خانواده ويتامين B اعضاء زيادي دارد،شما تاکنون در اين خانواده با چند ويتامين آشنا شده ايد يکي ديگر از اين ويتامينها ويتامين B3يا نياسين است.نياسين يا ويتامين B3 درمان کننده بيماري مهلک پلاگر است که پيش از کشف B3 ، جان بسياري از ايتاليايي ها ، اسپانيايي ها و حتي آمريکايي هاي قرن 18 را گرفت.
پيش از کشف اين ويتامين تصور مي شد پلاگر يک بيماري ويروسي يا ميکروبي است که افراد خانواده هاي فقير را مبتلا مي سازد اما با کشف ويتامين B3 ، در ابتداي قرن بيستم علت و راه درمان آن شناخته شد .
B3 جزء ويتامينهايي است که در شرايط مختلف مقاوم است . از اينرو به راحتي هدر نمي رود ، اين ويتامين در بسياري از مواد غذايي مثل ذرت يا گندم به صورت ترکيب با مواد ديگر وجود دارد که پيش از شکسته شدن جذب بدن نمي شود . در آمريکاي لاتين قوت غالب سرخپوستان ذرت بود آنها براي تهيه غذا ابتدا ذرت را در آب آهک مي خيساندند و با اين کار ويتامين B3 موجود در آن را آزاد مي کردند ، بدون اينکه دقيقا بدانند با اين کار از ابتلا به پلاگر پيشگيري مي کنند . در بررسي هاي اپيدميولوژيک آتي ديده شد در مناطقي که از آرد تصفيه شده خصوصا آرد ذرت استفاده مي کردند ، بيشترين ميزان ابتلا به اين بيماري ديده شده است .
براي کشف اين ويتامين تحقيقات بسياري خصوصا بر روي سگها صورت گرفت و حتي در انجام يک بررسي براي مدتي به زندانيان يک زندان غذايي دادند که از ويتامين B3 فقير بود ، همه آنها به پلاگرمبتلا شدند و با دادن ويتامين B3 علائم پلاگر در آنها برطرف شد .
نقشهاي ويتامين B3• اين ويتامين در ساختمان ماده اي در بدن شرکت مي کند که بسياري از اعمال حياتي ، سوخت و سازها و تبادلات الکتروني توسط آن صورت مي گيرد .
• اين ويتامين موجب انبساط عروق مي شود از اينرو مصرف ميزان کافي و حتي بيش از نياز آن در مبتلايان به فشار خون بسيار مفيد است .
• از اثرات اين ويتامين کاهش کلسترول خون است . مصرف آن در افراد مبتلا به چربي خون بالا بسيار در کاهش ميزان کلسترول مؤثر است .
ميزان مورد نياز بدن يک فرد نرمال از اين ويتامين ، 18 ميکرو گرم در روز است .
کمبود ويتامين B3در صورتيکه اين ويتامين کمتر از حد مورد نياز مصرف شود ، بدن در مدت کوتاهي به کمبود آن مبتلا مي گردد . عوارض اوليه ، ضعف عضلاني، کم اشتهايي، سوء هاضمه و عوارض پوستي است بروز حتي يکي از اين عوارض مي تواند نشانه کمبود B3 باشد . در صورتيکه کمبود اين ويتامين ادامه يابد ، فرد مبتلا به بيماري پلاگر مي شود که علائم آن اسهال ، اختلالات روحي ، خشکي و پوسته شدن پوست بدن در مناطقي که در معرض نور خورشيد هستند ، ورم کردن زبان و در نهايت مرگ است .
منابع غذايي ويتامين B3نياسين در تعداد زيادي از مواد غذايي موجود است . در بعضي از مواد به صورت ترکيب وجود دارد که درحين پخت آزاد مي شود و در اقلام مواد غذايي حاوي پروتئين ، مواد اوليه را توليد مي کند .
کنسرو ماهي تن داراي مقدار قابل توجهي B3 است ، همچنين اين ويتامين در نان ، سيب زميني ، ذرت، گوشت گاو و در ميوه ها و سبزي ها در گيلاس ، هلو و هويج موجود است .
در صورتيکه شما در روز 4 تا 5 کف دست نان و غذاي تهيه شده با گوشت ( حداقل 100 گرم ) و سيب زميني پخته ( با پوست ) و 1 يا 2 عدد ميوه مثل گيلاس و هلو مصرف کنيد ميزان نياز شما از ويتامين B3 برآورده مي شود .
ضمنا ذرت بو داده نيز يک خوراکي کم کالري و داراي ميزان مناسبيB3 است که مي توانيد در ميان وعدها مصرف کنيد
کمبود شديد ويتامين ب3، اسهال شديد و عوارض گوارشي را به دنبال دارد و اگر اين کمبود ادامه پيدا کند زوال عقل ايجاد ميشود.
ويتامين B3 يا نياسين يکي از ويتامينهاي محلول در آب است. در واقع نياسين واژهاي عمومي است که بر دو شکل ويتامين يعني نيکوتينآميد و نيکوتينيکاسيد اطلاق ميشود. از سال 1867 (1246ش) اسيدنيکوتينيک براي شيميدانها شناخته شده بود.
در سال 1913 (1292ش) طي مطالعاتي در زمينه شناسايي علت و عامل بيماري بريبري (کمبود ويتامين B1)، نياسين را از مخمر و برنج جدا کردند ولي به واسطهي عدم تأثير آن در از بين بردن علايم ناشي از کمبود تيامين در پرندگان نسبت به آن بيتوجه ماندند. بعدها مجدداً بيوشيميستها به شناخت فعاليت و خصوصيات آن در بدن علاقهمند شدند.
نياسين ويتاميني است که مانع بروز بيماري پلاگر ميگردد. گزارشات اوليه نشان داد که بيماران مبتلا به پلاگر نه تنها با مصرف پروتئينهاي حيواني درمان ميشدند، بلکه نسبت به مايع استخراجي حاصل از مخمّر هم که فاقد هر گونه پروتئين است، واکنش مثبت نشان داده و علايم بيماري در آنها برطرف ميگردد. بدين لحاظ تصور ميشد که عامل بيماري پلاگر ويتامين B2 موجود در مخمر است. مطالعات بعدي به خصوص در حيوانات آزمايشگاهي و ايجاد بيماري پلاگر در آنها از جمله سياه شدن رنگ زبان در سگ و درمان آن توسط منابع غذايي مختلف چون جگر انجام گرفت. در نهايت اسيد نيکوتينيک را از جگر استخراج و جدا نمودند. تأثير درماني آن در انسان مبتلا به پلاگر نيز گزارش شده است.
بيمارياي که به نام پلاگر در ايتاليا و ملدلاروسا در اسپانيا خوانده ميشد، اولين بار در قرن هيجدهم ميلادي و بيشتر در ميان مردم فقير که غذاي عمده و اصلي آنها را ذرت تشکيل ميداد، توصيف شد. اگر چه شواهد موجود دلالت بر آن ميکرد که بيماري ميتواند با تغيير غذا معالجه شود، ليکن تا سال 1917 (1296ش) اين بيماري به فقدان يک عامل غذايي نسبت داده نشد.
توأم بودن پلاگر با غذاي يکنواختي که به مقدار زيادي از ذرت تشکيل شده بود منجر به اين فرضيه شد که پلاگر به وسيله يک قارچ يا يک ماده عفوني يا سمي موجود در ذرت فاسد ايجاد ميشود. عقيده ديگر اين بود که به علت بدتر شدن علايم پوستي همراه با پلاگر در اثر نور خورشيد، بيماري در نتيجه مسموم شدن از نور خورشيد است.
ويتامين ب3 در اثر پختن در آب از بين ميرود. بنابراين تا حد امکان از جوشاندن، پختن
و فريز کردن سبزيجات خودداري کنيد
همچنين عقايد نادرست ديگري نيز در رابطه با علل اين بيماري رايج بود تا اينکه، تنها در سال 1917 (1296ش)، يعني زماني که گولدبرگر فرضيه خود را با ايجاد پلاگر از طريق محدوديت غذايي به اثبات رسانيد، پيشرفتي در کنترل اين بيماري حاصل شد. او يازده داوطلب زنداني را در آمريکا تحت رژيمي قرار داد که مشابه رژيم بيماران پلاگري بود و بعد از 5 ماه در آنها عوارض بارز پلاگر (ورم پوست، اسهال و افسردگي) ايجاد شد و بعد ثابت کرد که عامل اين بيماري تغذيهاي است.
