قاسم بن ابراهيم، معروف به قاسم رَسّى، از نوادگان امام حسن مجتبى(عليه السّلام) و بزرگ ترين متكلم و نظريه پرداز كلام و فقه زيديه است. وى در سال 169ق در مدينه متولد شد و در سال 246ق در همان جا از دنيا رفت. قاسم رسّى در آثار گوناگون خود به تبيين امامت زيديه پرداخته و در نقد ديدگاه مخالفان زيديه كوشيده است.
ادامه مطلبزيدى مذهبان حداقل از نيمه قرن سوم تا نيمه قرن دهم هجرى قمرى در شمال ايران حضور داشتند. اين هفت قرن را مى توان به چهار دوره و مقطع اصلى تقسيم كرد. در مورد برخى از اين مقاطع به بركت برخى منابع تاريخى كه غالباً در يكى دو دهه اخير منتشر شده اند، اطلاعات ارزشمند و قابل توجهى وجود دارد.
ادامه مطلببر اساس خبرهايى كه از پيامبر گرامى اسلام در خصوص ظهور مهدى رسيده، باور به اصل مهدويت و انتظار موعود همواره و از همان دهه هاى نخست پس از وفات پيامبر در ميان مسلمانان مطرح بوده است. اولين گزارش ها از انعكاس اين باور در جامعه اسلامى به نيمه دوم قرن اول باز مى گردد كه عده اى مرگ محمد بن حنفيه را انكار كرده، معتقد شدند كه وى همان مهدى موعودى است
ادامه مطلبشيعيان هم بنا به دلايلي (از جمله دامن زدن خلفاي جور به اختلاف آراء مذهبي براي نيل به مقاصد شوم سياسي خود و نيز ممنوع کردن ائمه ي معصوم (عليه السلام) از نقل و بيان حقايق و معارف اسلام ناب محمدي (صلي الله عليه و آله و سلم)) ، دچار تفرقه و تشتت آراء گشتند و به فرقه هايي با عقايد جداگانه تقسيم شدند.
ادامه مطلبمناسبات ميان دو گرايش عمده شيعه, يعنى اماميه و زيديه, از همان آغاز شكل گيرى اين دو گرايشْ وجود داشته است. گرچه در كوفه رجال شيعه در گرايش هاى مختلفى دسته بندى مى شدند, اما در قرن دوم هجرى با وجود نزاع هاى حاد ميان زيديه و اماميه, شاهد يك داد و ستد فرهنگى ميان اين دو فرقه هستيم كه بويژه در حديث شيعى خود را نشان مى دهد. پس از آغاز غيبت صغراى امام عصر(عليه السّلام) زمينه اجتماعى براى نزديكى دو فرقه و يا دست كم كم رنگ شدن نزاع ها ميان آنان ايجاد شد; چرا كه در غيبت امام غايب, طبعاً حساسيت اماميه نسبت به دعاوى امامت از سوى رهبران زيدى كم تر شد.
ادامه مطلبزيديه به شاخهاي از مذهب تشيع گفته ميشود كه به امامت زيد بن علي بن الحسين(عليه السّلام) معتقدند و خود را پيرو او ميدانند.1 شيخ مفيد در تعريف زيديه آورده است: «زيديه به امامت علي، حسن، حسين و زيد بن علي قائل هستند و نيز به امامت هر فاطمياي كه به خود دعوت كند و در ظاهر، عادل و اهل علم و شجاعت باشد و با او بر شمشير كشيدن براي جهاد بيعت شود»
ادامه مطلبزيديه به شاخه اى از مذهب تشيع گفته مى شود كه به امامت زيد بن على بن الحسين(عليه السّلام) معتقدند و خود را پيرو او مى دانند. در مقدمه البحر الزخار نيز در تعريف زيديه آمده: «زيديه به فرقه اى گفته مى شود كه به پيروى از زيد بن على(عليه السّلام) ، على بن ابى طالب(عليه السّلام) را در امامت بر ديگران مقدم و امامت را پس از او براى حسن(عليه السّلام) و حسين(عليه السّلام) و سپس منحصر در فرزندان آن دو بداند كه با دعوت و فضل به امامت مى رسند، نه با وراثت.
ادامه مطلبسنت فقهى، زيديان به زيدبن على نوه امام حسين(ع) و برادر ناتنى امام پنجم شيعيان دوازده امامى، محمد باقر(ع) كه در سال 122/740 در جريان يك شورش نافرجام عليه هشام خليفه اموى در كوفه به قتل رسيد باز مى گردد. با وجود اين، آثار فقهى منسوب به زيد موثق نيستند.[1] آنها حاصل عقايد مذهب زيدى كه در نيمه دوم قرن دوم/هشتم در كوفه توسعه يافت محسوب مى شوند.
ادامه مطلب
