پرسش. اگر محيط خانه در توجه به نماز مناسب نباشد مثل اينكه پدر خانواده تارك نماز باشد، چه بايد كرد؟

پاسخ: پدر و مادر الگوي فرزندان هستند و فرزندان در الگوگيري از آنها هم در امور مثبت و هم در امور منفي بسيار تأثيرپذيرند. تأثير محيط مرحله ‏اي است كه در عرض تأثير ژنتيكي بايد به آن اهميت داد. پدر خانواده بايد توجه داشته باشد كه انجام اين گناه (ترك نماز) خود الگوي نامناسبي را براي فرزندش ايجاد مي‏كند؛ يعني در واقع او دو گناه را انجام داده است؛ يكي انجام ندادن نماز دوم انجام ندادن وظيفه پدري كه گاه موجب انحراف دائمي فرزندش مي‏شود. شايد گناه اول را با توبه كردن و به جا آوردن قضاي نمازها يا وصيت به وراث در انجام آن نمازها ـ در صورتي كه سنّ توبه پدر بالا باشد و فرصتي براي قضا نداشته باشد ـ بتوان جبران كرد امّا انحراف فرزند و ضايع كردن و تلف كردن بخشي از عمر فرزند در راهي كه شايسته نيست، قابل جبران نيست. اينكه پدر به صورت علني به فرزندش نشان مي‏دهد كه اهل نماز نيست و نماز براي او اهميت ندارد، نتيجه خطرناكي را در پي دارد. توصيه مي‏شود كه از علني كردن گناه خودداري شود. مخفي كردن گناه خود يك تكليف است. تظاهر به گناه گاهي گناه صغيره را بدل به كبيره مي‏كند چون موجب اشاعه منكرات مي‏گردد.

بنابراين اگر پدر خانواده به هر دليلي اعم از تنبلي، بي‏توجهي به اهميت نماز يا... نماز نمي‏خواند، نبايد كاري كند كه ذهنيت فرزند به اين صورت شكل گيرد كه نماز خواندن لزوم ندارد بلكه مي‏تواند به گونه‏اي عمل كند كه گويي در محل كارش خوانده است يا مي‏تواند به فرزند بگويد من به دليل تنبلي نمازم را نمي‏خوانم امّا تو نمازت را بخوان. اين توصيه براساس اين اصل است كه اگر كسي واجبي را ترك كرد، مي‏تواند ديگران را به انجامش ترغيب كند و امر به معروف و نهي از منكر كند.

به فرزندان نيز توصيه مي‏شود كه اگر پدري در اين زمينه مشكل دارد، نمي‏تواند الگوي خوبي براي شما باشد. بزرگان، علما، ائمه معصومين عليهم‏السلام، پيامبر گرامي اسلام صلي‏الله‏عليه‏و‏آلهالگوي برتر در عرصه‏هاي اخلاقي و در انجام آداب ديني هستند. آنها نماز را دوست داشتند و آن را نور چشم خود مي‏دانستند؛ اين بزرگواران به نماز عشق مي‏ورزيدند و در هنگام نماز گويي به وعده‏گاه ملاقات با محبوب خويش دعوت شده‏اند، حال دگرگوني داشتند.

نكته ديگر آنكه اگر پدر خانواده اهل نماز نيست ولي مادر اهل نماز است، بايد با بيان مطالبي كه در اهميت نماز آمده است بدون آنكه از شأن پدر بودن شوهرش بكاهد، فرزندان را از ادامه راه پدر بازدارد. الگوسازي مناسب و نشان دادن الگوهاي برتر در اين تلاش مفيد خواهد بود.