غذاهاي دريايي داراي پروتئين بالا، چربي کم، کلسترول کم و همين طور داراي ويتامين ها و املاح مي باشند. توجه داشته باشيد که ميگو داراي کلسترول زيادي مي باشد، اما با اين حال مقدار کلسترول در ميگو کمتر از مقدار آن در گوشت قرمز است.
به طور کلي 84 گرم ماهي داراي 120 کالري مي باشد.
گوشت ماهي داراي ويتامين هاي B، A و D ، کلسيم و فسفر و داراي مقدار کمي آهن، مس و سلنيوم مي باشد. ماهي هايي که در آب هاي شور زندگي مي کنند، داراي مقدار زيادي يد مي باشند. لازم به ذکر است که ماهي داراي مقدار بسيار کمي سديم مي باشد و به همين خاطر براي رژيم هاي کم نمک توصيه مي شود.
متخصصان تغذيه براي همه افراد به خصوص بيماران قلبي، مصرف دو بار ماهي در هفته) هر بار 90 گرم (را سفارش مي کنند.
چربي ماهي مفيد است و چربي گوشت قرمز مضر، زيرا چربي گوشت قرمز از نوع چربي هاي اشباع مي باشد، اما چربي ماهي از 2 نوع اسيد چرب غير اشباع امگا 3 به نام هاي EPA و DHA است.
خواص ماهي و روغن ماهي يا امگا 3
* روغن ماهي بيماري هاي قلبي را به صفر مي رساند. لازم به توصيح است که اثر روغن ماهي بر سلامت قلب بيشتر از اثر مصرف سويا است.
* مقدار تري گليسيريد خون را کم مي کند.
* تجمع پلاکت هاي خوني را کم مي کند.
* عملکرد سلول هاي خون رسان را زياد مي کند.
* ضربان قلب را تنظيم مي کند.
* فشار خون را پايين مي آورد.
* کلسترول خوب ( HDL ) را بالا مي برد. اين نکته براي بيماران ديابتي بسيار مفيد مي باشد.
* سلامت مغز را تامين مي کند و براي بيماران مبتلا به MS مفيد مي باشد. مشاهده شده که افراد MS با مصرف ماهي، علائم و نشانه هاي اين بيماري را کمتر بروز مي دهند.
* درمان کننده دردهاي کمر و گردن مي باشد.
* اسيد چرب امگا 3 از ديابت نوع 1 در کودکان جلوگيري مي کند.
* مصرف امگا 3 توسط مادران باردار، موجب افزايش قدرت ذهني و)  IQ ضريب هوشي(نوزادشان مي گردد.
* مادران باردار با مصرف روغن ماهي از زود متولد شدن نوزاد جلوگيري مي کنند.
* روغن ماهي موجب افزايش متابوليسم بدن و به دنبال آن موجب کاهش وزن مي گردد.
* روغن ماهي درمان کننده بيماري هاي تنفسي مي باشد.
* اسيد چرب امگا 3 بر سلامتي پوست اثر مثبتي دارد. اين اسيد چرب از خشک شدن و پوسته پوسته شدن، اگزما، جوش و ديگر بيماري هاي پوستي جلوگيري مي کند. علاوه بر آن موجب تسريع در بهبود پوست بيمار مي گردد.
* موجب سلامت و افزايش قدرت بينايي مي گردد.
* از افسردگي و پريشاني جلوگيري مي کند.
* باعث تقويت سيستم ايمني مي شود. لوپوس که يک بيماري سيستم ايمني مي باشد و مي تواند منجر به مرگ شود، توسط کمبود امگا 3 رخ مي دهد.
منابع اسيد چرب امگا 3
ماهي هاي سالمون و ساردين و همچنين گردو بيشترين مقدار امگا 3 را دارا مي باشند، يعني در هر واحد از اين ماهي ها حدود 15/1 گرم امگا 3 مي باشد. بقيه ماهي ها در هر واحد، 45/0گرم اسيد چرب امگا 3 دارند. ميگو در هر واحد حدود 32/0 گرم اسيد چرب امگا 3 دارد.
