پرسش. چگونه ممكن است از سويي حضرت علي عليه‏ السلام در هنگام نماز خارج كردن تيري از پايش را متوجه نشود و از سويي ديگر متوجه سائلي بشود و در حين نماز انگشتر خود را به او هديه بدهد؟

پاسخ: در مورد حال نماز حضرت علي عليه‏ السلام بايد گفت: آن حضرت در اثر ارتباط نزديك معنوي با حضرت حق غرق در تماشاي جمال ذات خداوند مي‏شد، نه اينكه بي‏هوش بشود و حواس خود را از دست بدهد. بنابراين شنيدن صداي گدا و كمك به او، خلاف توجّه او به خدا نيست بلكه عين توجه به خداست. حضرتش همان‏گونه كه براي خدا ذكر مي‏گويد، براي خدا هم انفاق مي‏كند؛ به همين جهت آيه ولايت در شأن اميرمؤمنان علي عليه ‏السلام نازل شد. پس توجيه اين دو حالت به اين است كه امور جسماني در حالت وحدت و توجه عميق به خداوند فراموش مي‏شود؛ پس آن حضرت عليه ‏السلام درد در آوردن تير را احساس نمي‏كند ولي آنچه در مسير الهي قرار مي‏گيرد، در ديد حضرت است؛ همانند سيستم گيرنده امواج تلويزيوني كه هر آنچه در مسير است دريافت مي‏كند. وجود نازنين آن حضرت آنچه را در مسير توجه به خداوند قرار دارد درك مي‏كند.

حضرت علي عليه‏ السلام با چشم دل خود، جمال الهي را مشاهده مي‏كرد و در آن حال كه زيباي مطلق را مي‏ديد از جسمش غافل مي‏شد كه اگر بدنش را قطعه مي‏كردند، نيز متوجه نمي‏شد.

اِنَّما وَلِيُّكُمُ اللّهُ ورَسولُهُ والَّذينَ ءامَنوا اَلَّذينَ يُقِيمونَ الصَّلوةَ ويُؤتونَ الزَّكوةَ وهُم ركِعون(مائده: 55) 

در انسان‏هاي عادي توجه به يك موضوع او را از توجه امور ديگر بازمي‏دارد امّا براي اولياي الهي كه به مقام «جمع الجمع» رسيده‏اند، اين امكان وجود دارد كه در آن واحد، به امور متعددي توجه كنند. اين قدرت الهي است كه به اولياي خودش عطا مي‏كند؛ چنان‏كه خداوند به سبب توجه به فردي يا شأني از ديگر امور غافل نيست؛ يا مَنْ لا يَشْغَلُهُ شأنٌ عَنْ شأنٍ. (فرازي از دعاي جوشن كبير.)