مقالات ها

يهوديان به ظاهر مسلمان

يهوديان به ظاهر مسلمان

  • 1394/6/2
  • 0
  • 1502

اين كه چرا و چه طور يهوديان جديد الاسلام در گرويدن به «صوفيه» و «شيخيه» و تشكيلات استعماري «بابيه» و «بهائيه» انتخاب شدند، و چه مهمي را براي دول استعماري تأمين مي كردند، بايد از آن زمان شناسائي كنيم كه «وهب ابن مبنه» و «كعب الاحبار» يهودي براي تحريف اسلام با موهومات و افسانه هائي كه «اسرائيليات» نام گرفت، به ظاهر مسلماني اختيار كردند تا با قصه هاي اساطيري و خرافات الحاقي به اسلام، امتيازات آسماني آخرين دين نسخ كننده ي اديان را از ميان برده، آن را با يهود و تورات هم پايه سازند.

ادامه مطلب
درويش محمد ايراني چه کسي بود؟

درويش محمد ايراني چه کسي بود؟

  • 1394/5/28
  • 0
  • 707

بعد از اينکه جناب بهاالله ادعاهاي خويش را مطرح کرد و پيرواني پيدا نمود، کم کم بين ايشان و برادرشان صبح ازل اختلاف بوجود آمد و طرفدارانشان به جان همديگر افتادند. جناب صبح ازل بر برادر غضب نمود و وي را از خود راند و ميرزا حسينعلي ناچار شد تا به طور پنهاني و بي خبر، از بغداد خارج شود و به کوه هاي سليمانيه برود. در اين مدت او با شال و کلاه و کشکول درويشي و نام دروغين درويش محمد به زندگي خود ادامه مي داد.

ادامه مطلب
منشاءِ تصوف‌

منشاءِ تصوف‌

  • 1394/4/9
  • 0
  • 1941

بدون‌ مقدمه‌ و به‌ سادگي‌ مي‌توان‌ گفت‌ که‌: تصوف‌ و عرفان‌ در همه‌ي‌ اديان‌ و مذاهب‌ و حتي‌ مکاتب‌ فلسفي‌ کم‌ و بيش‌ وجود دارد. و پس‌ از اين‌ همه‌ تحقيقات‌ که‌ درباره‌ي‌ پيداشدن‌ صوفي‌گري‌ و درويشي‌ و عرفان‌ انجام‌ شده‌، هنوز هيچ‌کس‌ نتوانسته‌ بگويد که‌ منشأ اصلي‌ تصوف‌ اسلامي‌ و ايراني‌ چيست‌ و يا کجاست‌؟ اين‌ امر، به‌ چند دليل‌ به‌ وجود آمده‌ است‌ که‌ در ادامه‌ به‌ آن‌ مي‌پردازيم‌.

ادامه مطلب
عرفان و تصوف در بستر زمان

عرفان و تصوف در بستر زمان

  • 1394/4/9
  • 0
  • 1590

مي خواهيم درباره اين مطلب صحبت کنيم که «عرفان چيست؟» خواستگاه عرفان چه چيزي است؟ و چگونه مي توان عرفان را مطالعه کرد؟ نکته اول اين است که ما به عرفان چه نگاهي داشته باشيم و آيا عرفان هم مثل ساير علوم نظير مثل فلسفه، کلام، تفسير و... يک علم محسوب مي شود؟ يا خير. اگر بگوييم علم محسوب نمي شود، اين سوال مطرح خواهد شد که عرفان صرفاً چيست؟ و ارتباط عرفان با مقوله اي که معمولاً کنار واژه عرفان قرار مي گيرد يعني تصوف، چيست؟ ما معمولا اين دو واژه را باهم مي آوريم و مي گوييم عرفان و تصوف، عارف و صوفي، اما آيا اين دو يکي هستند؟