منابع ديگر اسيد چرب امگا 3، عبارت است از: دانه سويا، کدو و کلم.
تحقيقات نشان داده است که دريافت امگا 3 از طريق مواد غذايي، بهتر از دريافت آن از طريق مکمل هاست.
به طور کلي، 84 گرم ميگو داراي 29 گرم اسيد چرب امگا 3 است.
84 گرم سالمون 9/1 - 1/1 گرم اسيد چرب امگا 3 دارد.
در 84 گرم ماهي تن کنسرو شده حدود 24/0 - 17/0 گرم اسيد چرب امگا 3 وجود دارد.
لازم به ذکر است، که در بدن ما بايد به مقدار کافي ويتامين هاي B6، B3 و C و همچنين املاح منيزيم و روي وجود داشته باشد، تا امگا 3 اعمال خود را بهتر انجام دهد.
ويتامين E که خود يک آنتي اکسيدان مي باشد، امگا 3 را در برابر اکسيده شدن محافظت مي کند.
علائمي که نشان مي دهند بايد امگا 3 بيشتري مصرف کنيم عبارتند از:
خستگي، درد عضلاني، خشکي و خارش پوست صورت، جوش صورت، زخم دهان ، سردرد ، ديابت نوع 2، بيماري هاي قلبي، شکننده بودن موها و ناخن ها و عدم تمرکز.
مصرف امگا 3 باعث دور شدن بسياري از بيماري ها مي گردد، از جمله:
* آلزايمر و فراموشي
* آسم
* بيش فعالي)پرتحرکي و کاهش توجه(
* سرطان
* سردردهاي ميگرني
* MS
* چاقي و افزايش وزن
* پسوريازيس(وجود لکه هاي قرمز رنگ در بدن(
* نرمي استخوان
* ورم مفاصل
* افزايش فشار خون
* ديابت
* افسردگي
* ناراحتي هاي پوستي
* روماتيسم
همان طور که مي دانيد، روماتيسم در مردم شمال کشورمان زياد است. خداوند براي درمان اين بيماري ماهي ها را آفريده است. پس، بهتر است از نعماتي که خداوند در اختيارمان قرار داده است استفاده کنيم تا بعدها دچار مشکلات و بيماري ها نگرديم.
چرا بايد ماهي بخوريم؟

مصرف آبزيان از ديرباز به عنوان يکي از غذاهاي بسيار مهم، هم از نظر ارزشهاي غذايي و هم از نظر روشهاي دارويي مطرح بوده است. در عصر حاضر نيز با توجه به رشد روزافزون جمعيت و در حالي که نيمي از مردم دنيا دچار سوءتغذيه هستند، ماهي و آبزيان ميتوانند در مقام تامين پروتئين مصرفي جايگاه ويژهاي را دارا باشند.
ماهي با دارا بودن 19 درصد پروتئين و جذب 99 درصد از اين ميزان پروتئين و همچنين چربيها و اسيدهاي آمينه ضروري بدن و ويتامينها و مواد معدني مهم از نظر غذايي داراي ارزش بالايي است. همچنين در چند بيماري مانند ناراحتيهاي گوارشي و عروقي بهعنوان يک دارو مطرح است.
در کشور ايران با توجه به منابع متعدد توليد آبزيان و پيشرفتهايي که در چند سال اخير در امر آبزيپروري در آبهاي داخلي صورت گرفته، پتانسيل قوي در امر توليد آبزيان ايجاد شده است. اما متاسفانه به دليل اطلاعات اندک هموطنان در مورد انواع خاص غذايي و دارويي ماهي و شيوه طبخ آنها ، گرايش به مصرف اين ماده غذايي در کشور محدود است.
پروتئين موجود در گوشت مرغ، گوساله، تخممرغ و پنير از مواد عمده تامين کننده پروتئين حيواني است. اما گوشت ماهي از ارزشهاي غذايي بالاتري برخوردار است.
پروتئين حاصله از گوشت ماهي داراي کليه اسيدهاي آمينه مورد نياز بدن براي رشد و نمو است. به همين دليل گوشت آبزيان براي تامين نيازهاي روزانه پروتئين داراي اهميت بسيار زيادي است.
در گوشت ماهي بافت پيوندي کمتري در مقايسه با ساير گوشتها وجود دارد و ميتوان گفت که تقريبا همه گوشت ماهي مصرف شده به وسيله بدن جذب ميشود و به همين دليل است که در بسياري از بيماري ها، خوردن گوشت ماهي توصيه ميشود.
بسياري از غذاهاي پرارزش داراي موادي هستند که خوردن آنها ممکن است چندان نافع نباشد. غذاهاي حاصل از آبزيان علاوه بر تامين پروتئينهاي مورد نياز بدن، داراي بسياري از ويتامينها و مواد معدني به ويژه ويتامين 12 B هستند. بديهي است اگر اين غذاها توأم با سبزيها مصرف شوند، ارزش آنها به مراتب بيشتر خواهد بود.
ميزان چربي موجود در ماهيها و ساير آبزيان در مقايسه با گوشت قرمز بسيار کمتر است. بيشتر ماهيها کمتر از 5 درصد چربي دارند. فقط چربي گوشت مرغ بدون پوست مانند ماهي است.
با توجه به مشکلات و تنگناهاي غذايي و افزايش روزافزون ناراحتيهاي قلبي و عروقي به ويژه در شهرهاي بزرگ کشور، مصرف ماهي و ساير آبزيان از اهميت ويژهاي برخوردار است.
در تحقيقاتي که روي سيستم تغذيهاي جوامع گوناگون صورت گرفته، مشخص شده است صيادان ژاپني که در جزيره "کيوشو" زندگي ميکنند، کلسترول خونشان بسيار پايين است.
در دهه 70 معلوم شد که اسکيموهاي گريلند با وجود مصرف مقادير بالاي چربي و پروتئين به بيماريهاي قلبي دچار نميشوند. اين تفاوت در نوع چربي مصرفي آنهاست. چربي ماهي و محصولات آبزيان غيراشباع است، در حالي که چربي موجود در گوشت قرمز و حتي گوشت سفيد طيور به طور عمده چربيهاي اشباع شده است.
خواص باليني ماهي
* چربي امگا3 موجود در گوشت ماهي در جلوگيري از سکته مغزي ، لخته شدن خون در عروق چشم، مغز و ساير اندام ها نقش مهمي دارد.
* چربي امگا3 سبب کاهش ميزان تريگليسيريدها ميشود.
* چربي امگا3 يک اسيد چرب است که نقش عمدهاي در جلوگيري از آرتريتها) تورم مفاصل ( دارد.
* چربي امگا3 نقش ضد سرطان دارد.
غذاي تهيه شده از آبزيان، مغذي و پرارزش است.
غذاي پرارزش به غذايي گفته ميشود که داراي مواد و عناصر غذايي لازم براي حفظ سلامت بدن و فاقد مواد غير لازم و مضر مي باشد. غذاهاي حاصل از آبزيان در عمل جزو اين دسته از غذاها به حساب ميآيند، زيرا علاوه بر داشتن پروتئين پرارزش و کافي، داراي انواع متعدد و مقادير مناسبي از ويتامينها و مواد معدني بوده و در عين حال، داراي مقادير کمي چربي و کلسترول هستند.
ماهي درماني
چه خوب است اگر بتوانيم در مصرف مواد غذايي هم، مانند هر کار ديگري برنامهريزي کرده و غذاها را نه تنها براي سير شدن، بلکه به دليل تامين نيازهاي واقعي بدن و جلوگيري از بروز عوارض و بيماري هاي متعدد مصرف کنيم.
مصرف ماهي سبب افزايش رشد در کودکان، بالا بردن بهره هوشي و افزايش طول عمر ميشود و در درمان بيماريهاي گواتر، کاهش فشارخون ، درمان سردردهاي ميگرني و بيماريهاي کليوي ، کاهش سرطان پستان در زنان و کاهش خطر بيماري آلزايمر، تاثير به سزايي دارد. کارشناسان مواد غذايي مصرف سه وعده ماهي در هر هفته را توصيه ميکنند.
براي سالم ماندن ماهي بخوريد
در بسياري از جوامع نصف مرگ و ميرها در اثر تصلب شرائين است که حاصل تجمع کلسترول و ايجاد رسوب در عروق خوني است که سبب مسدود شدن رگهاي تغذيهکننده قلب و در نتيجه حملات قلبي و مغزي ميشود. با کاربرد يک رژيم غذايي مناسب ميتوان احتمال مبتلا شدن به اين مشکلات را به ميزان چشمگيري کاهش داد.


روغن ماهي و بيماري افسردگي حاد
افسردگي حاد يك بيماري شناخته شده و وخيم روحي است كه مربوط به تكرار دفعات بروز افسردگي، جنون( تغييرات سريع رفتاري، تحرك بيش از حد و شادماني فوق العاده) يا هر دو مي باشد. براي اين بيماري معمولاً داروهايي استفاده مي شود كه متأسفانه چندان مؤثر نيستند و احتمال بروز مجدد بيماري بسيار زياد است.
دانشمندان عموماً بر اين باور هستند كه اين مشكل ناشي از فعاليت بيش از اندازه، در مسير عبور سيگنال هاي ( پيام هاي) عصبي مي باشد. اسيدهاي چرب امگا-3 موجود در روغن ماهي قادرند از اين فعاليت فوق العاده بكاهند و ثابت كنند كه در درمان اين اختلالات سودمند هستند.
مصرف ماهي و افسردگي
يكي از محققان در يكي از مقالات خود چنين اظهار مي كند كه به ارتباط متقاعدكننده اي ميان مصرف ماهي و بروز افسردگي حاد دست يافته است. وي بر روي بروز ساليانه افسردگي حاد در بين 100 نفر در 9 كشور و ارتباط آن با مصرف ماهي مطالعه كرد و طبق تحقيقات خود متوجه شد ، بروز افسردگي در كشورهايي كه ميزان مصرف ماهي در آن ها كم است، بالا مي باشد. در نيوزيلند با مصرف تنها 20 كيلوگرم ماهي در سال، ميزان بروز افسردگي 8/5 درصد بود، در حالي كه اين ميزان در كشور كره با مصرف سالانه بيش از 50 كيلوگرم ماهي تنها 3/2 درصد بود و در نهايت ژاپن با مصرف سالانه تقريباً 75 كيلوگرم ماهي داراي پايين ترين ميزان( 12/0 درصد) بروز افسردگي مي باشد.
اين محقق خاطرنشان كرد كه ممكن است عوامل متعدد اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و ديگر عوامل بر نتايج به دست آمده از تحقيقات او تأثيرگذار بوده باشد، اما به اين مطلب نيز اشاره كرد كه تراكم بالاي اسيد دكوزاهگزانوئيك ( يك اسيد چرب مهم و اساسي موجود در ماهي) در پلاسماي خون، موجب افزايش سروتونين و در نهايت كاهش بروز افسردگي و خودكشي شده است.
روغن ماهي موجب تخفيف علايم بيماري شيزوفرني مي شود.
شيزوفرني يك بيماري حاد روحي است كه علائم آن شامل هذيان گويي، نابهنجاري هاي رواني و روگرداني ازاجتماع مي باشد. شواهد بسيار زيادي نشان مي دهند كه غيرطبيعي بودن تركيبات اسيد چرب درغشاي سلولي با بروز اين بيماري درارتباط است.
پژوهشگران در يكي از مطالعات خود به ارزيابي تأثير مصرف روغن ماهي بر شدت يا كاهش علايم بيماري شيزوفرني در يك گروه 24 نفره از بيماران شيزوفرنيك پرداختند. آن ها در يك دوره 6 ماهه، روزانه 10 گرم كنسانتره روغن ماهي براي اين بيماران تجويز كردند كه به ميزان زيادي از شدت علايم اين بيماري در طول اين دوره كاسته شد. نكته جالب توجه اينجاست كه هيچ يك از اين بيماران در زمان قبل از اين دوره درمان، دچار نقص در جذب اسيدهاي چرب نبودند.