پلاگر که اول بار در ايالت نيويورک در سال 1875 (1254ش) گزارش شد، تنها بيماري کمبود ويتاميني است که تا کنون در ايالات متحده يک بيماري بومي و يک مسأله اساسي بهداشت و سلامت عمومي بوده است. شيوع آن محدود به دهکدههاي کوچک ايالتهاي جنوبي است که بيشتر غذاي اهالي را ذرت، ملاس و گوشت خوک شور تشکيل ميدهد.
در زمان حاضر پلاگر در ممالکي مانند روماني و يوگسلاوي که ذرت مصرف ميکنند و بعضي از قسمتهاي مصر و در نواحي هندوستان که ارزن هندي ميخورند، مشاهده ميشود. اين حقيقت که اين بيماري در آمريکاي جنوبي، جايي که ذرت 80 درصد کالري را تأمين ميکند، ديده نميشود؛ مربوط به استفاده از قلياي آهکي در مواد تهيه شده از ذرت است. اين مواد قليايي به آزاد کردن نياسين متصل شده به پروتئين در غلات کمک ميکند.
خواص شيميايي نياسين
اين ويتامين يکي از مقاومترين مواد در طبيعت است. نياسين در محيطهاي اسيدي، قليايي، حرارت، نور و اکسيژن هوا مقاوم است و فقط مقدار مختصري در آب حل ميشود. در يک طبخ معمولي 15 تا 25 درصد نياسين از بين ميرود.
فرم نيکوتين آميد آن براي موارد درماني بهتر است چون به کار بردن مقادير زياد اسيدنيکوتينيک (فرم ديگر نياسين)، که به عنوان نرمکنندهي عروق عمل ميکند، ممکن است سبب قرمز شدن پوست شده و ايجاد حس سوزش نمايد.
اعمال نياسين در بدن
اين ويتامين در تنفس سلولي دخالت دارد و در آزاد کردن انرژي از کربوهيدراتها، چربيها و پروتئينها دخالت دارد.
گليکوژن، ماده کربوهيدراتي ذخيرهاي موجود در کبد و عضلات ميباشد و نياسين در سنتز آن نقش دارد.
همچنين نقش مهمي در سوخت و ساز چربيها در بدن ايفا ميکند.
موارد استفاده در پزشکي* نياسين آميد به درمان آرتروز، روماتيسم مفصلي، ديابت وابسته به انسولين، بيخوابي و سردرد ميگرني کمک ميکند.
* هر شکلي از اين ويتامين ميتواند در درمان يا پيشگيري از پلاگر استفاده شود.
* افرادي که دچار سل يا سرطان هستند، خانمهايي که از قرصهاي ضد حاملگي استفاده ميکنند و اشخاصي که از کمبود پروتئين رنج ميبرند، به احتمال بيشتر دچار کمبود اين ويتامين ميشوند.
* در اسکيزوفرني (جنوني جواني) به کار ميرود که البته نتيجهبخش نيست.
* نياسين، در مقادير بالا يعني حدود 3 گرم در روز، کلسترول بد (ldl) را کاهش و کلسترول خوب (hdl) را افزايش ميدهد.
اين ويتامين اثر داروهاي کاهندهي کلسترول را نيز افزايش ميدهد؛ منتها حالت گرم شدن و گرگرفتگي ايجاد ميکند و پوست قرمز ميشود. بايستي بدانيد که در مقادير بالاتر از 50 تا 60 ميليگرم در روز ممکن است عوارض گوارشي (اسهال، استفراغ، تهوع و دل درد) ايجاد کند و گاهي موجب بروز کهير، سردرد، سرگيجه، اسپاسم برونش و درد در ناحيه قفسه سينه ميشود. لذا چنين مقاديري تنها بايستي تحت نظر پزشک به صورت دارو مصرف شوند و استفاده خودسرانه از آن به هيچ عنوان توصيه نميشود.
ويتامين ب 3 عامل ترميم سلول مغزي
محققان اعلام کردند: ويتامين B3 ميتواند به ترميم و بازسازي مغز پس از سکته کمک کند. محققان بر اساس نتايج يک پژوهش اوليه روي موشهاي آزمايشگاهي خاطرنشان کردند دوزي از ويتامين ب 3 که به نياسين هم معروف است، ميتواند عملکرد مغز را در بيماران مبتلا به سکته مغزي احيا کند.