ادامه مطلب
طريقتِ خلوتيه جرّاحيه

طريقتِ خلوتيه جرّاحيه

  • 1394/4/9
  • 0
  • 1500

يكى از مهمترين فرقه هاى صوفى در تركيه امروز، فرقه خلوتيه جَرّاحيه در كشور مصر گسترش يافت و از آن به بعد تاكنون در آنجا پابرجا مانده است. اين فرقه رشد قابل توجهى را در قرن سيزدهم هجرى/نوزدهم ميلادى، به ويژه، درنتيجه تعاليم كمال الدين البكرى، مؤسس شاخه «بكريه» خلوتيه، كسب كرد. علاوه بر اين، در قرن دوازدهم هجرى / هجدهم ميلادى، ديگر شاخه هاى فرقه خلوتيه; نظير كماليّه، در ديگر مناطق مشرق عربى، مانند فلسطين گسترش يافت. فرقه سَمّانيّه خلوتيه از يك سو در آفريقاى سياه، و از سوى ديگر، از طريق مكّه، در جنوب شرق آسيا گسترش يافت. سوريه نيز يكى از مهمترين عرصه هاى فعاليت خلوتيه بود و تا زمانهاى اخير، شاخه هاى همين فرقه; از قبيل جماليه و بخشيّه، در اين منطقه، فعال بودند.

ادامه مطلب
صوفي ، صوفيه و تصوف (2)

صوفي ، صوفيه و تصوف (2)

  • 1394/4/9
  • 1
  • 4005

كلمه عارف و عرفان در روايات شيعه بسيار زياد است و چون مخالفت با صوفيه اوج گرفت از اوايل قرن چهارم لفظ عارف را به جاي صوفي براي خود قرار دادند . وشهيد مطهري در بحثي راجع به اينكه عارف از چه زماني باب شده ميگويند كه قدر مسلم اين اصطلاح در قرن به بعد سوم شيوع پيدا كرده است .

ادامه مطلب
صوفی ، صوفیه و تصوف

صوفی ، صوفیه و تصوف

  • 1394/4/9
  • 0
  • 2074

تصوف به عنوان يکي از انحرافات جدي در امت اسلام ، دوران پر فراز و نشيبي را طي نموده است ، اهل بيت عليهم السلام به عنوان رهبران الهي از همان ابتداي تشکيل اين جريان به مخالفت با اين جريان پرداختند. اين انحراف از بين اهل سنت آغاز گرديد و تقريبا تا دوران صفويه در بين شيعيان جايگاهي نداشت اکثر قريب به اتفاق بزرگان صوفيه از اهل سنت بودند.

ادامه مطلب
شطحيات درتصوف

شطحيات درتصوف

  • 1394/4/9
  • 0
  • 1499

در تعريف لغوي و اصطلاحي شَطَح، اختلافات زيادي وجود دارد. از ديدگاه صوفي، شَطَح در زبان راندن عبارتي است که به ظاهر گزاف و گران و سنگين باشد، مانند «انا الحق» حلاج و «سبحاني ما اعظم شأني» بايزيد بسطامي. و از ديدگاه فقه، يعني به زبان راندن عبارات کفرآميز که منع شرعي دارد. صاحب تاج‏العروس كه يكي از دانشمندان به نام لغت است، مي گويد: اكثر ائمه لغت اين كلمه را ذكر نكرده ‏اند؛ تنها بعضي از صرفيون آن را در باب «اسمأ اصوات» ذكر نموده‏اند.

ادامه مطلب
سنت صوفيان

سنت صوفيان

  • 1394/4/9
  • 1
  • 1424

درباره اشتقاق اين كلمه بحث هاى فراوانى شده است. محققان جديد به اين نتيجه رسيده اند كه به احتمال زياد معناى اصلى اين كلمه «شخص پشمينه پوش» است. بنابه روايتى درقرن هشتم (دوم هجرى قمرى)، اين واژه گاه درباره افرادى به كارمى رفت كه به دليل تمايلات زاهدانه، جامه هاى پشمينه زبروآزاردهنده مى پوشيدند، و آرام آرام نام گروهى شد كه با تأكيد بر بعضى از تعاليم و اعمال ويژه قرآن و پيامبر، خود را از ديگر مسلمانان جدا كردند.

ادامه مطلب
راه صوفى

راه صوفى

  • 1394/4/9
  • 0
  • 1122

امروزه در غرب، اين نام بيشتر شناخته شده است، اما حقيقت آن از آنچه كه هماره در جهان اسلام بوده، بسيار مبهم تر شده است. اين نام عنوان ارزشمندى است، اما حقيقت آن در تعريف ها، توصيف ها، و كتاب ها يافت نمى شود. اگر در صدد يافتن حقيقت تصوف هستيم، هرگز نبايد فراموش كنيم كه شكاف بين دوران ما و دوران على بن احمد بوشنجى آن قدر عميق و جدى است كه نمى توان به چيزى بيش از نشانى مبهم از آن دست يافت. در آن دوران از همان زمانى كه پديده هاى متعددى نام «تصوف» به خود گرفتند، شروع به تاثيرگذارى جدى بر جامعه اسلامى كردند.