محققان به اين نتيجه رسيده اند كه بيماري شيزوفرني به طريقي با يك متابوليسم غيرطبيعي اسيد چرب در ارتباط مي باشد و همواره بر روي آزمايش هاي كلينيكي براي شناسايي فوايد نهفته در تجويز اسيد چرب امگا-3 به منظور درمان اين ناهنجاري، تأكيد فراوان دارند.
مغز انسان به اسيد دكوزاهگزانوئيك (DHA) نياز دارد.
DHA (اسيد دكوزاهگزانوئيك) يكي از اركان اساسي بافت مغزي انسان را تشكيل مي دهد و به ويژه در قشر خاكستري مغز و شبكيه چشم به ميزان زياد يافت مي شود. اخيراً دانشمندان به ارتباط كمبود اين اسيد چرب مهم با افسردگي، از دست دادن حافظه، جنون و مشكلات بينايي پي برده اند. اين اسيد چرب براي جنين و نوزاد انسان، از درجه اهميت بسيار بالايي برخوردار است. محتوايDHA در مغز نوزاد انسان در طول سه ماهه اول زندگي سه برابر مي شود. از اين رو، دريافت آن به ميزان كافي براي مادر در زمان بارداري وشيردهي الزامي است. متأسفانه، ميانگين محتوايDHA در شيرمادران در كشور آمريكا داراي كمترين ميزان در سراسر جهان مي باشد. احتمالاً دليل آن اين است كه آمريكايي ها، ماهي كم مصرف مي كنند.
برخي از پزشكان معتقد هستند كه بيماري هايي نظير افسردگي پس از زايمان و ضريب هوشي پايين همه ناشي از جذب ناقص DHA است كه به وفور در كشورهاي آمريكايي ديده مي شود. اين پزشكان همچنين اظهار مي كنند كه مقادير پايينDHA مربوط به ميزان اندك سروتونين در مغز مي باشد كه باز هم موجب افزايش گرايش به افسردگي، خودكشي و ستيزه جويي مي شود.DHA به ميزان زياد در فيتوپلانكتون ها و ماهي هاي آب هاي سرد يافت مي شود. كارشناسان تغذيه توصيه مي كنند كه جهت تامينDHA كافي دو تا سه وعده در هفته ماهي مصرف شود و اگر هم امكان آن نباشد، حداقل روزانه 100 ميلي گرمDHA مصرف كنند.
بسيار ديده شده است كه براي پايين آوردن كلسترول ، كاهش وزن بدن و نيز جهت جلوگيري از انواع حاد سرطان ، رژيم هايي با محتواي چربي بسيار پايين تجويز مي شود ، اما اگرچه كاهش كلسترول، احتمال خطر مرگ از بيماري قلبي را كم مي كند ، در مقابل ، مي تواند موجب افزايش احتمال بروز مرگ و ميرهاي غير طبيعي ، خودكشي و افسردگي شود.
همچنين دارو هاي كنترل چربي و كاهنده ي كلسترول ممكن است منجر به كاهش تراكم اسيدهاي چرب غير اشباع در بافت عصبي شوند. رژيم هاي مهار چربي عموماً منجر به افزايش جذب اسيدهاي چرب غير اشباع امگا-6 و كاهش جذب اسيدهاي چرب امگا-3 مي شود. اسيدهاي چرب امگا-3 موجود در روغن ماهي براي فعاليت درست سيستم عصبي، مهم و حياتي هستند و در رژيم هايي كه جهت كاهش كلسترول ، كاهش وزن و جلوگيري از سرطان تجويز مي شوند، بايد حتماً اهميت جذب كافي اسيدهاي چرب امگا-3 را در نظر بايد گرفت.