پرسش : اگر ما در ماه مبارك رمضان تمام ثواب هايي كه بوده مثل نماز شب و مستحبات را انجام داده‏ ايم بعد از ماه رمضان يك غيبتي بكنيم و بعد از آن طرف معذرت ‏خواهي نكنيم، آيا تمام ثوابهايي كه در ماه مبارك رمضان انجام داده‏ايم،براي طرف مقابل مي‏نويسند؟    
 
پاسخ: خير، به اين صورت نيست. خداوند حكيم و عادل است همه كارهايش بر اساس حكمت و عدل است، اگر كسي غيبت كسي را كرد، به ميزان آن جرم وغيبت، از اعمالش برداشته مي‏شود. يا اگر گناهان ديگر مرتكب شد، به ميزانيكه خود خداوند متعال مي‏داند، از اعمال نيكش برداشته مي‏شود به حساب آن كسي كه حقش را ضايع كردي، مي‏رود. حالا اگر گناه عمل ايشان آنقدر زياد بودكه بايد همه اعمالشان را بدهد، خداوند همه اعمال را مي‏دهد،و اگر كم آمد،گناهان او را برمي‏دارد به حساب اين فرد مي‏گذارد. يعني حتي اگر اعمالش همكافي براي استيفاي حق آن كس كه مورد ظلم قرار گرفته نباشد، خداوند از گناهان آن مظلوم برمي‏دارد به حساب اين ظالم مي‏گذارد تاا ين احقاق حقانجام بگيرد. اما اينجوري هم نيست كه بي‏حساب باشد مثلاً انسان هزاران ثواب داشته باشد، شهيد در راه خدا باشد، حالا يك حق كوچكي يك نفر به گردنش داشته باشد، همان حق كوچك باعث شود كه همه اعمال آن شهيد را از جمله ثواب شهادتش را بگيرند و به حساب اين فرد بگذارند. و يا گناهان اين فرد را به حساباو بگذارند. نه اين چنين نيست نتيجه اينكه برخي از اعمال توسط بعضي از گناهان حبط مي‏شود، چنانكه بعضي از عبادات هم مُكفِّرند يعني گناهان قبلي را پاكمي‏كنند، مثل توبه، ايمان. از طرف ديگر بعضي از اعمال هم مُحبِط‏اند، مثل شرك،ايذاي پيغمبر، مثل ضايع كردن بعضي از حقوق. اينها محبط هستند، اما احباطشان اينجوري نيست كه تمام اعمال را يكباره بدون حساب و كتاب احباط بكند.