ادامه مطلب
راز ورزى صوفيانه

راز ورزى صوفيانه

  • 1394/4/9
  • 0
  • 1146

در جهان اسلام كسى را كه تقريباً به هر گونه رازورزى، مشغول باشد، صوفى مى دانند[1]. اين نام از واژه عربىِ صوف به معناى پشم برگرفته شده است. اين پوشش رسم برخى از نخستين زاهدانى بود كه پيشينيانِ تصوّف متأخر بودند. البته صوفيسم يا تصوّف نوعى فلسفه نيست; بلكه تجربه اى است عرفانى كه به برخى از صوفيان اين جرأت را مى دهد تا از مبانى دينىِ سنّتى كه نقطه عزيمتِ آنان بوده است، فراتر روند و به تأملاتى اشتغال ورزند كه به معنايى فراختر ، فلسفى هستند. در هر حال، براى درك درستِ اين نوع تأملات، دانستن مطالبى درباره تاريخ آغاز جنبش تصوّف، ضرورى است.

ادامه مطلب
راز ورزى صوفيانه

راز ورزى صوفيانه

  • 1394/4/9
  • 0
  • 1236

در جهان اسلام كسى را كه تقريباً به هر گونه رازورزى، مشغول باشد، صوفى مى دانند[1]. اين نام از واژه عربىِ صوف به معناى پشم برگرفته شده است. اين پوشش رسم برخى از نخستين زاهدانى بود كه پيشينيانِ تصوّف متأخر بودند. البته صوفيسم يا تصوّف نوعى فلسفه نيست; بلكه تجربه اى است عرفانى كه به برخى از صوفيان اين جرأت را مى دهد تا از مبانى دينىِ سنّتى كه نقطه عزيمتِ آنان بوده است، فراتر روند و به تأملاتى اشتغال ورزند كه به معنايى فراختر ، فلسفى هستند. در هر حال، براى درك درستِ اين نوع تأملات، دانستن مطالبى درباره تاريخ آغاز جنبش تصوّف، ضرورى است.

ادامه مطلب
خرقه و سماع در ملامتيه

خرقه و سماع در ملامتيه

  • 1394/4/9
  • 4
  • 3098

اين مقاله در مرحله اوّل به معرفى اجمالى طايفه ملامتيه نيشابور در قرون اوليه پرداخته و سپس به تفاوت هاى نظرى و عملى اين طايفه با صوفيان ديگر، و اينكه آنان در مقابله با زهدفروشى و رياكارى صوفيانه دوران خود نهضتى مبتنى بر بازگشت به خلوص و زهد قرون اوليه اسلامى و دورى از هر گونه ريا و تزوير را شكل دادند و بر تصوف و ادبيات صوفيانه به خصوص در ايران تأثير شگرف گذاشتند، اشاره كرده است. در ادامه دو موضوع خرقه پوشى و سماع به عنوان دو شاخص در روش عملى صوفيان مورد بررسى قرار گرفته و با بررسى مبانى نظرى و فكرى و سيره عملى ملامتيان نشان داده شده است كه آنان برخلاف اكثر صوفيان خرقه نمى پوشيدند.

ادامه مطلب
تصوف و حيات معنوى در تركيه

تصوف و حيات معنوى در تركيه

  • 1394/4/9
  • 0
  • 678

يك روز در اواخر سال 1982 من در حال نوشتن نشانى بر روى نامه اى براى يك دوست ترك بودم[1]; دوستى كه به رغم شغلِ رسمىِ به ظاهر مادى اش، من او را به عنوان عارفى كه تجربيات عميق معنوى داشت، مى شناختم. نشانى براى من شناخته شده بود، ولى ناگهان به خاطر آوردم كه يكى ديگر از دوستانِ علاقه مند به تصوف در همان منطقه، زندگى مى كرده است و به فكر افتادم كه آيا او، كه من چند سالى از او خبرى نداشتم، هنوز زنده است. روز بعد تلفن زنگ زد و يك صداى زنانه به زبان تركى گفت كه همان زنى كه روز قبل او را به خاطر آورده بودم، از او خواسته است كه مرا ببيند.

