من ميوه ي درخت سقز (بنه ) هستم !
در فارسي اسم من ((بن )) و ((بنه )) مي باشد و عده اي هم به آن پسته ي وحشي مي گويند. انواع و اقسام دارم . به ميوه پيوندي من گلخك و به نوع ترش من بنشته گويند، و در شيراز ماست بندان آنرا با ماست مخلوط مي كنند، تا خوش و بو و گوارا شود. در زبان تركي به ميوه ي من ((چاتلانغوش )) و ((چتلانغوچ )) است و سابقا در تهران زياد مصرف داشت . اعراب به ميوه درخت من حب الخضراء لقب داده اند. گل درخت من قرمز است . در رنگرزي از آن استفاده مي شود. پسته را به تنه ي من پيوند مي زنند تا محصولي درشت و خندان بدست آورند، و چنانچه مرا به درخت پسته پيوند كنند، ميوه ي من درشت شده و گلخنك ناميده مي شود.
درخت من دير خزان مي كند و از تنه ي آن بطور طبيعي ، يا با دادن شكاف صمغي خارج مي شود كه به آن در فارسي سقز و در عربي بطم گويند. در بلوچستان ميوه درخت مرا كوبيده و با آن حلوا درست مي كنند و معتقدند كه بهترين مقوي اعصاب و شهوت است . در خوزستان و ساير استان هاي جنوبي ، دانه هاي ميوه ي مرا در ظرفي پر از آب نگاهداري مي كنند تا خشك نشود. درخت من در جنگلهاي خشك فارس كرمان - بلوچستان - يزد - لرستان - كردستان و ارتفاعات الموت و كوه هاي پنجگانه و از دوستان كبد و طحال است . شهوت را زياد مي نمايم . زهكش كليه و ريزكننده سنگها هستم ، اخلاط سينه و ريه را پاك مي كنم ، خارج كننده ي اقسام كرم معده بوده و پيشاب را زياد مي نمايم . خون قاعده و بواسير را كه بسته شده باشد باز مي كنم . باد شكن - ضد فلج و لغوه بوده ، سرفه و خفقان را تسكين مي دهم . مسكن درد كمر - درد پشت و درد قولنج هستم . ميوه ي مرا جهت درمان غش و استسقاء تجويز كرده اند. مخلوط با بادام و شكر جهت چاق شدن بدن و باز شدن ادرار و با سركه جهت سر درد و تنقيه ي جگر و گزيدن افعي و رتيل نافع مي باشم . اگر ميوه ي مرا داخل نان كنند، از تخمير آن در شكم جلوگيري مي كنم و به هضم آن كمك مي نمايم . زياده روي در خوردن من باعث زخم شدن دهان و كم اشتهايي است .
ضماد من درمان ورم ها و زخم هاي سخت است . ماليدن ميوه كوبيده ي من بر پوست بدن باز كننده ي رنگ و نيكويي رخسار است و در صورتي كه مدتي آن را بر محل ماه گرفتگي بمالند، به تدريج رنگ آن را زايل مي نمايد. ميوه ي من داراي ويتامين هاي ((آ)) و اقسام ((ب )) و ((د)) مي باشد و به همين جهت مقوي اعصاب بوده و ترك لب را معالجه و از شبكوري جلوگيري مي كند. نرمي استخوان را درمان مي نمايد. اگر ميوه ي مرا كمي سوزانده و آن را بر محل گري بمالند، باعث روياندن مو مي شوم . مخصوصا در مورد طاسي سر اثر بيشتري دارم و چنانچه برگ درخت مرا كوبيده و بر محل ريزش مو بمالند، باعث روييدن مو شده و مو را دراز نگاه مي دارم . بخور. پوست درخت من جهت گريزاندن حشرات آزموده شده ....و در صنعت داروسازي با صمغ آن پمادي درست مي كنند كه ماليدن آن بر بدن از گزش پشه جلوگيري مي نمايد. جوشانده پوست درخت من با مصطكي جهت فلج - لغوه - كزاز - رعشه - ورم مفاصل و پاك كردن لكه هاي ضربه از پوست مفيد است . كوبيده ي برگ من با آب خضاب خوبي است و با سر كه و روغن جهت روياندن ، نرم كردن و دراز نگاهداشتن مو مفيد است .
به هم ميهنان كليمي توصيه كنيد كه در موقع پختن فطير از ميوه ي من استفاده كنيد تا دفع ضرر آن شود.