1 سؤال: آيا مى شود كه انسان بعد از تحقيق مرجع تقليد خود را عوض كند زيرا او زمانى كه مكلف شده ممكن است تحقيق كاملى نكرده باشد؟
پاسخ: بايد براى تشخيص مرجع تقليد اعلم به اهل خبره مراجعه نمائيد وعدول از تقليد اعلم به غير اعلم جائز نيست.

2سؤال: آيا شنيدن مساله از طريق تلفنى كه منسوب به مرجع تقليد است براى مكلف حجيت دارد؟ و آيا مى تواند آن مساله اى را كه شنيده براى مردم به عنوان حكم شرعى و نظر مجتهد بيان كند؟
پاسخ: اگر اطمينان به درستى آن پيدا نمايد مى تواند براى مردم بيان كند.

3 سؤال: عدول از مجتهد مساوى به مساوى چه حكمى دارد؟
پاسخ: چنانچه هردو مساوى باشند ويكى از ديگرى اَورع در مقام فتوا نباشد مى تواند عملش را با فتواى هر كدام تطبيق دهد مگر در مساله اى كه درخصوص علم اجمالى به تكليف دارد مثل مواردقصر و تمام كه احتياط واجب در اين صورت اين است كه به هر دو فتوا عمل كند.

4 سؤال: كسى از بنده سوال كرد كه مى توان مرجع خود را تغيير داد جواب چيست ؟

پاسخ: نمى توان تغيير داد مگر اينكه بقاء بر تقليد مرجع سابق جايز نباشد مثل اينكه مجتهدى از او اعلم باشد.

5 سؤال: آيا مى توان در مسايل شرعى به آسانترين فتوا عمل كرد، يعنى درست بر خلاف احتياط ؟
پاسخ: خير.

6 سؤال: آيا در يك مورد خاص مى توان از يك مرجع تقليد ، غير از مرجع تقليد خود تقليد كرد
؟پاسخ: خير.

7سؤال: آيا من كه قبلاً از مرجعى تقليد مى كردم و بعد رحلت آن مرجع در باب نماز و روزه از مرجعى ديگر تقليد كردم، حال در مورد هديه كه مرجع اول مى گفتند هديه خمس ندارد چكار بايد بكنم؟ آيا بر طبق نظر مرجع اول مىتوانم باقى بمانم؟
پاسخ: بستگى به تقليد فعلى شما دارد.

8 سؤال: دخترى در سن 9 سالگى بدون تحقيق از مرجع پدر و مادرش تقليد مى کرده است بعد از مدتى احساس مى کند که مرجع ديگرى اعلم هستند آيا مى تواند به ايشان برگردد ؟
پاسخ: اگر از گفته پدر و مادر به اعلميت مرجع خود وثوق پيدا کرده بود با فرض اينکه آنها از اهل خبره تحقيق کرده اند و به اعلميت آن مرجع رسيده اند جايز نيست از تقليد خود عدول کنيد تا اعلميت مرجع ديگر ثابت شود و اگر اين طور نبود لازم است از اعلم تفحص کنيد و آن مرجع را تقليد کنيد .

9 سؤال: چنانچه فردى مقلد مرحوم آيت الله خوئى بوده سپس مقلد حضرتعالى گرديده و در بقا به ميت باقى مانده بر اساس فتواى آن مرحوم چنانچه در نيمکره رويت هلال ماه در شهرى مشخص شود مثلا در عربستان هلال رويت شود براى مومنين مقلد ايشان در شهر شيراز کفايت مى کند اما در شهر شيراز از عموم مردم بر اساس فتواى بقيه مجتهدين روزه بوده تقاضا مى شود مشخص فرمائيد اگر فردى در روز پنج شنبه با تشخيص پيش گفت عيد گرفته چه حکمى دارد ؟
پاسخ: بنابر فتواى مرحوم آيت الله خوئى اگر هلال ماه در عربستان رويت شود براى شيراز کافى است و چنانچه رويت ماه در عربستان براى شما ثابت است قضاى آن روز لازم نيست .

10 سؤال: اينجانب مقلد مرجعى بوده ام و از ايشان تقليد مى کردم ولى بعد از فوت آن مرجع اکنون هيچ مرجعى براى خود انتخاب ننموده ام؟
پاسخ: از اهل خبره بپرسيد و از اعلم تقليد کنيد که معذّر روز قيامت عملى که مستند باشد به فتواى اعلم سپس نظر ايشان نسبت به بقاء در تقليد و حکم اعلم گذشته خود جويا شويد .

11 سؤال: آيا مى شود مقلد مرجعى باشيم ولى در يک مسئله از مرجع ديگرى تقليد کنيم ؟
پاسخ: تقليد يعنى عمل به قول اعلم است و با فرض اعلميت ديگر راى غير اعلم معذر نخواهد شد البته اگر با شهادت اهل خبره ثابت شود که ديگرى در يک يا دو باب از ابواب فقه اعلم است لازم است در آن مورد از ديگرى تقليد کند زيرا که تقليد اعلم واجب است .

12 سؤال: اگر بعد از انتخاب مرجع تصميم به تغيير مرجع اعلم تر يا مساوى ديگرى گرفته شود چه حكمى دارد ؟ آيا جايز است ؟
پاسخ: اگر اعلم باشد عدول واجب است و اگر مساوى باشند حتى در ورع مكلف مخير است عمل خود را طبق فتواى يكى از آنها انجام دهد .

