پرسش. با توجه به نكوهش جنس زن كه در خطبه 79 و نيز در جاي جاي نهج البلاغه آمده است آيا ميتوان نگرش حضرت علي عليه السلام را منحصر به آن دانست؟ جمع بين اين عبارات و سيره عملي حضرتش به چيست؟
پاسخ: با توجّه به سيره عملي پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و نيز اميرمؤمنان علي عليه السلام در احترام به زن كه موجب شد فرهنگ جاهلي خشونت آميز عرب از بين برود، نميتوان به تفسير و ترجمه ساده اين سخنان بسنده كرد، چرا كه چنين برداشتهايي، با سيره خود حضرت عليه السلام و با نظر اسلام و سيره پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله همخواني ندارد.
حقيقت ايناست كه مراد حضرت علي عليه السلام از اين فرمايشات بهدرستي براي طالبان كلام علوي تفسير نشده است. توجه به لفظ تنها موجب خواهد شد كه عباراتي ساده تر از اين هم قابل فهم نشود و لايه زيرين كلام درك نگردد. براي تقريب به ذهن به اين ضرب المثل توجه كنيد: كسي كه خربزه خورده بايد پاي لرزش بنشيند.بيشك مصداق آن فقط موردي نيست كه شخص خربزه خورده باشد بلكه بطن معناي آن اشاره به مطلبي است كه با كليتش صادق است. گاه سخنان اميرمؤمنان عليه السلام نيز چنين كاركردي دارند ولي در ترجمه به آن توجه نشده است؛ براي نمونه حضرت علي عليه السلام ميفرمايد:
المَرْأَةُ شَرٌّ كُلُّها وَشَرُّ ما فيها أنَّهُ لابُدَّ منها. ( غررالحكم ودررالكلم، ص 408. )
زن سراسر شرّ است و بدتر آنكه (شر بيشتر در اين است كه) انسان ناگزير از زن است.
اين جمله با همين ترجمه، ضربالمثل شده است كه زن بلاست خانهاي بيبلا نباشد. به عبارت ديگر زن اگر هم زحمت و درد سر داشته باشد اما درد سري است كه ناگزير از آن هستيم؛ چرا كه بدون زن نميشود زندگي كرد. چنين بياني مدح و تعريف زن است نه تكذيب آن.
جمله ديگري از آن حضرت عليه السلام نقل شده است:
الْمَرْأَةُ عَقْرَبٌ حُلْوَةُ اللُّبْسَةِ. (نهج البلاغه با شرح ابن ابي الحديد، ج 18، ص 198.)
زن عقربي است كه گزيدنش شيرين است.
اين هم مانند ضرب المثلي است كه زن اگر (به زبان يا به عمل) نيش بزند نيش او نامناسب نيست بلكه با اركان زندگي تناسب دارد و نيش او شيرين است (يعني ثمره نيكي دارد)؛ چنين بياني تعريف و مدح زن است. پس نبايد به ظاهر ترجمه ها بسنده كرد و چنين مواردي را حمل بر نكوهش نمود بلكه اين مطالب در بيان حال و رفتار زن است كه به تفاوت هاي زن و مرد و جايگاه زن در زندگي برميگردد.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید