در آغاز قرن چهارم هجري ابوالحسن اشعري (كه متولد260 و متوفي324 يا330 قمري است) در صدد ارائه طرحي براي اصلاح عقايد ديني اهل سنت از لغزشها و انحرافاتي كه بر پايه عقل‌گرايي بيش از حدّ معتزله و ظاهر گرائي اهل حديث پيدا شده بود، برآمد، وي كه پدرش از طرفداران اهل حديث بود، توانست از كودكي با عقايد اهل حديث آشنا شود، ولي در جواني به مكتب اعتزال گرايش پيدا نمود
ادامه مطلبعمر بدعت‌هاي زيادي در دين بوجود آورد كه از جمله آنها مسئلة «تكتف» يا دست روي دست گذاشتن در نماز مي‌باشد. اين عمل به عنوان تذلّل در برابر بزرگان و پادشاهان از عادات و فرهنگ جامعه مجوسي بوده كه بعد از فتح ايران توسط خليفه دوم وارد نماز شد.
ادامه مطلبدر سال 1282 ه. مدرسه‌اي در هند و در شهر «ديوبند» توسط محمد قاسم «نانوتوي» و رشيد احمد كنكوهي تأسيس شد و در آن مدرسه تعدادي از طلاب در رشته علوم ديني و خصوصاً فقه حنفي مشغول تحصيل گرديدند، و از همين مدرسه زيربناي مكتب «ديوبندي» شكل گرفت.
ادامه مطلبهمة دين ها پس از اندك زماني از تأسيس و مؤسس آن، به فرقه ها و گروه هاي متعدد منشعب مي گردند. معمولاً اختلاف بر سر مسائلي در رابطه با خداوند، جبر و اختيار، چگونگي عبادت و تنوع مشرب ها و ... فرقه ها و گروه هايي را پديد مي آورد، دين اسلام هم از اين قاعده مستثني نشده و بعد از رحلت پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ تقريباً در دو قرن اول هجري، مسلك ها و روش هاي جديدي پيدا شد كه مسلمين را به گروه ها و فرقه هاي متعدد تقسيم كرد.
ادامه مطلبصحابه پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ در برخي از مسائل حتي در زمان حيات آن حضرت با هم اختلاف نظر داشتند كه با رجوع به وي اختلاف آنان بر طرف مي گرديد اما پس از آن حضرت از آنجايي كه اهل بيت ـ عليه السّلام ـ را منزوي كردند، شخص خليفه با مشورت ديگران و يا بدون مشورت، حرف آخر را مي زد، اما در دوران اواخر صحابه تا عصر تابعين اين اختلاف بحال خود باقي ماند و حتي نظر خليفه هم رافع اختلاف نبود، در نتيجه همين اختلاف آرا و فتاوي، تدريجاً مكتب هاي فقهي مكه، مدينه، كوفه و شام را به وجود آوردند و اين پيش از آن بود كه مكتب ها به شكل مذهب ها در آيند.
ادامه مطلبمنتقدان معتزله به دو گروه عمدة اشعري و شيعه تقسيم مي‌شوند. از آنجا كه نقاديهاي اشاعره بر معتزله، از نظر شيعه قابل پذيرش نيست، لذا به نقاديهايي كه از طرف شيعه بر اين مكتب وارد شده اند اكتفا مي كنيم. 1 . افراط در عقل‌گرايي: معتزله در عقل‌گرايي بسيار افراطي بودند و براساس احكام عقل عملي بر خداوند حكم صادر مي‌كردند كه مثلاً اين كار بر خدا واجب است و آن كار بر او واجب نيست. براي مثال مي‌گفتند «آفرينش بر خداوند واجب است»، «تكليف بندگان بر خداوند واجب است»، «رعايت مصلحت بندگان بر خداوند واجب است» و امثال اينها در گفتار معتزله يافت مي‌شود.[1]
ادامه مطلببعد از جنگ صفين، «خوارج» اعلام كردند كه هر كس مرتكب گناه كبيره شود، بايد توبه كند والّا كافر است.[1] عده‌اي در برابر اين افراط به دام تفريط افتاده و گفتند: ايمان امري قلبي و زباني است و عمل در آن نقشي ندارد و گناه هيچ ضرري به ايمان نمي‌رساند و مرتكب گناه چه كبيره، چه صغيره، مؤمن است.[2] اين عده كه در تاريخ به نام «مرجئه» شناخته شده‌اند در مورد انتخاب امام راه حلّ «اجماع» را پذيرفته بودند، مي‌گفتند: لازم نيست امام معصوم باشد[3] و بايد از حاكمي كه به اجماع انتخاب شده، اطاعت كرد، چه گناهكار و فاجر باشد، چه نباشد.
ادامه مطلباشاعره نامي است كه بر پيروان مكتب كلامي ابوالحسن علي بن اسماعيل اشعري اطلاق مي‌شود[1](260 ـ 324) و در معناي عام به سنت‌گرايان يا اهل سنت و جماعت گفته مي‌شود.[2] كه در اين نوشتار مباني اعتقادي‌شان در چند بخش نقد و بررسي مي‌شود.
ادامه مطلببراي آگاهي از فرق بين سني و سني ناصبي و ناصبي لازم است هر كدام را جداگانه تعريف كنيم: سني و اهل سنت به كسي گفته مي شود كه خود را پيرو سنت پيامبر گرامي اسلام(صلي الله عليه وآله)، صحابه و خلفاء راشدين بداند، كلمه «سنت» برگرفته از كلام نبي گرامي اسلام است كه فرموده: به سنّت من عمل كنيد[1] و منظور از آن قول يا عمل و يا سكوت آن حضرت در مقابل عمل ديگري (تقرير) مي باشد. البته اهل سنت در مقام عمل قول برخي افراد، همچون عمر را بر سنت پيامبر ترجيح مي دهند. مانند مسأله متعه و نماز تراويح و...
