پرسش ـ درمان بدبيني چگونه است؟
پاسخ ـ بدبيني و سوء ظن يكي از رفتارهاي ناپسند و زشت انسانهاست كه خداوند در مذمت آن ميفرمايد:
اي كساني كه ايمان آوردهايد از بسياري از گمانها بپرهيزيد كه پارهاي از گمانها گناه است. (حجرات 49، آيه 12.)
مراد از گمان و ظنهايي كه بايد از آنها خودداري كرد، گمانهاي ناروا و سوءظن است. از علل سرزنش و مذمت بدگماني در قرآن، آثار ويرانگر آن از جمله غيبت، تهمت، بخل،حقد و كينهتوزي، حسادت، شرك و نفاق و بروز اختلافات است. درمان هر بيماري و هر دردي از جمله بدبيني منوط به شناخت و آگاهي از علت پيدايش آن و از بين بردن آن علتها است. شما ميتوانيد با مراجعه به درون خود و تأمل و تفكر در حال خويش پي ببريد كه به چه دليل نسبت به ديگران بدبين هستيد (مرحله تشخيص بيماري) و بعد با از بين بردن آن دليل و سبب، به درمان بيماري و مشكل بپردازيد. در اين باره به توصيه ها و راه كارهاي زير به طور جدي عمل كنيد:
1 . مطالعه آيات و رواياتي كه در مذمت و نكوهش بدبيني و سوءظن آمده است و مراجعه به تفاسير مربوط به آنها. از اين طريق اطلاعات و آگاهي شما نسبت به مضرات بدبيني بيشتر ميشود و زودتر آن را از خود دور ميكنيد.
2 . هرگاه نسبت به كسي سوءظن پيدا كرديد، هيچ ترتيب اثري به آن ندهيد، بلكه سعي كنيد با فرد مورد سوءظن رفتاري همراه با حسن ظن داشته باشيد، يعني رفتاري آميخته با انصاف، جوانمردي، مروت و خيرخواهي نسبت به او تا اينكه اين صفت ناپسند به تدريج ضعيف شود و نهايتاً از بين برود.
پيامبر اكرم(ص) ميفرمايد: «به برادرانتان خوشبين باشيد تا به صفاي دل و پاكي طبع دست يابيد.» (عبدالرزاق گيلاني، مصباح الشريعه، ص 464.) امام علي(ع) درباره ضرورت خوشبيني به مؤمنان ميفرمايد: «رفتار برادرت را به بهترين وجه آن حمل كن تا زماني كه كاري از او سر زند كه راه توجيه را بر تو ببندد». (كافي، ج 2، ص 362، ح 3؛ تحفالعقول، ص 271.) «هيچگاه به سخني كه از دهان برادرت بيرون آيد ـ تا وقتي كه براي آن محمل خوبي مييابي ـ گمان بد مبر». (نهج البلاغه، حكمت 360.)
3 . هر گاه كه مورد حمله سوءظن واقع شديد به خدا پناه ببريد و از او كمك بطلبيد.
4 . در مواقع سوءظن، افكار خود را با گفتن ذكر و خواندن دعا، روزنامه، مجله، كتاب و... منحرف سازيد.
5 . صفات مثبت و پسنديده ديگران را مدنظر قرار دهيد و آنها را براي ديگران بازگو كنيد.
گفتني است خوشبيني همواره پسنديده نيست بلكه گاه نابجا و ناپسند است. مثلاً خوشبيني در روزگاري كه ظلم و فساد بر حق و صلاح غلبه دارد، چيزي جز خود فريبي نيست. امام علي(ع) ميفرمايد: «اگر بدكاري بر زمانه و مردم آن غالب شود و كسي به ديگري گمان نيك برد خود را فريفته است.» (همان، حكمت 114.) آن حضرت در نكوهش خوشبيني به دشمنان، به مالك اشتر هشدار داده، ميفرمايد: بعد از صلح با دشمنت از او سخت بر حذر باش زيرا گاه دشمن خود را بهتو نزديك ميكند تا غافلگيرت سازد پس دورانديش و محتاط باش و به دشمن خوشبين مباش. (نهج البلاغه، نامه 53.)
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید