تقريباً يک سوم بچه هاي متولد شده از مادران مبتلا به ايدز ، در طي دوران بارداري ، حين زايمان يا دوران شيردهي به اين بيماري مبتلا شده اند. در سال 2001، تعداد هشتصد هزار بچه ي زير 15 سال مبتلا به ايدز تشخيص داده شدند که حدود نود درصد آنها از طريق مادرشان مبتلا شده بودند. حدود 15 تا 35 درصد از بچه هاي متولد شده از مادران مبتلا به ايدز، طي بارداري يا حين زايمان آلوده شده و حدود 15 درصد در طي شيردهي مبتلا شده بودند.
عواملي که احتمال انتقال HIV ( ويروس ايدز ) را در دوران شيردهي کاهش مي دهد ، شامل موارد زير است :
1. دوره ي کوتاه تر تغذيه با شير مادر
در بچه هايي که مدت طولاني تري از مادر مبتلا به ايدز ، شير خورده اند احتمال ابتلا به عفونت بيشتري مي باشد. ديده شده احتمال ابتلا به اين بيماري در کودکاني که مدت شش ماه شير مادر خورده اند، يک سوم کودکاني است که براي دو سال با شير مادر تغذيه شده اند.
2. تغذيه ي انحصاري با شير مادر در ماه هاي اول
عوامل ايمني بخش موجود در شير مادر، به ويژه مادران مبتلا به HIV ، باعث افزايش مقاومت بدن در برابر اين عفونت مي شود. يک مطالعه در جنوب آفريقا نشان داد که احتمال ابتلا به عفونت در کودکاني که به مدت سه ماه تغذيه ي انحصاري با شير مادر داشته اند نسبت به کودکاني که از ساير مواد مثل آب ، آب ميوه و ... استفاده کرده اند کمتر است.
3. جلوگيري و درمان مشکلات پستان
التهاب پستان، زخم نوک پستان و ساير مشکلات پستاني باعث افزايش احتمال انتقال HIV مي شود.
4. پيشگيري از ابتلا به عفونت HIV در طول شيردهي
ابتلا به عفونت در طي شيردهي باعث افزايش احتمال HIV مي شود.
5. درمان سريع زخم و برفک دهان بچه
زخم دهان کودک باعث انتقال راحت تر ويروس به بدن او مي شود.
 
توصيه هاي سازمان بهداشت جهاني و صندوق حمايت از کودکان سازمان ملل متحد (UNICEF) در رابطه با تغذيه با شير مادر :
1. زناني که به ايدز مبتلا نيستند و يا افرادي که وضعيت ابتلا به بيماري در آنها ناشناخته است، بايد کودک را تا 6 ماه با شير خودشان تغذيه کنند و همچنان که شيردهي ادامه دارد، در 6-4 ماهگي تغذيه تکميلي مناسب را شروع کنند که اين روند تا 2 سالگي يا بيشتر بايد ادامه يابد.
2. همه مادران مبتلا به HIV در زمينه خطرات و مزاياي روش هاي تغذيه ي کودک، نياز به مشاوره دارند و لازم است براي انتخاب روش مناسب راهنمايي شوند و بعد از اتخاذ تصميم حمايت گردند.
3. زماني که استفاده از جانشين هاي شير مادر، قابل قبول، عملي و قابل تداوم باشد، لازم است کودک در ماه اول منحصراً با شير مادر تغذيه شود .
4. در مورد مادران مبتلا به HIV که کودک را با شير خودشان تغذيه مي کنند، بايد از روش صحيح شيرهي جهت جلوگيري از مشکلات پستان مانند زخم نوک پستان، التهاب پستان و غيره اطمينان پيدا کرد و در صورت بروز اين مشکلات بايد به سرعت درمان انجام شود.
5. براي به حداقل رساندن انتقال HIV از طريق تغذيه با شير مادر، بايد شرايط محلي، موقعيت شخصي فرد و خطرات همراه با تغذيه ي مصنوعي شامل ساير عفونت ها، سوء تغذيه در نظر گرفته شود.
6. مادران مبتلا به HIV که نوزاد را با شير خودشان تغذيه مي کنند بايد در زمان از شيرگيري، براي جلوگيري از نتايج زيان بار تغذيه اي و رواني و حفظ سلامتي پستان ها راهنمايي و حمايت شوند.
7. زماني که مادر مبتلا به HIV ، کودک را با شير خود تغذيه نمي کند يا اين که مدتي بعد از تولد ، شيردهي را قطع مي کند براي اطمينان از برنامه ي غذايي جايگزيني کافي حداقل در 2 سال اول زندگي نياز به مشاوره دارد.
8. زنان مبتلا به ايدز بايد به مراقبت هاي باليني، حمايت هاي تغذيه اي و مراکز مشاوره ي خانوادگي دسترسي داشته باشند.
 
اصول کليدي و راهبرد
خطرات عفونت HIV با خطرات مرگ و مير و بيماري ناشي از عدم تغذيه با شير مادر مقايسه شده است.
تغذيه با شير مادر، نوزاد را در مقابل مرگ ناشي از اسهال ، عفونت هاي تنفسي و ساير عفونت ها محافظت مي کند. تغذيه با شير مادر علاوه بر نيازهاي غذايي، نيازهاي رواني نوزاد (به ويژه در ماه اول زندگي) را هم برآورده مي کند.
بنابراين براي مادران مبتلا به HIV به ويژه در کشورهاي در حال توسعه ، تصميم براي دادن شير مادر يا جانشين هاي شير مثل شير خشک و شير گاو تغيير يافته دشوار است، در حالي که تغذيه با شير مادر احتمال انتقال HIV به بچه را 15 درصد افزايش مي دهد. مصرف جانشين هاي شير، خطرات ناشي از بيماري هاي عفوني مثل اسهال و عفونت هاي تنفسي را در طول دو ماه اول زندگي کودک 6 برابر مي کند. تعداد زيادي از مادران در کشورهاي در حال توسعه يا نمي توانند جانشين هاي شير را تهيه کنند يا به آب تصفيه شده که براي تهيه ي آن لازم است دسترسي ندارند.
همچنين در خيلي از فرهنگ ها، عدم تغذيه با شير مادر را ننگ مي دانند. مادري که مبتلا به HIV است با مشکلات زيادي روبه رو است. مثلاً در مورد سلامتي و زنده ماندن خودش، و احتمال انتقال عفونت از طريق شير به نوزادش و نيز مشکلات سلامتي که در صورت عدم تغذيه با شير مادر براي نوزاد او پيش مي آيد، نگران است.