پاسخ: افرادي كه قبل از سن تكليف از دنيا بروند، به بهشت وارد ميشوند ولي درجه آنها با كساني كه پس از سن تكليف و بعد از آزمايشها و ابتلائات گوناگون از دنيا رفته و به بهشت وارد ميشوند، يكسان نيست:
وَ لِكُلٍّ دَرَجاتٌ مِمَّا عَمِلُوا؛ براي هركس درجاتي به مناسبت عمل او در بهشت وجود دارد بنابر اين جهنميان ميتوانستند به درجاتي بسيار بالاتر ازغير مكلفين بهشتي نائل گردند، ولي با عمل خود، خويشتن را از آن محروم كردند. نكته ديگر آن كه در برابر سؤال فرضي جهنميان - كه چرا ما در كودكي نمرديم و ... اين اعتراض بر آنان وجود دارد كه چرا با وجود فرصت طلايي و امكان نيل و ارتقا به درجات بالاتر خود را تباه كرديد و به جهنم انداختيد؟ بلي اگر همه امور در عالم جبري بود، جاي اين اعتراض وجود داشت؛ ولي گزينش راهي كه به بهشت با دوزخ منجر گردد. جبري نيست؛ بلكه آدمي به اختيار و انتخاب خود آن را برميگزيند. در پايان نيز اين موضوع شايان دقت است كه آدمي در اين جهان، نه كاملاً مختار آفريده شده است و نه كاملاً مجبور. ما در پديد آمدن خود مختار نبودهايم، بلكه به ارادهاي ازلي پديدار گشتهايم و نيز در اينكه بايد در قيامت حاضر شويم هيچ اختيار نداريم؛ بلكه ما را به اجبار خواهند برد. در مرگ نيز تقريباً وضعيت همين طور است؛ يعني، نوع مرگها جبري است و جز در موارد اندك (انتحار) كسي به اختيار از خود سلب حيات نميكند. حال در اين چرخه جبر، حريمي اختياري براي آدم قرار داده شده تا به مدد آن به كمال اختياري برسد. پاسخ بسياري از سؤالات همانند آنچه شما نوشته ايد، آن است كه در اين زمينه كسي مختار نيست؛ چنانكه در پديد آمدن اين چنين نبودهايم. خلاصه آن كه خداوند در قبال نعمتها و امكاناتي كه ميدهد، بازخواست و عقوبت دارد نه در مقابل توهمات و اگرهايي كه فاقد بنيان و اساس است.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید