مشخصات رازک:

رازک با نام عمومی Hops که به عربی حشیشه الدینار نامیده می شود، گیاهی است علفی، چند ساله و بالا رونده.

این گیاه 2 پایه بوده و اعضای آن پوشیده از تارهای خشن است.

برگ های گیاه، متقابل، دندانه دار و مرکب از 3 تا 5 لوب نامساوی است. گل های نر به صورت مجتمع و گل آذین خوشه هستند.

گل های ماده، به صورت مخروط مانند سفید مایل به حنایی می باشند.

قسمت مورد استفاده گیاه، مخروط های ماده(گل های ماده) آن است که دارای بوی معطر و مطبوع با طعم تلخ است.

این گیاه بیشتر در نواحی شمال ایران از جمله گرگان، چالوس، تنکابن، رشت، لاهیجان و آستارا می روید.

در سطح جهانی هم این گیاه از کشت رازک ماده در بسیاری از نقاط از جمله غرب اروپا، هند، چین و آمریکا به دست می آید.

تاریخچه:

کاربرد عمده ی رازک در تولید ماءالشعیر به دلیل طعم تلخ آن است. عصاره ی رازک به عنوان طعم دهنده در غذا و صنعت نوشابه سازی مصرف می شود.

در قدیم، از خاصیت مُدر بودن آن استفاده می شد. دیگر مصارف سنتی آن، درمان انقباضات روده ای، بیماری سل، سرطان و التهاب مثانه بود.

حمام کردن در وان زوائد حاصل از تخمیر رازک، تأثیر جوان کننده دارد و برای رفع مشکلات قاعدگی موثر است.

برخی اوقات، در افرادی که رازک می چیدند، اثرات آرام بخش مشاهده می شد و به همین جهت از گل های رازک، به عنوان مُسکن استفاده می کردند. گاهی نیز به منظور رفع مشکلات عصبی، گل های رازک را در بالش می گذاشتند. عصاره برخی از انواع رازک به دلیل خاصیت نرم کنندگی، در فرآورده های پوستی به کار می رود.

فرآورده های دارویی:

حدود 70 فرآورده ی آرام بخش از رازک در آلمان وجود دارد. در انگلستان حدود 60 فرآورده از آن تهیه می گردد که همگی به عنوان آرم بخش استفاده می شود.

عمده ی این فرآورده ها به صورت قرص هستند.

از عصاره ی خشک رازک به صورت چای و یا فرآورده های دیگر به عنوان خواب آور و مُسکن استفاده می شود.

خلاصه ی اثرات گزارش شده رازک:

آلرژی زا، ضد درد، ضد باکتری، ضد عفونی کننده، ضد اسپاسم، ضد تومور، معرق، هضم کننده، ادرارآور، قاعده آور، استروژنیک، مُلین، خلط آور، قارچ کش، خواب آور، شیرافزا، مُسهل، مخدر، مقوی اعصاب، مقوی معده، آرام بخش، مقوی رحم، ضد کرم و کاهش دهنده ی میل جنسی.

طرزتهیه دمنوش رازک:

یک قاشق چای خوری گیاه رازک را در یک لیوان آب جوش بریزید و بگذارید برای مدت پنج دقیقه دم بکشد. سپس آن را صاف کنید. مقدار مصرف آن یک فنجان قبل از خواب است. دم کرده رازک ، اثر خوبی در رفع بی خوابی دارد.

خواص درمانی گیاه رازک :

. رازک یکی از بهترین گیاهان آرامبخش و مسکن است.
. تقویت کننده ی معده است.
. سوء هاضمه را برطرف می کند.
.خواب آور است و کسانی که به بی خوابی مبتلا هستند می توانند یک فنجان از دم کرده ی رازک را قبل از رفتن به رختخواب بنوشد.

.تقویت کننده ی عمومی بدن است.
. ادرار آور است.
. اشتهاآور است.
.برای برطرف کردن بیماری های قلبی مفید است.
. درمان کننده ی ناراحتی های روده است.
.تصفیه کننده خون می باشد.
. اثر مفید در درمان صرع دارد.
. کبد را تمیز می کند.
. اسهال خونی را برطرف می کند.
.برای درمان بیماری سل به کار می رود.
. انسداد و گرفتگی کبد و طحال را از بین می برد.
. به عنوان داروی هیپوفیز به کار می رود.
. ضدعفونی کننده است.
. عادت ماهیانه را تنظیم می کند.
. برای برطرف کردن درد بواسیر ، از کمپرس این گیاه استفاده کنید.
. ضد تشنج است.

طبیعت:

رازک از نظر طب سنتی ایران ، کمی سرد است.

عوارض جانبی:

مصرف رازک ممکن است در بعضی افراد حساسیت پوستی ایجاد کند. علت آن مربوط به گرده های گیاه است.

نکته:

- چای و یا دم کرده ی رازک بهتر است شب هنگام یا قبل از خواب مصرف شود تا بتوان خواب آرام تری را در پیش داشت. این میزان مصرف را می توان تا سه بار در روز تکرار کرد.

- خواص گیاه رازک به طور چشمگیر به نو یا کهنه بودن آن ارتباط دارد، چون مواد موجود در آن با گذشت زمان اکسید می گردند. مثلا مصرف تازه ی گل های ماده برای رفع بدخوابی بسیار موثر است، در صورتی که خشک شده ی گل های ماده برای پُر کردن بالش افرادی که دارای بی خوابی هستند مناسب است. تعویض گل های خشک ماده در این بالش های باید هر دو سه ماه صورت گیرد، چون گل های خشک کهنه رازک دارای خاصیت محرک می باشند.