استفاده از لنزهاى تماسى چشمى با جنبه درمانى و يا زيبايى در سال هاى اخير رشد چشمگيرى داشته است. اين كه لنزهاى استاندارد را از كجا بايد تهيه كرد و چه نكاتى در استفاده از آنها بايد رعايت شود، از سؤالات هميشه مطرح، براى مصرف كنندگان است.

خانم دكتر رحيمى عضو هيأت علمى كنگره سراسرى چشم پزشكى ايران در اين خصوص مى گويد: براى اصلاح عيوب انكسارى، علاوه بر عينك از لنزهاى تماسى هم استفاده مى شود. البته گاهى لنز صرفاً جهت زيبايى و برخى مواقع هم به عنوان تنها روش درمانى مصرف مى شود. مثلاً در بيماران مبتلا به عيب آستيگمات نامنظم و يا بيمارانى كه به قوز قرنيه (كراتوكوئوس) مبتلا هستند عينك جوابگو نيست و براى درمان بايد از لنز استفاده شود.

وى با اشاره به وجود دو نوع لنز سخت و نرم در بازار گفت: لنزهاى سخت داراى ساختمان پُليمرى هستند و نمونه هاى جديد آن نافذ اكسيژن بوده و بدين ترتيب بسيارى از معايب ناشى از لنز سخت رفع شده است. دكتر رحيمى با بيان اين كه استفاده از لنزهاى سخت در اصلاح عيب آستيگماتيسم چشم مؤثر است مى گويد: از ديگر ويژگى هاى لنز سخت، احتمال كمِ عفونت آن نسبت به لنزهاى نرم است. وى مى افزايد: حساسيت هاى پلكى به علت تماس لنز با پلك، در لنزهاى سخت كمتر است اما همه بيماران قادر به تحمل لنز سخت نيستند. لنزهاى نرم بيشتر براى ورزشكاران و يا براى مصرف كوتاه مدت مثل مهمانى ها كاربرد دارد. اين در حالى است كه خطر عفونت هاى چشمى در مصرف كنندگان لنزهاى نرم همواره بيشتر است و به طور كلى لنزهاى سخت به مراتب مطمئن تر از لنزهاى نرم هستند.

دكتر رحيمى فوق تخصص قرنيه مى گويد: در صورت عدم رعايت بهداشت فردى، استفاده از لنزهاى نرم مى تواند عواقب خطرناك غيرقابل برگشتى را براى فرد به همراه داشته باشد. لنزهاى نرم حاوى آب هستند و زمانى كه در چشم قرار دارند آب آنها از اشك چشم و در خارج چشم از محلولى كه در آن قرار دارند تأمين مى شود. وى تأكيد مى كند: در صورت عدم رعايت مسائل بهداشتى احتمال رشد ميكروب در لنز نرم و بروز عفونت قرنيه وجود دارد در حالى كه لنزهاى سخت به لحاظ خشك بودن استعداد كمترى براى رشد ميكروب دارند. دكتر رحيمى با بيان اين كه ممانعت از ورود لنزهاى رنگى به كشور به ورود قاچاق آن منجر مى شود، مى گويد: لنزهاى رنگى از لحاظ جنس كاملاً مشابه لنزهاى طبى هستند و حتى كارخانجات شناخته شده سازنده لنزهاى طبى در دنيا، لنزهاى رنگى را نيز توليد مى كنند. وى هشدار مى دهد:

خريد لنزهاى رنگى از مراكز غيرمعتبرى مثل سوپرماركت ها و بوتيك ها مى تواند خطر آفرين باشد و حتى به از دست دادن قدرت بينايى منجر شود. دكتر رحيمى با اشاره به وجود دو نوع لنز رنگى در بازار مى گويد: نوعى از اين لنزها در ظروف شيشه اى نگهدارى مى شوند كه طويل المدت بوده و قيمت بالاترى نسبت به نوع دوم دارند اما يك سرى لنزها كه متأسفانه در بوتيك ها به فروش مى رسد و به اسم لنز مدت دار معروف اند در ظروف آلومينيومى به نام بليستر قرار دارند كه فقط به مدت يك هفته اجازه مصرف آن وجود دارد در حالى كه هيچ مصرف كننده اى نه تنها پس از يك هفته آن را دور نمى اندازد بلكه به دوستان خود نيز قرض مى دهد.

بيشترين موارد عفونت چشمى در اين نوع مصرف كنندگان لنزهاى رنگى بروز مى كند كه علت آن استفاده ناصحيح از لنزهاى رنگى است نه صرفاً استفاده از لنز. وى در ادامه توضيح مى دهد: عده اى از استفاده كنندگان از لنزهاى رنگى آنها را فقط در سرم نمكى نگهدارى مى كند كه اين درست مثل آن است كه دست هاى كثيف فقط با آب شست وشو شوند. سرم فقط محلول شست وشوى لنز است و محلول نگهدارى آن نيست. محلول هاى نگهدارى لنز حاوى موادى هستند كه لنز بايد حداقل به مدت 5 ساعت در آن نگهدارى شود. به گفته اين فوق تخصص قرنيه چشم، نوعى عفونت انگلى به اسم آميب آكانتومبا در لنزهاى تماسى به خوبى رشد مى كند و در صورت عدم رعايت نكات بهداشتى و عدم قرار گيرى لنز در محيط ضدعفونى، احتمال بروز اين نوع عفونت در استفاده كنندگان لنز و از بين رفتن قرنيه افزايش مى يابد.

دكتر رحيمى تأكيد مى كند: افراد مصرف كننده لنزهاى تماسى بايد حين شنا و استحمام، لنزها را از چشم خارج كنند تا خطر آلودگى به قارچ ها و آميب آكانتومبا كاهش يابد. همچنين خوابيدن با لنز خطر عفونت هاى چشمى را تا 10 برابر افزايش مى دهد. وى با غلط دانستن اين باور كه استفاده از عينك يا لنز سبب كاهش و يا عدم استفاده سبب افزايش نمره عينك مى شود، مى گويد: عينك و لنز هيچ تأثيرى در سير انكسارى ندارد و صرفاً براى اصلاح و رفع اشكالات سردرد و خستگى چشم ناشى از كاهش قدرت بينايى استفاده مى شود. وي همچنين تجويز هر نوع لنز را از وظايف پزشك مى داند و معتقد است: ورود لنزهاى غيراستاندارد از كشورهاى همسايه و استفاده از آنها عوارض و عواقب جبران ناپذيرى به همراه دارد. لنز جزء وسايل شخصى محسوب مى شود و استفاده چند نفر از يك لنز به شدت خطرآفرين است به نحوى كه خطر انتقال هپاتيت و ايدز از طريق لنز مشترك همواره وجود دارد.

درهر حال اگرچه هيچ رنگى به زيبايى رنگ خداداد چشم خودتان نيست، چنانچه به عنوان تنوع گهگاه از لنز رنگى استفاده مى كنيد به رعايت نكات بهداشتى آن توجه بسيار داشته باشيد.