مايکل چوپ رييس علمي انستيتو نوروساينس هنري فورد در اين باره تاکيد کرد: نياسين اساساً مغز را دوباره سيم کشي ميکند که قابليت بسيار جالب و شگفتانگيزي براي استفاده در انسانها دارد. نتايج اين تحقيق همچنين راه را براي ساير بخشهاي پزشکي اعصاب شامل آسيبهاي مغزي همواره ميسازد.
عوارض کمبود ويتامين B3ويتامينها براي فعل و انفعالات بدن بسيار اهميت دارند و کمبود آنها، اختلالات اختصاصي ايجاد ميکنند و ممکن است به خاطر آن بيماري خاصي بروز کند.
لکه و زخمهايي که از کمبود ويتامين B3 ايجاد ميشود به گردن کازال مشهور است؛ کازال شخصي بود که اولين بار اين لکهها و زخمها را کشف کرد و به نام او نامگذاري شد.
افراد روزانه به 14 ميليگرم از اين ويتامين نيازمند هستند. کمبود اين ويتامين موجب بروز بيماريهاي التهابي پوست ميشود و در قسمتهايي از پوست که در معرض آفتاب قرار ميگيرد لکهها و زخمهاي کازال بروز ميکند. البته ويتامين B3 به نور و حرارت مقاوم است، همچنين اين ويتامين به حفظ آرامش فرد کمک ميکند و هورمونهاي درونريز مهم را در بدن توليد ميکند. کمبود شديد اين ويتامين اسهال شديد و عوارض گوارشي را به دنبال دارد و اگر اين کمبود ادامه پيدا کند زوال عقل ايجاد ميشود.
پلاگر بر روي سه اندام مهم بدن شامل دستگاه گوارش، پوست و اعصاب اثر ميگذارد.
* عوارض پوستي شامل تورم، التهاب، ناراحتي، خشونت پوست، تاول و تغيير رنگ پوست ميباشند که سه مشخصه اصلي دارند: علايم قرينه هستند، عارضه آن قدر شديد است که مرز مشخصي بين قسمت مبتلا و غير مبتلا وجود دارد و اين که در تابستان به علت تابش بيشتر آفتاب عوارض شديدتر است. عارضه گردن بند پلاگر، يک طوق ملتهب و قطور و کبود است که تمام گردن را در بر ميگيرد.
* عوارض گوارشي شامل بياشتهايي، التهاب و ناراحتي زبان، کاهش اسيد معده و در نتيجه بروز عفونتهاي مکرر گوارشي، تهوع، دل درد، التهاب و ورم روده ميباشد. بارزترين علامت گوارشي، اسهال شديد است.
* عوارض عصبي شامل حساسيت، سردرد و بيخوابي در مراحل اوليه ايجاد ميشود و به زودي به دنبال آن علايم ذهني و روحي شديدتري مانند فراموشي، اوهام و بالاخره يک افسردگي شديد که تقريباً مقدمه مرگ است، ظاهر ميشود.
منابع ويتامين B3بدن شما ويتامين ب3 را از پروتئين به دست ميآورد بنابراين اگر در رژيم غذايي پروتئين کافي وجود داشته باشد، اين ويتامين، کافي به بدن شما ميرسد.
بهترين منابع ويتامين ب3 غذاهايي است که غني از پروتئين باشد مانند: گوشت بدون چربي، مرغ، ماهي، تخم مرغ، لوبياي خشک پخته شده و نخود، کبد، شير کم چربي يا بدون چربي و پنير، سويا و آجيل.
منابع ديگر خوب براي اين ويتامين شامل مخمر آبجو، سبوس گندم و حبوبات، غلات (به جز ذرت)، قارچ و سبزيجات تازه است.
ويتامين ب3 در اثر پختن در آب از بين ميرود. بنابراين تا حد امکان از جوشاندن، پختن و فريز کردن سبزيجات خودداري کنيد.
هر 100 گرم ماهي 7/11 ميليگرم،
يک ليوان آرد گندم 4/7 ميليگرم،
100 گرم قارچ خام 4/1 ميليگرم،
نصف ليوان ذرت پخته 3/1 ميليگرم،
100 گرم هويج خام 700 ميليگرم
و يک ليوان شير خام دو درصد چربي 2 ميليگرم ويتامين B3 دارد.
فرآوري: مريم مراديان نيري
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید