تدبير ش72
پيشرفت علمي را دست‌كم نگيريد
نقطة قوّت ديگر، پيشرفت علمي است. عزيزان من! اين پيشرفت علمي را دست‌كم نگيريد. اين پيشرفت‌ها خيلي مهم است. علم، پاية پيشرفت همه‌جانبة يك كشور است. اين حديث را من يك وقتي خواندم: «العلم سلطان»؛(شرح نهج‌البلاغه، ج 20، ص 319) علم، اقتدار است. هر كس اين اقتدار را داشته باشد، مي‌تواند به همة مقاصد خود دست پيدا كند. اين مستكبران جهاني به بركت علمي كه به آن دست پيدا كردند، توانستند به همة دنيا زور بگويند. البته ما هرگز زور نخواهيم گفت؛ اما علم براي ما به عنوان يك پيشرفت حتماً لازم است.
پيشرفت‌هاي علمي ما در اين مدت سي و چند سال، پيشرفت‌هاي حيرت‌آوري است. حالا فناوري هسته‌اي تصادفاً معروف شده است و همه توجه دارند - هم در كشور، هم در دنيا - ليكن فقط اين نيست: فناوري هسته‌اي هست؛ علوم هوافضا هست؛ علوم پزشكي هست - خوشبختانه امروز كشور ما حائز رشته‌هاي بسيار مهم و دست‌نيافتني پزشكي است و كارهاي بزرگ پزشكي در اين كشور انجام مي‌گيرد - زيست‌فناوري هست، نانوفناوري كه از علوم جديد و دانش‌هاي نوِ دنياست، هست؛ سلول‌هاي بنيادي كه يكي از بزرگ‌ترين كار‌ها در عرصة علم است، هست؛ شبيه‌سازي، ساخت ابررايانه‌‌ها، فناوري انرژي‌‌هاي نو، راديودارو‌هاي مهم و دارو‌هاي ضد سرطان هست؛ و اين فهرست ادامه دارد.
اينهايي كه من عرض مي‌كنم، رجزخواني نيست؛ اين گواهي مراكز علمي معتبر دنياست. آنها مي‌گويند سريع‌ترين رشد علمي در همة دنيا در اين سال‌ها، در ايران اتفاق افتاده است. اين گزارش سال 2011 است كه مي‌گويد: سريع‌ترين رشد علمي در همة دنيا در ايران اتفاق افتاده است. طبق گزارشي كه مراكز علمي معتبر دنيا داده‌اند، رتبة علمي اول منطقه، ايران است. ما اين رتبة اول علمي را براي سال 1404 در نظر گرفتيم؛ هنوز چهارده سال باقي است. همين سال ميلادي گذشته گفتند: ايران از لحاظ رتبة علمي در منطقه اول است؛ در دنيا هفدهم. در سطح دنيا رتبة علمي كشور ما هفدهم است؛ اينها خيلي مهم است.5
تدبير ش 77   مرداد 91
لزوم فعاليت در عرصه‌هاي مختلف
شركت‌هاي دانش‌‌‌بنيان در عرصه‌‌‌‌هاي مختلف كشور مي‌توانند فعال شوند؛ چند عرصة محدود را براي اين كار نگذارند؛ در همة مواردي كه نياز وجود دارد، اين استعداد‌ها به كار بيفتد و ان‌‌‌شاءالله اين شركت‌ها بتوانند نقش ايفاء كنند.
آنچه كه من به‌طور خلاصه ... مي‌خواهم عرض كنم، اين است كه: هم دانشگاه‌‌‌‌ها، هم دستگاه‌‌‌‌هاي دولتي، هم آحاد مردمي كه خوشبختانه توانايي و استعداد اين كار را دارند، چه از لحاظ علمي، چه از لحاظ توانايي‌‌‌‌هاي مالي، بايد تلاش كنند مسئوليت زمان خود و مقطع تاريخي حساس خود را بشناسند و به آن عمل كنند.2  2.   ۹۱/۰۵/۰۸ بيانات در ديدار جمعي از پژوهشگران و مسئولان شركت‌هاي دانش‌بنيان
ضرورت تشكيل بانك اطلاعات نخبگان
يكي از چيز‌هاي مهمي كه وجود دارد، بانك اطلاعات است. ... كساني مي‌‌‌آيند اطلاعاتي را در اختيار جمعي از نخبگان و زبدگان و مسئولان مي‌گذارند؛ اين كار بايستي عموميت پيدا كند. بايد بانك اطلاعات وجود داشته باشد؛ ما داشته‌‌‌‌هاي خودمان را بدانيم، نداشته‌‌‌‌ها را هم بدانيم؛ چيز‌هايي كـه مـورد نياز مـاست. بخصوص بعضي از بخش‌هـاي دولتي ... - مثل نفت، مثل دفاع، مثل كشاورزي - اينها نيازهاي بسيار زيادي دارند؛ كه اگر چنانچه اين نيازها براي تشكيل دهندگان شركت‌هاي دانش‌‌‌بنيان معلوم بشود، كساني كه از لحاظ سرمايه‌‌‌گذاري علمي و سرمايه‌‌‌گذاري پولي آماده هستند، مي‌توانند سراغ اين نياز‌ها بيايند و اين نياز‌ها را برطرف كنند. پس تشكيل بانك اطلاعات و در معرض گذاشتن اطلاعات لازم براي همه، چيز بسيار لازمي است.2
