این نوپایان اغلب پر تحرک هستند، دندان آسیا ندارند و نمی‌توانند تکه‌های غذایی سفت را بجوند و ماده غذایی در حین فعالیت بیشتر می‌تواند باعث انسداد راه هوایی شود. خنداندن این کودکان در حین تغذیه باعث افزایش خطر خفگی به علت انسداد راه هوایی می‌شود.

این کودکان شدیداً مشتاق هستند تا محیط اطراف خود را کشف کنند بنابراین هرچه را که بتوانند در دهان می‌گذارند و این مسئله نیز خطر خفگی و انسداد را افزایش می‌دهد. سالیانه تقریباً 5 درصد علل مرگ ناگهانی کودکان زیر 4 سال، ورود جسم خارجی به حلق و راه‌های هوایی است.

اگر خانواده‌ها و مراقبین کودکان با این مشکل آشنا شوند، نه تنها از بروز مشکل جلوگیری می‌شود بلکه اگر تصادفاً چنین حادثه‌ای رخ داد، آن‌ها قادر خواهند بود جان عزیزان‌شان را حفظ کنند.

خطر خفگی به علت جسم خارجی در همه سنین وجود دارد ولی در گروه سنی 9 ماه تا 4 سال شایع‌تر است.

علائم خفگی با جسم خارجی

سرفه ناگهانی

بروز حالت خفگی

تنفس صدادار

بروز سرفه بی‌‌صدا

عدم توانایی تولید صدا

تغییر رنگ صورت به قرمز سپس بنفش در نهایت کبودی و سیاهی.

اگر جسم خارجی وارد ریه شود علائم کاهش می‌یابد ولی بعداً خس خس سینه و سرفه و عفونت ریه آشکار می‌شود.

کمک‌های اولیه برای درآوردن جسم خارجی

1. اگر کودک قادر به تنفس است یا سرفه می‌کند نباید هیچ اقدامی به جز تشویق به سرفه انجام داد. کودک خودش با سرفه راه هوایی خود را باز می‌کند هرگز به وی مایع یا غذای سفت دیگری، به منظور پاک کردن را تنفس داده نشود. انگشت خود را به داخل دهان کودک وارد نکنید تا جسم بلع شده را خارج کنید.

2. اگر کودک نتواند نفس بکشد یا سرفه کند و صدایی از خود درآورد و هوا نتواند به ریه او وارد شود و قفسه سینه بالا و پایین نرود، در این صورت بلافاصله کبود و بی‌قرار خواهد شد. در چنین شرایطی دهان کودک باز می‌شود و اگر جسمی در حلق دیده شد، با انگشت بیرون آورده می‌شود. اگر پس از این کار تنفس برگشت فقط تشویق به انجام سرفه صورت پذیرد با ادامه مراقبت بلافاصله کودک به اورژانس منتقل می‌شود.

3. اگر همچنان کودک قادر به تنفس نیست و سن کودک بیشتر از یک‌سال باشد، باید قسمت بالایی شکم به روش زیر فشار داده شود:

ابتدا در پشت کودک می‌ایستیم و دو دست را بالای ناف و زیر جناق سینه حلقه کرده و کودک را روی دست خود خم می‌کنیم. یک دست را مشت کرده و دست دیگر را روی آن قرار می‌دهیم و به طور ناگهانی دست را به سمت بالا و عقب می‌کشیم و سعی می‌کنیم تمام هوای داخل ریه و راه‌های هوایی را به بیرون برانیم. این عمل را 6 تا 10 مرتبه به طور مرتب و پشت سر هم انجام می‌دهیم تا این‌که جسم خارجی به بیرون بپرد. اگر جسم بیرون نیامد دوباره دهان را باز می‌کنیم و زبان را به جلو می‌کشیم با انگشت جسم را در می‌آوریم.

اگر کودک آن‌قدر سنگین است که نمی‌توانیم او را روی دستان حلقه شده خود نگه داریم وی را روی زمین به پشت می‌خوابانیم و با دو دست در بالای ناف به طور ناگهانی به سمت بالا فشار می‌آوریم.

4. اگر کودک کوچک‌تر از یک سال باشد از روش زیر استفاده می‌کنیم:

پس از آن‌که دهان را بررسی کردیم و چیزی ندیدیم کودک را با شکم روی دست خوابانده و سر او را با زاویه 60 درجه به پایین، روی زانوهای خود قرار می‌دهیم، سپس 5 مرتبه محکم در بین دو کتف کودک به سمت جلو و پایین ضربه وارد می‌کنیم.

اگر تنفس برقرار نشد و صدای کودک در نیامد، کودک را برگردانده و پشت او را روی دستمان قرار می‌دهیم و با دو انگشت نشانه و میانه‌روی استخوان جناغ سینه فشار می‌آوریم و قفسه سینه را شدیداً به پایین فشار می‌دهیم تا جسم خارج شود. اگر پس از 5 نوبت هم‌چنان کودک قادر به تنفس نباشد تنفس دهان به دهان آغاز می‌شود اگر با تنفس دهان به دهان قفسه سینه حرکت نکند و هوا وارد نشود دوباره عملیات فوق را تکرار می‌کنیم. تنفس دهان به دهان در فاصله این عملیات باعث می‌شود تا اکسیژن بیشتری به مغز برسد تا زمانی‌که تیم اورژانس از راه برسد، اقدامات فوق باید ادامه یابد.

همیشه پس از چنین اتفاقی بلافاصله به مرکز پزشکی تخصصی و مجهز مراجعه کنید.

تنفس مصنوعی

اگر کودک نفس نمی‌کشد، باید با روشی که تنفس مصنوعی نام دارد، شما به جای او نفس بکشید. این روش از آن‌جا مؤثر است که حتی هوایی که شما در بازدم خود بیرون می‌دهید به اندازه کافی اکسیژن دارد تا اعضای حیاتی بدن کودک شما را تا رسیدن کمک پزشکی زنده نگه دارد. تنفس مصنوعی برای شیرخواران و کودکان به دلیل تفاوت اندازه بدن آن‌ها اندکی متفاوت است.

باز کردن مجرای هوا و بررسی تنفس

سر را کمی به عقب خم کنید و چانه را با دو انگشت بالا ببرید. اگر جسم خارجی در دهان هست خارج کنید. با نگاه، گوش، و تماس، بررسی کنید که نفس می‌کشد یا خیر.

بستن بینی با دو انگشت

اگر کودک نفس نمی‌کشد، بینی او را با دو انگشت خود محکم ببندید. با بالا گرفتن چانۀ کودک با دو انگشت سعی کنید مجرای هوای او را باز نگه دارید.

دادن تنفس مصنوعی

لب‌های خود را دور دهان کودک بچسبانید. 2 بار در دهان او بدمید، و بعد از هر بار دمیدن نفس تازه کنید.

بررسی نبض

اگر کودک نبض دارد، 20 بار آرام بدمید، با 3 ثانیه فاصله بین هر دو بار دمیدن.

 آمبولانس خبر کنید. به نفس دادن ادامه دهید تا کمک برسد؛ پس از هر 20 بار

دمیدن، نبض و تنفس کودک را بررسی کنید.