13 سؤال: با تحقيقاتى كه انجام داده ام ولى هنوز نتوانسته ام مرجع اعلم را تشخيص دهم لطفا مرا راهنمائى بفرمائيد ؟
پاسخ: مى توانيد در مسائل اختلافى بين فتاواى مراجعى كه يقينا اعلم يكى از آنها است احتياط كنيد و با فرض عدم امكان تشخيص اعلم ميتوانيد از يكى از آنها تقليد كنيد البته در مواردى كه در خصوص مسئله علم اجمالى به تكليف است مثل قصر و تمام در سفرهائى كه وظيفه تان را نمى دانيد ، احتياط واجب جمع است .

14سؤال: آيا مقلدين در مورد تعيين روز عيد فطر بايد به مراجع خود رجوع كنند يا همانروزى كه در كشور عيد فطر اعلام مى شود بايد مدنظر همه باشد ؟
پاسخ: اين امر تقليدى نيست و شخص بايد اطمينان پيدا بكند .

15سؤال: آيا می توان مرجع را بعد از سن تكليف عوض كرد؟ اگر امكان دارد در چه صورت؟
پاسخ: چنانچه حجت شرعى داريد كه مرجع شما اعلم از ديگران است نمیتوان از تقليد او عدول كرد و به هر حال فرقى بين تقليد قبل از تكليف و بعد از آن نيست.

16 سؤال: اگر طبق نظر اهل خبره بر تقليد از يكى از مراجع فوت شده باقى بمانيم در مسائلى كه در رساله وجود ندارد از چه كسى استفتاء كنيم ؟
پاسخ: در مسائلى كه مرجع اعلم ميت فتوا ندارد يا فتواى وى معلوم نيست به مرجع زنده اى كه اعلم احيا است رجوع می شود.

17 سؤال: مرجع تقليد را چگونه انتخاب كنم؟ آيا حتماً بايد مرجع خاصى داشت يا چند تايى هم می شود؟
پاسخ: معذر روز قيامت تنها فتواى اعلم است و اعلم را مى توان با شهادت اهل خبره شناخت.

18 سؤال: هر فرد در چه سنى می تواند دين خود را تعيين كند و آيا در اين كار مختار است يا نه؟
پاسخ: براى بچه مسلمان كه در سن تمييز اسلام را اظهار داشته است راهى جز عمل كردن به دستورات اسلام نيست، و انكار آن عين گمراهى و ضلالت و موجب زيان است. و احكام مرتد كه من جمله قتل است بر او بار می شود.

19 سؤال: شخصی كه مسئله ای برايش پيش می آيد و در توضيح المسائل هم چيزی در آن مورد ذكر نشده باشد آيا بر او واجب است كه استفتاء كند ؟
پاسخ: لازم است فتوای مرجع خود را در مسأله بپرسد و اگر راه رسيدن نباشد می تواند به فتوای مرجع ديگری كه اعلم است عمل كند.

20 سؤال: آيا در موارد احتياط واجب و يا مستحب مى توانيم به مرجع ديگرى مراجعه نمود ؟
پاسخ: در موارد احتياط واجب مى توان به مرجع ديگر مراجعه كرد با رعايت اعلم فالاعلم و در موارد احتياط مستحب نيازى به رجوع نيست .

21سؤال: آيا عمل به احتياط كار ساده اى است و براى ما قابل توصيه است ؟
پاسخ: عمل به احتياط كار مشكلى است و اگر تشخيص اعلم براى شما ميسر نيست از يكى از كسانى كه احتمال مى دهيد اعلم يا مساوى باشند تقليد كنيد .

22 سؤال: آيا مى توانم مرجع تقليدم را تغيير دهم ؟

پاسخ: اگر مرجع شما اعلم از ديگران است نمى توانيد آنرا تغيير دهيد و اگر ديگرى اعلم است لازم كه از او تقليد كنيد و ملاك در هر دو شهادت اهل خبره در مسأله اعلميت است .

23 سؤال: در يك كاروان كه به قصد زيارت بيت الله الحرام مى رود يك روحانى هست كه مسائل شرعى را بيان مى كند، اگر در كاروان مقلدين هر يكى از مراجع تقليد باشد وظيفه روحانى كاروان چيست؟ او كه نمى تواند رساله توضيح المسائل همه مراجع تقليد را همراه خود به حج ببرد، حكم مقلدين چه مى شود؟
پاسخ: اگر فتواى مرجع شخص را نمى داند نبايد به او مسأله را طبق فتواى ديگران بگويد بلكه او را به كسى كه مسأله را مى داند راهنمايى كند.

24 سؤال: آيا در مسأله ای که معظم له حکم احتياط واجب داده اند می توان از آيت الله خوئی تقليد نمود؟
پاسخ: در احتياط واجب نمی توان به مرجع میت رجوع کرد وفقط می توان به مرجع حی رجوع کرد.

25 سؤال: اگر احتمال دهيم كه فتوى عوض شده آيا بايد به احتمال عمل كنيم يا به رساله؟پاسخ: بايد به رساله عمل كرد.

26 سؤال: اينجانب مقلد شما هستم. آيا همسرم بايد به تبعيت از من از مقلدى كه من از او تقليد مى نمايم تقليد نمايد؟

پاسخ: تبعيت از شوهر در مرجع تقليد لازم نيست.

27 سؤال: نظر معظم له در مورد بقا بر ميت چيست ؟ (تقليد کردن)
پاسخ: اگر ميت اعلم باشد بايد بر تقليد اوباقی باشد واگر حی أعلم باشد بايد به اوعدول کند .