برزخ و قیامت

برزخ و قیامت

پرسش ـ تفاوت برزخ و قيامت چيست؟


پاسخ ـ از آيات قرآن و روايات استفاده مي‏شود كه انسان‏ها بعد از مرگ و قبل از برپايي قيامت، مدتي را در عالم برزخ مي‏گذرانند:      «مِنْ وَرَائِهِمْ بَرْزَخٌ اِلي يَوْمَ يُبْعَثُونَ»    (عبدالنبي نمازي، معاد از ديدگاه قرآن و روايات بي جا، انتشارات منبع، 1380، ص 2 ـ 141. )   بنابراين، برزخ، حدّفاصل بين دنيا و آخرت است. هرچند بشر به دليل محدوديت‏هاي فراوان، توانايي فهم و درك درست نظام حاكم بر عالم برزخ و قيامت را ندارد ـ همانند جنين در رحم كه قادر به درك دنياي خارج نيست ـ امّا با اتكا به وحي و سخنان معصومين(ع) مي‏تواند تا حدّي از آن جهان شناخت به دست آورد. بر همين اساس، برخي از ويژگي‏هاي عالم برزخ و قيامت را از منظر قرآن و روايات بيان مي‏كنيم تا فرق آن دو از يكديگر روشن گردد:    

1 . عالم برزخ از آن جهت كه مقدّمه ورود به قيامت است، همانند بازداشتگاه موقّت خواهد بود. البته طولاني بودن يا كوتاه بودن آن به تناسب وضعيّت اشخاص، مختلف مي‏باشد. براي مؤمن، بسيار زود و براي گنهكار بسيار دير خواهد گذشت.    (همان، ص 146.)  

2 . براساس برخي روايات، در عالم برزخ (قبر)، تنها از دو دسته مؤمن محض و كافر محض سؤال مي‏گردد و پرونده اعمال بقيه تا زمان قيامت مسكوت خواهد ماند و هريك به تناسب وضعيتي كه در دنيا داشته‏اند، متنعّم يا معذّب خواهند بود.    (همان.)  

3 . شفاعت ائمه(ع) تنها در قيامت كارساز است. بنابراين، در عالم برزخ هركس با نتيجه اعمالش به سر خواهد برد؛ به همين دليل، امامان(ع) نسبت به وضعيت شيعيان در عالم برزخ اظهار نگراني مي‏كردند؛ چنان كه امام صادق(ع) در خطابي به شيعيان مي‏فرمايد:
سوگند به خدا تمام شيعيان ما بهشتي هستند... درقيامت همه شما در سايه شفاعت پيامبر اكرم(ص) وارد بهشت مي‏شويد، اما به خدا قسم من نگران عالم برزخ شما هستم.    (بحارالانوار، ج 6، ص 267.)  

4 . تفاوت منازل و مَواقف    (مواقف به محل‏هاي توقف در عالم برزخ گفته مي‏شود. )   عالم برزخ با عالم قيامت از ديگر مواردي است كه فرق آن دو را از يكديگر واضح‏تر مي‏كند. مواقف برزخ در مقايسه با قيامت بسيار محدود است و عبارت است از اموري مانند قبر، سؤال فرشتگان الهي. در حالي كه مواقف قيامت بسيار است و بر اساس مفاد برخي آيات قرآن، به پنجاه مَوقف مي‏رسد كه زمان هريك از آن مواقف نيز هزار سال خواهد بود.    (حسين مظاهري، معاد در قرآن قم: انتشارات شفق، 1364 ص 148.)  

5 . به هم خوردن نظام حاكم بر دنيا ـ زمين و آسمان ـ در قيامت، از ديگر اموري است كه فرق آن را با عالم برزخ روشن مي‏كند؛   (به آيات قيامت رجوع شود.)    چون نظم و سنّت‏هاي حاكم بر طبيعت، با وجود عالم برزخ همچنان پايدار و استوار خواهد بود.

6 . فرق ديگر عالم برزخ با قيامت، در كيفيت حالات انسان‏ها است. وحشت و اضطراب صحنه‏هاي قيامت به گونه‏اي است كه تمامي پيوندهاي نسبي و سببي از هم گسسته شده و هركس به فكر نجات خويش است؛ چنان‏كه قرآن كريم مي‏فرمايد:
 
يَوْمَ يَفِرُّ المَرءُ مِنْ اَخيه وَاُمِّهِ وَاَبيه وَصاحِبَتِه وَبَنيه...   (عبس 80، آيه 34. )      
روزي كه انسان از نزديك‏ترين كسان، برادر و مادر و پدر و همسر و فرزندش هم مي‏گريزد.
در حالي كه ارواح مردگان در عالم برزخ به كارهاي زندگان (بستگان و...) توجه داشته، از رفتار خوب يا بد آنان نيز متأثر مي‏گردند.

فرق‏ه اي ديگري نيز بين دو عالم برزخ و قيامت وجود دارد كه بايد با مراجعه به كتب مربوط به معاد و عالم برزخ از آنها آگاه شد.

 

 


  • گروه:
  • پاسخ به شبهات

نظرات 0

شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید

ویدیوهای برگزیده

پادکست‌های برگزیده