ادامه مطلبتا آنجايي كه تاريخ گواهي مي دهد در عصر خلافت معاويه، امت اسلامي بنام دو گروه علويه و عثمانيه معروف بودند و بعد از آن، در اثر تحولات، بنابر يك قول در زمان عمر بن عبدالعزيز و بنابر قول ديگر در زمان خلفاي عباسي اصطلاح اهل سنت بر عثمانيان اطلاق شده و علويان به عنوان اوليه خود كه شيعه باشد باقي ماند.
ادامه مطلبحضرت موسي ـ عليه السّلام ـ پدرش عمران و يكي از نوادگان حضرت ابراهيم ـ عليه السّلام ـ شمرده مي شود.[1] بدين توضيح كه: پس از آنكه يعقوب و فرزندانش به دعوت حضرت يوسف ـ عليه السّلام ـ به مصر آمدند[2] و در آنجا سكني گزيدند، رفته رفته رشد يافتند و تعدادشان زياد شد، تا آنكه حدود دو قرن بر سرزمين مصر استيلا پيدا كردند، اراضي حاصلخيز مصب رود نيل را تحت تملك خود درآوردند، و وضع خوبي داشتند. اما بعد از مدتي كه وضعيت بدين منوال گذشت و بني اسرائيل، نسل بعد از نسل در مصر با تنعم و رفاه زندگي مي كردند و مال و رجالشان فزوني يافت،
ادامه مطلبقوم يهود داراي چند ويژگي است كه اين خصوصيات آنها باعث شده كه در نشر و تبليغ آئين يهود بعد از مبعوث شدن حضرت عيسي و حضرت محمّد ـ صلّي الله عليه و آله ـ كم‌توجه باشند. يهود تعصب شديدي نسبت به دين‌شان دارند و آن را مخصوص به خود مي‌دانند. اين تعصب شديد تنها براي حفظ منافع مادي و نگهداري موقعيت اجتماعي‌شان است زيرا آنان به اصول واقعي دين موسي ـ عليه السّلام ـ پايبند نيستند و آن را مطابق هواي نفساني خود تغيير داده‌اند و تنها در برابر ديگر مردمان تظاهر به دين‌داري مي‌كنند.[1] از صفات بارز شخصيتي يهود خود برتربيني آنها است و در اين زمينه آنقدر مغرور بودند كه در برابر خداوند هم عصيان كردند. وقتي كه طالوت از جانب خداوند به پادشاهي برگزيده شد، به مخالفت با وي بر خاستند و گفتند: ما به پادشاهي، از طالوت سزاوارتريم.[2]
ادامه مطلبدر ابتداء هر ديني از اختلاف و تشتّت آراء مصون و محفوظ است، ولي با گذشت زمان تحت عوامل گوناگون معاني مختلفي از گزاره‌هاي ديني استنباط مي‌كنند كه همين امر باعث مي‌شود تا فرقه‌هاي متعدد بوجود آيند. دين يهود نيز به دليل مطلب پيش گفته فرقه‌هاي مختلفي پيدا كرد و هر كدام تفسيرهاي خاصي از متون ديني نمودند؛ برخي از اين فرقه‌ها پر جمعيت و برخي كم جمعيت هستند. اكثر فرقه‌هاي شناخته شده پس از بازگشت يهود از بابل پديد آمده‌اند و از فرقه‌هاي قديميتر اطلاع كافي در دست نيست.
ادامه مطلباز ديدگاه علماي اسلام، اديان به دو قسم آسماني و غير آسماني تقسيم مي شوند و فرق اين دو در آن است، كه اديان آسماني توسط پيامبران الهي، از سوي خداوند، براي هدايت مردم فرستاده شده اند، ولي اديان غير آسماني، آيين هايي هستند كه ريشه الهي نداشته و دست ساز مدعيان دروغين بوده اند. با توجه به اين مطلب بحث از تحريف اديان غير آسماني، سالبه به انتفاء موضوع بوده و جايگاهي ندارد؛ زيرا تحريف يعني تغيير دادن چيزي از حالت خودش و كج و مايل كردن آن و اديان غير آسماني از اول كج و ناراست بوده اند، و نمي توان ادعا كرد كه اول الهي و صحيح بوده اند و بعداً تحريف شده اند[1]. امّا بحث تحريف در اديان آسماني بحثي جدّي بوده و محتاج به بررسي دقيق است چون از ديدگاه اسلام اديان آسماني هم مانند يهوديت و مسيحيت همگي ريشه اي واحد و الهي داشته اند كه در طول زمان توسط برخي افراد گمراه از مسير اصلي منحرف شده و از راستي به كجي گرويده است
ادامه مطلباز ادبيات مكتوب يهوديت بر مي آيد كه در طول تاريخ اين دين، هميشه گونه اي از اين انديشه وجود داشته است كه قوم اسرائيل (يهود)، قوم برگزيده خداست و از جهاتي بر ديگر اقوام و ملل برتري دارد. اعتقاد بر اين بوده است كه اين انديشه در اصلي ترين بخش متون مقدس يهودي ، يعني كتاب تورات ريشه دارد.[1] و برخي از يهوديان به نژادپرستي روي آورده اين اعتقاد را به كتاب مقدس مستند ساختند. در اين جا ريشه هاي اين انديشه به اختصار بررسي شود:
ادامه مطلب