2.   ۹۱/۰۵/۰۸ بيانات در ديدار جمعي از پژوهشگران و مسئولان شركت‌هاي دانش‌بنيان
لزوم ارائة طرح‌هاي اجرايي براي ايده‌هاي عالي
من خرسندم از اينكه مي‌بينم جريان فكري در دانشگاه‌هاي كشور به سمت دغدغه‌هاي اصولي است. مسئلة برنامه‌ريزي و سرمايه‌گذاري بر روي پژوهش، بر روي كارهاي اساسي و بنياني، چه در علوم انساني، چه در علوم تجربي، ... جزو دغدغه‌هاي ماست و بايد حتماً انجام بگيرد. مسئلة ارتباط صنعت و دانشگاه جزو توصيه‌هاي ماست؛ ... كارهاي خوبي هم انجام گرفته؛ اين تشكيل گروه صنايع عمده، تبيين ارزش كار - بما هو كار - ... نكات لازمي است. ... مسئلة مقاله‌هاي علمي ... مسئلة مرجعيت I.S.I ... جزو دغدغه‌هاي ماست؛ حتماً بايد مديران و برنامه‌ريزان و طراحان اصلي مسائل علمي كشور بنشينند روي اين مسئله فكر كنند و راه‌هاي درست را ... پيدا كنند. لزوم طرح‌هاي اجرايي براي ايده‌هاي عالي، از جملة چيزهايي است كه بنده رويش تكيه مي‌كنم. ... ارائة طرح‌هاي اجرايي، يكي از كارهايي كه بايد در دانشگاه‌ها انجام بگيرد. ... حالا مثلاً فرض بفرماييد «اقتصاد اخلاقي» كه يكي از دوستان اينجا بيان كردند؛ خيلي خوب، اين فكر بسيار خوبي است، ايدة بسيار درستي است؛ راهكار اجرايي‌اش چيست؟ يا مثلاً در همين زمينة ارتباط دانشگاه و صنعت كه دربارة آن در طول اين سال‌ها بحث‌هاي متعددي شده و خوشبختانه راهكارهايي هم در اين موردِ بالخصوص در پيش گرفته شده، ولي در عين حال نقص‌هايي وجود دارد؛ خب! براي رفع اين نقص‌ها راهكارهاي اجرايي چيست؟ اين از جملة نيازهاي ماست. من خواهش مي‌كنم در اين زمينه اساتيد محترم و صاحبان فكر و انديشه كار كنند. ... از دوستان خـودمـان، چـه در دفتر، چـه در وزارت‌هـا، وزارت علوم و وزارت بهداشت و همچنين معاونت محترم رئيس جمهور و همچنين دوستان نمايندگي، درخواست مي‌كنم روي اين مطالبي كه اساتيد محترم در اينجا بيان كردند، كار بشود؛ بنشينند فكر كنند، جمع‌بندي كنند؛ از اين جلسه براي يك حركت رو به جلو بهرة كامل  برده شود.5  5.   22/05/91 بيانات در ديدار اساتيد دانشگاه‌ها
مسئوليت سنگين دانشگاه‌ها و حوزه‌هاي علميه در وضعيت تحولي جهان
وضع دنيا كه در آستانة يك تحول يا در حال يك تحول است، قابل انكار نيست؛ موقعيت ويژة كشور هم قابل انكار نيست. حالا اينجا يك سؤالي مطرح مي‌شود.
سؤال اين است كه: آيا دانشگاه كشور - و نيز البته حوزة علميه - در قبال اين حوادثي كه در دنيا دارد اتفاق مي‌افتد، مسئوليتي دارد يا نه؟ من مي‌خواهم شما اساتيد محترم، دانشمندان محترم، نخبگان بزرگ كشور، اين را مورد توجه قرار دهيد. آيـا در يك چنين شـرايـط بـه ايـن اهميت و حساسيت، دانشگاه يـا حـوزه مـي‌تـوانند بـراي خـودشـان يك مسئوليتي تعريف نكنند و نقش تماشاچي داشته باشند؟ چه برسد به اينكه خداي ناكرده بخواهند نقشي در حمايت از جبهة مقابلِ جبهة حق به عهده بگيرند!
آنچه كه به نظرم مي‌رسد لازم است اين است كه دانشگاه‌هاي كشور و حوزه‌هاي علمية كشور در اين شرايط، مسئوليت سنگيني دارند. كار توفيق ملت ايران و كشور ايران در اين برهة بسيار مهم و حساس تاريخي، در درجة اول بر دوش دانشمندان است. اگر در درجة اول هم نگوييم، يقيناً يكي از عناصر رتبة اول و صف اول براي تأثيرگذاري در اين تحولات، دانشگاه‌ها هستند. دانشگاه مي‌تواند كاري كند كه كشور و ملت و تاريخ ما در اين تحول برنده باشد؛ مي‌تواند هم خداي ناكرده كاري كند كه نه، برنده نباشد! به نظر من دانشگاه در اين زمينه مسئوليت بسيار حساس و بزرگي دارد.5  5.   22/05/91 بيانات در ديدار اساتيد دانشگاه‌ها