ادامه مطلب
تصوف در آفريقا

تصوف در آفريقا

  • 1394/4/9
  • 0
  • 853

مدت ها قبل از استقرار نهايى اسلام در افريقا، مردان مقدس و مرشدان، با بخش هايى از اين قارّه تصادفاً ارتباط پيدا كرده بودند. [1] مبلغان صلح جوى مسلمان و اشراف زادگان بازرگان قبل از اسلامى شدن كامل اين مناطق، از آنجا عزيمت كرده و با آرامى آنجا را ترك كرده بودند، به گونه اى كه ساكنان آن مناطق آنها را از ياد برده بودند. بسيارى از بازرگانان اوليه نيز به سبك خود مبلّغ بودند. هر گاه آنان به صورت كاروانى سفر مى كردند و براى تجارت يا استراحت توقف مى كردند، نمازشان را به جماعت مى خواندند. اين عمل بر ساكنان محلى تأثير بسيارى مى گذاشت.

ادامه مطلب
تأثيرپذيرى تصوف از اسماعيليه

تأثيرپذيرى تصوف از اسماعيليه

  • 1394/4/9
  • 0
  • 674

عموم محققان معاصر معتقدند كه تصوف متأثر از تعاليم اسماعيليه بوده و در مباحث خداى ناشناختنى (غيب الغيوب)، قطب و مراد، ولايت و انسان كامل و گرايش هاى گنوسى از آنان بهره برده است. برخى محققان ابن عربى را در تمايلات نوفيثاغورسى، مسئله وحدت وجود، مسئله قطب و اوتاد متأثر از اسماعيليه دانسته اند. نويسنده در اين مقاله در پى آن بوده است كه ديدگاه هاى محققان و صاحب نظران را جمع آورى نمايد. شواهد تاريخى و مشابهت هاى اعتقادى، از عمده مستندات مدعيان تأثيرپذيرى است، اما نمى توان در مورد مسئله اى مشخص در قالب بررسى تاريخى يا تطبيقى اين تأثيرپذيرى را در قالب يقينى نشان داد، اما به هر حال كثرت شواهد و مستندات ذكرشده در كلام محققان تأمل برانگيز و پژوهش خيز است.

ادامه مطلب
آشنايي با تصوف

آشنايي با تصوف

  • 1394/4/9
  • 0
  • 683

دراينکه تصوف چيست، بايد اين کلمه را از دو منظر مورد بررسي قرار داد؛ اول از منظر لغت که اين کلمه از کجا آمده و به چه معنايي است. دوم اينکه در اصطلاح به چه چيزي تصوف و به چه کسي صوفي گفته مي شود. لذا در جواب به اين سوال ما در تلاش براي جواب دادن به اين موضوع و بعد جايگاه تصوف در اسلام را بررسي مي کنيم.

ادامه مطلب
بررسی تحلیلی اندوه و شادی از دیدگاه اسلام

بررسی تحلیلی اندوه و شادی از دیدگاه اسلام

  • 1392/8/30
  • 0
  • 1017

اسلام به عنوان دینی کامل و جامع همه ابعاد وجودی و جوانب حیات ما را مدنظر قرارداده است و ما براساس آموزه های آن، معتقدیم که هیچ یک از قوای جسمی، ذهنی، روانی، معرفتی و تمایلات و حالات انسان لغو و بیهوده و یا زیان بار نیستند. این امور فطری و غریزی، در صورتی که به جا از آنها استفاده شود، وسیله ای برای تکامل انسان هستند. مثلا غریزه جنسی برای انسان لازم است و زمینه تداوم نسل را فراهم می آورد. یا غضب گرچه آثار بد اخلاقی و روانی و خسارت ها و زیان هایی را متوجه فرد و جامعه می کند، اما بیهوده نیست و اعمال آن در مواردی لازم است. پس همه قوا و حالات برای انسان لازم اند و اگر در جای خود به کار گرفته شوند، سودمند و مفید می باشند و زیان و آفت ناشی از آن، زمانی است که قوا، حالات و تمایلات در جای خود مصرف نشده اند.

ادامه مطلب