ديابت در واقع يک بيماري مزمن است که با عدم توانايي بدن در توليد مقدار کافي انسولين براي سوخت و ساز مناسب قند، چربي و پروتئين مشخص مي شود. همان طور که مي دانيد افراد ديابتي به دو دسته تقسيم مي شوند:
الف) وابسته به انسولين: بيماري آنها با تزريق مقدار مشخصي از انسولين، همراه با رعايت رژيم غذايي و برنامه ي ورزشي، قابل کنترل است.
ب) غير وابسته به انسولين: ديابت آنها با رژيم غذايي، ورزش و گاهي مصرف برخي داروهاي خوراکي کاهنده ي قند خون، تحت درمان قرار مي گيرد.
بنابراين بيماران ديابتي (هم افراد وابسته به انسولين و هم افراد غير وابسته به آن) مي توانند از ورزش براي کنترل بيماري اشان سود زيادي ببرند. با اين وجود بايد حتماً دقت کرد که افراد ديابتي پيش از شروع برنامه هاي ورزشي، از لحاظ شرايط باليني و پزشکي تحت معاينه و بررسي دقيق قرار بگيرند.
فوايد ورزش در ديابت
1) ورزش از طريق کمک به کاهش وزن، سبب کاهش مقدار گلوکز خون مي شود که مي تواند در کنترل بيماري ديابت نقش مهمي را ايفا کند.
2) يکي از دلايل بروز ديابت، مقاومت بدن به انسولين است که در خون وجود دارد. ورزش با افزايش سوخت و ساز بدن، مقاومت سلول ها به انسولين را کم مي کند و باعث کارآيي بيشتر آن مي شود، پس مي تواند سبب بهبود کنترل قند بشود.
3) همان طور که مي دانيد بيماري هاي قلبي – عروقي (سکته قلبي، سکته مغزي، نارسايي کليوي، فشار خون بالا و…) در افراد مبتلا به ديابت شايع تر از ديگران است. ورزش احتمال تصلب شرايين و بروز بيماري هاي عروق را کاهش مي دهد و مي تواند بر طول عمر افراد ديابتي بيفزايد. البته براي اينکه اين نتيجه به دست آيد، برنامه ي ورزشي بايد در تمام طول عمر بيمار، حالت منسجم و منظم داشته باشد.
خطرات ورزش در افراد ديابتي
پايين افتادن قند خون (هيپوگليسمي)
وقتي برنامه ي ورزشي بسيار طولاني مدت يا شديدتر از حد مجاز باشد، ممکن است سبب افزايش اثر انسولين تزريقي يا داروي خوراکي کنترل قند خون گردد و به اين ترتيب، باعث کاهش بيش از حد قند خون شود که با علايمي مثل ضعف، سرگيجه، تعريق، رنگ پريدگي و حتي اختلال هوشياري همراه است که درمان آن نوشيدن مايعات غني از قند مثل آب پرتقال (که به آن شکر اضافه شده باشد)، آب قند و… است، در عين حال بايد براي کنترل اين وضعيت فورا به پزشک مربوطه مراجعه کرد.
بنابراين به تمام افراد ديابتي توصيه مي شود، موقع فعاليت ورزشي مقداري نوشيدني شيرين در دسترس داشته باشند.
برخي عوارض ديابت مثل نارسايي کليوي، آسيب به شبکيه ي چشم، آسيب به اعصاب محيطي… ممکن است با فعاليت هاي نامناسب بدني (از لحاظ شدت يا مدت ورزش) تشديد شود، بنابراين پيش از شروع ورزش با پزشک خودتان مشورت کنيد.
چند نکته:
توصيه هاي زير مي تواند به بيماران ديابتي کمک کند تا حين ورزش خطرات کمتري را متحمل شوند:
1) تا زماني که قند خون شما به طور مناسب تحت کنترل قرار نگرفته است، فعاليت هاي ورزشي سنگين را انجام ندهيد و حتماً قبل از شروع ورزش مورد علاقه تان، با پزشک خود مشورت کنيد تا تناسب آن رشته ي ورزشي با وضعيت جسماني و باليني شما مورد تأييد قرار گيرد.
2) تحت راهنمايي هاي گروه پزشکي، ياد بگيريد که مقدار انسولين (و يا داروهاي خوراکي کنترل قند خون) را بسته به مقدار غذايي که مي خوريد و ميزان فعاليتي که داريد، تنظيم کنيد؛ به عنوان مثال اگر قرار است ورزش سنگيني را انجام دهيد، ممکن است لازم باشد تا غذاي بيشتر بخوريد، ولي در عين حال مقدار انسولين کمتري را تزريق کنيد.
3) در صورتي که براي کنترل ديابت، از انسولين استفاده مي کنيد، سعي کنيد محل تزريق شما در مناطقي از بدن تان باشد که کمتر تحت فعاليت قرار مي گيرند؛ به طور مثال در بازي فوتبال يا بسکتبال، منطقه شکم بهتر از ناحيه ي ران ها يا بازوها است.
4) اگر ديابت سبب آسيب به شبکيه ي چشم شما شده، بهتر است از ورزش هايي مثل وزنه برداري يا ورزش هايي که سبب فشار بر ناحيه ي سر يا افزايش فشار داخل چشم مي شوند، خودداري کنيد.
5) به علت اينکه ديابت شانس ايجاد بيماري هاي هم زمان قلبي-عروقي را در اين افراد بالاتر مي برد، تمام افراد مبتلا به اين بيماري (خصوصا اگر سن آنها بالاي 60 سال باشد) قبل از شروع هر گونه برنامه ي ورزشي، بايد حتما از لحاظ مسائل قلبي -عروقي تحت معاينه و بررسي قرار بگيرند.
6) اگر علاوه بر ديابت، مبتلا به بيماري هاي ديگري هستيد و براي درمان آنها از ساير داروها مانند آسپرين، داروهاي ضد التهابي استروئيدي، کورتون و… استفاده مي کنيد، اين دقت را داشته باشيد که هر کدام از اين داروها ممکن است روي سطح قند خون شما اثر بگذارند و شايد نياز باشد با توجه به اثر هر کدام از اين داروها، مقدار فعاليت خودتان را (براي پيشگيري از افت يا افزايش بيش از حد قند خون) کاهش يا افزايش بدهيد.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید