علت

کودکان مبتلا به صرع، گاهی دچار ناهنجاری ساختاری در مغز هستند، اما در بیش‌تر موارد هیچ‌گونه علت آشکاری را نمی‌توان یافت.

در برخی کودکان، ممکن است وقوع حمله از یک عامل تحریک‌کننده، هم‌چون چراغ چشمک‌زن ناشی شود. در برخی کودکان نیز حمله‌ها بدون هیچ عامل تحریک‌کننده آشکاری رخ می‌دهد.

علائم بیماری

حمله صرع انواع مختلفی دارد. در کودکان، حمله صرع بزرگ از همه شایع‌تر است؛ بیش از سه چهارم کودکان مبتلا به صرع، دچار این نوع حمله می‌شوند.

نوع بعدی از نظر میزان شیوع در کودکان، حمله صرع کوچک (از خود رفتن) است.

1- Epilepsy

حمله‌های صرع بزرگ

- بدخلقی یا رفتار غیر عادی به مدت چند دقیقه قبل از حمله

- انقباض شدید عضلات که تا 30 ثانیه طول می‌کشد و در طی آن کودک معمولاً بیهوش بر زمین می‌افتد و تنفس او نامنظم می‌گردد.

- حرکات تشنج‌آمیز دست و پا یا صورت که ممکن است از 20 ثانیه تا چند ساعت طول بکشد. کودک ممکن است زبان خود را گاز بگیرد و نیز ممکن است کنترل مثانه یا روده را از دست بدهد.

- پس از توقف تشنج، ممکن است چند دقیقه یا در موارد نادرتر تا 10 دقیقه بیهوش بماند.

- وقتی که کودک به هوش می‌آید اغلب احساس گیجی و سردرگمی می‌کند، ممکن است سردرد داشته باشد و احتمالاً تمایل به خواب خواهد داشت.

کودک را روی زمین در وضعیت احیا بخوابانید. سر باید هم سطح بدن یا کمی پایین‌تر باشد. از فرو کردن چیزی در دهان برای جلوگیری از گاز گرفتن زبان خودداری کنید.

حمله‌های صرع کوچک (از خود رفتن)

در این حالت، کودک فعالیت‌های عادی خود را متوقف می‌کند و 10 تا 15 ثانیه به فضای خالی خیره می‌شود و به اطراف خود توجه ندارد، اما به زمین نمی‌افتد.

فعالیت مغز در حین حمله صرع

این نوع حمله بسیار کوتاه است و نوعاً فقط 10 تا 15 ثانیه طول می‌کشد.

کودک حمله را به یاد نمی‌آورد.

شکلی از صرع که شیوع کم‌تری دارد و صرع کانونی خوش‌خیم نامیده می‌شود، موجب کشیده شدن یک طرف صورت یا یکی از دست و پاها می‌شود. کودک ممکن است هشیاری خود را نیز از دست بدهد.

در بیش‌تر موارد، کودک فقط یک نوع از حمله‌های صرع را دارد؛ اما برخی کودکان دچار شکل‌های پیچیده‌تری از صرع هستند و به دو یا چند نوع مختلف از حمله‌های آن مبتلا می‌شوند.

شیوه کمکی

اگر کودک شما دچار حمله صرع بزرگ شد، او را در وضعیت احیا قرار دهید و صبر کنید تا به طور کامل به خود آید.

در انواع دیگر حمله صرع، کودک را در نقطه آرامی بنشانید و صبر کنید تا کاملاً به خود آید و هشیار شود. با لحنی آرام و اطمینان‌بخش با کودک صحبت کنید. سعی نکنید با سیلی‌زدن یا تکان‌دادن کودک حمله صرع را متوقف سازید.

مراجعه به پزشک

اگر کودک قبلاً هرگز دچار حمله بزرگ صرع نشده است، فوراً با پزشک تماس بگیرید. اگر بیش از 10 دقیقه ناهشیار ماند، حتی اگر حمله برای بار اول نباشد، آمبولانس خبر کنید یا کودک را به نزدیک‌ترین بیمارستان ببرید.

هرچند انواع دیگر حمله صرع به اندازه حمله بزرگ خطرناک نیست، وقت معاینه پزشکی بگیرید. هر یک از مرتبه‌های بعدی حمله صرع را نیز به پزشک اطلاع دهید.

کار پزشک

پزشک احتمالاً از شما می‌خواهد رفتار کودک و علائم او را قبل از حمله، در حین آن و بعد از آن شرح دهید. برای شناسایی تحریک‌کننده‌های احتمالی، ممکن است از شما سؤال کند که کودک بلافاصله قبل از حمله چه می‌کرده است.

معمولاً برای کمک به تعیین نوع صرع، نوار مغزی گرفته می‌شود. احتمالاً اسکن مغز نیز برای تعیین این که ناهنجاری ساختاری در مغز وجود دارد یا خیر انجام می‌شود. گاهی آزمایش خون برای مشخص کردن دیگر علل احتمالی حمله، مثل پایین بودن قند خون صورت می‌گیرد.

درمان

کودکان مبتلا به صرع معمولاً نیاز به مصرف منظم داروهای ضد تشنج دارند. داروهای ضد تشنج معمولاً تا 2 الی 4 سال بعد از آخرین حمله داده می‌شود و ممکن است پس از آن به تدریج ظرف چند ماه قطع شود.

اگر دارو حمله‌های کودک را مهار نکند و اسکن مغزی ناهنجاری ساختاری در مغز را نشان دهد، در موارد بسیار نادری امکان عمل جراحی برای رفع مشکل مغزی بررسی می‌شود.

پزشک به شما خواهد گفت که چه احتیاط‌های احتمالی را شما و کودک‌تان باید به عمل آورید و از چه فعالیت‌های احتمالی باید اجتناب کنید.

چشم‌انداز

چشم‌انداز بیماری صرع، بسته به نوع آن متغیر است. بیش از دوسوم کودکان مبتلا به حمله صرع بزرگ که مدت 2 سال به آن دچار نشده‌اند، دیگر هیچ‌گاه به آن مبتلا نمی‌شوند.

بیش‌تر کودکان مبتلا به صرع کانونی خوش‌خیم کم‌کم که بزرگ می‌شوند دیگر به آن مبتلا نمی‌شوند و بعد از بلوغ نیاز به هیچ‌گونه درمان دارویی ندارند.

آینده بیماری برای کودکان مبتلا به حمله صرع کوچک کمتر قابل پیش‌بینی است. بیش‌تر کودکان، حتی آن‌ها که بعد از بزرگ شدن کماکان به بیماری دچارند، به معلولیت دیگری مبتلا نمی‌شوند و می‌توانند به مدرسه‌های معمولی بروند در بیش‌تر ورزش‌ها شرکت جویند.