پرسش. اگر كسي يكي از ائمه معصومين عليهم السلام را در خواب ببيند و از او دستوري دريافت كند آيا اين حكم براي او حجت است يا نه؟ آيا آنچه فهميده ميشود علم شهودي است يا علم حصولي؟
پاسخ: اگر پرسش اول در قالبي كلي مطرح شود به اين صورت درمي آيد كه آيا رؤيايي صادقانه حجيّت دارد؟ براي نمونه اگر به كسي در خواب خبر داده شود كه مبلغي را به كسي بدهكار است آيا اين خواب معتبر است و بايد به آن ترتيب اثر دارد؟
پاسخ اين است كه رؤيا هر چند صادقانه باشد از لحاظ شرعي و فقهي حجيتي ندارد و الزام آور و تكليف آور نيست. به اين سبب كه رؤياي انسانهاي عادي با رؤياي پيامبران ـ كه تكليف آور است ـ تفاوت دارد. زيرا از يك سو امكان تفكيك و جدا كردن و تشخيص رؤياي صادقانه از خوابهايي كه ناشي از نيت هاي دروني انسان است و به تعبير قرآني «اضغاث احلام» (يوسف 12، آيه 44. ) وجود ندارد؛ همانند افكاري كه انسان در حال تب و هذيان ابراز ميكند با آنچه در حال صحت ميگويد. و از سويي ديگر اشتباه در تطبيق مصداق است كه به پرسش دوم برميگردد. اگر كسي ديگري را در خواب ميبيند اين علم شهودي است و درك دروني كه بسته به افكار و روحيات شخص اتفاق ميافتد امّا تطبيق بر مصداق، خود مقوله ديگري است. اگر كسي بگويد امام حسين عليه السلام را در خواب ديده ام و آن حضرت چنين حكم كرده است، در علم حضوري اش و آنچه ديده و مشخصات و مطالبي كه ميگويد، صادق باشد امّا يقيني نيست كه در تطبيق بر عالم واقع درست عمل كرده باشد. او عالمي را ديده است و جملاتي بين آنها رد و بدل شد امّا از كجا معلوم كه او امام حسين عليه السلام را ديده باشد؟پس دو معضل وجود دارد اول آنكه از كجا معلوم آنچه ديده ايد، رؤياي صادقانه باشد؛ دوم آنكه از كجا معلوم در تطبيق آنچه ديده ايد بر عالم خارج درست عمر كرده ايد؟
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید