوشته شده، كتاب مقدس در حقيقت كلام خداست. به بيان ديگر، خدا مؤلف كتاب مقدس است; زيرا او آيات آن را به مؤلفان بشرى الهام كرده است. همچنين خدا با فرستادن پسرش خود را كاملا آشكار ساخت و عهدش را در او براى هميشه پايدار ساخت.
ادامه مطلباگر جامعه شناسان دين از جمله ماكس وبر بر اهميت تئوديسه ها در جهان پيشامدرن تأكيد داشته اند، متفكرانِ امروزِ جامعه شناسى دين ، از جمله پيتربرگر و بسيارى ديگر ، تئوديسه ها را در جهان مدرن نيز مهم مى دانند. جامعه شناسى دين مى گويد انسان نمى تواند بدون معنا زندگى كند و تئوديسه ها اين نياز انسان را پوشش مى دهند; از اين نظر فرقى ندارد كاركرد تئوديسه ها يك كاركرد اجتماعى باشد يا كاكردى فردى و شخصى.
ادامه مطلبرابطه آزادى و جنسيت از پرنزاعترين مباحثى است كه در طول تاريخ، به دلايل گوناگون، كانون توجه متفكران بوده است. اديان الهى به عنوان برترين مرجع تفسير مفاهيمى مانند آزادى و برابرى ، بهترين ملجأ براى پاسخگويى به مسائل فرهنگى ـ اجتماعى مىباشند كه در هر زمان به صورتى نو مطرح مىگردند و به اقتضاى رخدادهاى جديد، پاسخهاى متفاوتى مىطلبند.
ادامه مطلبسيد كاظم موسوي محقق و پژوهشگر تاريخ معاصر ايران در گفتگو با خبرنگار سياسي خبرگزاري فارس با بيان اين كه برخي سايت‌هاي خبري با انتشار اخباري مبني بر مبارزه رضا خان با بهائيت مباني اعتقادي مردم را به بازي گرفته و در راستاي خدمت به بهائيت گام برمي‌دارند، گفت: اين گونه سايت‌ها در واقع جعل تاريخ به نفع بهائيت كرده و در راستاي مظلوم نشان دادن اين فرقه انحرافي عمل مي‌كنند.
ادامه مطلبايجاد اديان و فرق ساختگي، يکي از ترفندهاي مرسوم دول استعمارگر براي به انحراف کشاندن جريان صحيح دينداري بوده است. در حقيقت هدف کلي اين بوده که فرق دست ساز در نهايت، جايگزين اديان الهي شده و يا حداقل چهره اديان الهي را مشوش سازند. اين امر در حوزه يهوديت و مسيحيت تا حد زيادي موفقيت آميز بوده و ما امروز شاهد گروه ها و فرقه هاي مختلفي هستيم که با آداب و مناسکي عجيب عده اي را گرد .
ادامه مطلباز آنجا كه تمام اديان موجود در دنيا به مرور زمان و برداشت‌هاي مختلفي كه از متون ديني مي‌شود و احياناً با تأثير برخي عوامل سياسي، دست‌خوش تفرقه مي‌شوند و از يك آئين، مذهب‌هاي متعددي با نام‌هاي متعدد، به وجود مي‌آيد، مكتب يهوديت هم داراي دستجات و فرقه‌هاي متعدد است، كه از آن جمله مي‌توان به مكتب صدوقيان يا فريسيان اشاره داشت كه به اضافة فرقه‌هاي ديگر در برهه‌هاي خاص زماني و دلايل مختلف ظهور و بروز داشته‌اند و بعضاً به دلايل خاص خود باقي مانده يا منقرض شده‌اند. اما آئين يهود در ايران آنچه از بررسي منابع موجود و در دسترس به دست مي‌آيد گوياي مطلب خاصي نيست.
ادامه مطلباگر منظور از شباهت و همزادي اسلام و آيين حضرت موسي اين است كه اسلام و يهوديت منشأ واحد و مشتركي دارد و آن تأكيد بر توحيد و اجتناب از شرك و بت پرستي است. و نيز مبارزه همه جانبه بر ضد فساد و تباهي و تربيت نفوس پاك انسانها است. اگر منظور اين است مسلّماً اعتقاد راسخ مسلمين بر اين است كه تمام اديان ابراهيمي گوهر مشترك دارند و ريشه تمام شرايع الهي به حكمت و علم خداوند منتهي مي‌شود؛ كه بر اساس تفاوت ظرفيت انسانها در طول تاريخ شرايع گوناگوني از سوي خداوند تشريع شده است[1] و پيامبران الهي براي ترويج و تبليغ آن همت گماشتند. در اين ميان، شريعت اسلام كاملترين و جامعترين شرايع الهي است.[2] قرآن خود را تصديق كننده شرايع موسوي و عيسوي معرفي مي
ادامه مطلبزرتشت واژه‌اي است آريايي كه در اصل «زراتشتر» بوده كه گويند جزء اخير آن «اشترا» به معناي شتر است. براي اين تسميه وجوه مختلف ذكر كرده‌اند كه از آن جمله «داراي زرد اشتران»يا «صاحب كهن اشتران» مي‌باشد.
ادامه مطلباز زماني که «فيلون» يهودي حاصل تعاليم دستگاه‌هاي فلسفي يوناني را با آموزه‌هاي عهد عتيق پيوند زد و ماحصل اين پيوند در قالب تعاليم «پولس» به عنوان يکي از ارکان تئوريک کليساي کاتوليک مطرح گرديد، نفوذ گسترده‌ي يهوديت در مسيحيت تحريف شده و به تبع آن کليت تمدن غرب آغاز گرديد. البته ميزان و کيفيت نفوذ تعاليم دنيا زده‌ي يهوديت توراتي [تورات تحريف شده] در قرون وسطي و عصر جديد تمدن غربي يکسان و به يک اندازه نبوده است. در سده‌هاي ميانه و در حالي که مسيحيت کاتوليک در اعماق باورهاي خود تا حدودي از مضامين و درون مايه‌هاي يهودي متأثر بود، اما در خودآگاهي رسمي کليساي کاتوليک نحوي استقلال و مرزبندي با يهوديت ديده مي‌شد و اصحاب کليسا به همراه مردمي که از دست رباخواري‌هاي ستمکارانه يهوديان خسته و کلافه شده بودند؛ به بهانه‌ي به صليب کشيده شدن حضرت عيسي (ع) به دست يهوديان به مبارزه با اين اقليت طماع و حريص و ثروتمند مي‌پرداختند.
ادامه مطلباز ديدگاه علماي اسلام، اديان به دو قسم آسماني و غير آسماني تقسيم مي شوند و فرق اين دو در آن است، كه اديان آسماني توسط پيامبران الهي، از سوي خداوند، براي هدايت مردم فرستاده شده اند، ولي اديان غير آسماني، آيين هايي هستند كه ريشه الهي نداشته و دست ساز مدعيان دروغين بوده اند. با توجه به اين مطلب بحث از تحريف اديان غير آسماني، سالبه به انتفاء موضوع بوده و جايگاهي ندارد؛ زيرا تحريف يعني تغيير دادن چيزي از حالت خودش و كج و مايل كردن آن و اديان غير آسماني از اول كج و ناراست بوده اند، و نمي توان ادعا كرد كه اول الهي و صحيح بوده اند و بعداً تحريف شده اند[1]. امّا بحث تحريف در اديان آسماني بحثي جدّي بوده و محتاج به بررسي دقيق است چون از ديدگاه اسلام اديان آسماني هم مانند يهوديت و مسيحيت همگي ريشه اي واحد و الهي داشته اند كه در طول زمان توسط برخي افراد گمراه از مسير اصلي منحرف شده و از راستي به كجي گرويده است
ادامه مطلببر خلاف فرقه هاي ديگر يهودي، اين فرقه در روز شنبه و ديگر جشن هاي از خوردن مرغ و ماهي و آهو و ملخ خودداري مي کردند. اين فرقه نبوت عيسي را تصديق مي نمودند و گفته هاي او را مخالف تورات نمي دانستند. آنان عيسي را از پيروان موسي مي دانستند و باور داشتند که او مردم را به تورات دعوت مي کند. آنان صريحا اعتراف به نبوت عيسي نمي کردند. گروهي از اين فرقه باور داشتند که : عيسي ادعاي نبوت نکرده و نيز مدعي نبوده که شريعت او ناسخ دين موسي است، عيسي از اولياء الله و عارف به تورات مي باشد و انجيل وحي خانه نيست، بلکه سرگذشت عيسي است که بدست چهار تن از ياران او گردآوري شده است.
ادامه مطلباين فرقه قائل به تناسخ بودند. به گمان آنان در کتاب دانيال نبي آمده است که خداوند بخت نصر را مسخ کرده و به گونه هفت جانور درنده درآورده تا او را بدين وسيله عذاب داده باشد.
ادامه مطلبنوديني يا تغيير آيين (conversion) كمابيش در اديان مختلف وجود داشته و دارد. متدينان به يك دين به دلايل متعددي از دين خود روي برتافته، به ساير اديان روي مي آورند. اين پديده بيشتر معلول فشارهاي بيروني، مطامع دنيوي و جاه طلبي است و در پاره اي موارد، در پي آگاهي از كاستي ها و نارسايي آموزه ها و تعاليم دين خودي و عدم ارائه راه برون رفت از مشكلات و نيز پاسخگو نبودن دين قبلي به دغدغه ها با طيب خاطر صورت مي گيرد. دانشمندانِ علوم رفتاري اين موضوع را با كنجكاوي تحسين برانگيزي مطرح و زواياي پنهان آن را آشكار ساخته اند. اما با توجه به اين كه در اين نوشتار بررسي موضوع نوديني از منظر يهوديت مطمح نظر است، تنها به اشاره اي كوتاه بسنده مي شود.
ادامه مطلبمساله جنگ جايگاهي ويِژه در يهوديت دارد. گستره تاريخ کهن يهودي متاثر از نبردهاي تهاجمي يا دفاعي يهوديان است. جنگ مانند بسياري از آموزه هاي اين آيين، بر دو موضوع محوري بنا نهاده شده است: قوم و سرزمين. نبردهاي يهوديت باستان در راستاي تصرف، تسلط و گسترش اراضي سرزمين تحت حاكميت يهودي سامان‌دهي شده‌اند. يكي از اقسام جنگ مشروع و البته واجب يهودي، «ملحمت حوا» است. ملحمت حوا، نبردي است به منظور تصرف اراضي سرزمين موعود.
ادامه مطلبگروه هاي يهودي جهان را مي توان به دسته هاي مختلف تقسيم کرد. علت آن مسايلي چون شريعت و ميراث ديني يهوديان است. يهودي کسي است که از مادر يهودي زاده شده و يا بر طبق شريعت، يهودي شده است. به عبارت ديگر، اساس اعتقادي و نژادي بر اين دين حاکم است و حتي يک يهودي ملحد به رغم الحاد، يهودي محسوب مي شود (برخلاف دين اسلام و مسيحيت). گروههاي يهودي را مي توان بر اساس نژادي و ديني تقسيم کرد.
ادامه مطلبصهيونيسم نام يک جنبش فعال سياسي در سده اخير مي‌باشد که به واسطه گستردگي فعاليت‌هاي آن نام آن هر روزه در رسانه‌ها شنيده مي‌شود. با توجه به عدم آشنايي افکار عمومي و بسياري از اهل فن با ماهيت اين جريان سياسي و خلط اين موضوع با مباحث اسرائيل که فقط يکي ازدستاوردهاي صهيونيسم است اين نوشتار بر آن است تا حد امکان يک معرفي اجمالي و گذرا از صهيونيسم ارائه نمايد و زمينه‌هاي شکل‌گيري آن را که ريشه در بستر زمان دارد را مورد کنکاش قرار دهد.
ادامه مطلباني، مدعي پيامبري ايران باستان، در ابتداي تشکيل حکومت ساساني ظهور کرد. وي با آميختن اديان مختلفي چون مسيحيت، يهوديت، بودايي و هندو، توانست به آساني با فرهنگ و آداب و رسوم مردم هر منطقه نزديکي يافته و پيروان فراواني بيابد. اما پس از مقابله شديد موبدان زرتشتي شکست خورد و سرانجام با سعايت آنان کشته شد و در پي آن، مانويت نيز به انزوا فرو رفت. اما پس از ورود اسلام به ايران، مرحله جديدي براي فعاليت مانويان فراهم شد. فضاي باز سياسي و عقيدتي دو قرن اول هجري به ويژه اوايل دوره عباسيان شرايط مناسبي را براي آشنايي و نزديکي پيروان ماني با اسلام و نحله‌هاي آن به وجود آورد و باعث بسط اين آيين و رسوخ آن در اعتقادات و فرقه‌هاي اسلامي گرديد. در پژوهش حاضر، حيات فکري مانويان در دوره اسلامي و تأثير آنان بر فرقي چون معتزله و متصوفه مورد بررسي قرار گرفته است
ادامه مطلبمعناي نوديني، نوديني از منظر روان شناسي و جامعه شناسي، جهان شمولي و همه نگري يهوديت، تبشيري بودن يهوديت، کاربرد و معاني نوديني در کتاب مقدس عبري، نوديني در دوره خاخامي، نوديني در عصر هلني، ديدگاه فلاسفه يهودي درباره نوديني، ملاک هاي يهودي بودن، جايگاه تازه يهوديان، فرآيند تغيير آيين يا نوديني در يهوديت.
ادامه مطلبکلمه قباله(1) از لحاظ لغوي به معناي سنت است، که به ويژه ما را به سنت عرفان يهودي ارجاع مي دهد. اين کلمه تا قرن دوازدهم ميلادي اهميت چنداني پيدا نکرد، اما پيش از آن، جريانات عرفاني اي در درون يهوديت وجود داشت که مي توان آنها را نيز جريانات قباله اي خواند؛ چرا که حاوي اصول اساسي مرامي هستند که نتيجتا همان مکتب قباله شد. از اين رو، در ادبيات عرفاني يهود، بين آثار عرفاني اي که پيش يا پس از قرن دوازدهم نوشته شده اند، هيچ فرقي نيست.
ادامه مطلبيهوديت داراي تاريخ پرفراز و نشيب و پر تنش و چالش بوده است. عصر جديد نيز از اين قاعده مستثنا نبوده و گوياي مباحث سرنوشت‌سازي است كه نه تنها به كليت دين يهودي گره خورده است، بلكه آن مسائل دامن اديان و ملت‌هاي ديگر را نيز گرفته است. اين مقاله، تحليلي است از زمينه‌هاي شكل‌گيري صهيونيسم توسط يهود و تغييراتي كه در سايه ظهور جنبش‌هاي نو به وجود آمده است. در رأس اين جنبش‌ها، جنبش هسكالا، اصلاحات، ارتدكس و محافظه‌كار قرار دارد كه هر يك نقش مؤثري در تغييرات اساسي ايفا نموده‌اند. در يك جمع‌بندي كلي، مي‌توان گفت: برآيند اين عصر، تحقق ايده صهيونيسم در سرزمين فلسطين و انتقال يهوديان به آن و آوارگي مردم فلسطين به سرزمين‌هاي ديگر است.
ادامه مطلبدر آيين زرتشت، زرتشتيان بايد در سه بخش معنوي شنوايي، انديشه و احساس هميشه روزه باشند؛ به آن معنا كه از طريق اين سه حس از نيكي دور نشوند و انديشه و احساس و شنوايي‌شان هميشه سرشار از نيكي باشد.
ادامه مطلب
