قسمت اعظم رشد و تکامل مغز، یعنی مرکز کنترل دستگاه عصبی، تا حدود 5 سالگی کامل می‌شود.

تشنج (اختلالات حمله‌ای)

اختلالات حمله‌ای دستگاه عصبی منجر به تغییرات ناگهانی و برگشت‌پذیر در وضعیت ذهنی یا عملکرد سوماتوسِنسوری (مرکز درک حواس پیکری) می‌شوند که تمایل به داشتن طبیعت کلیشه‌ای و تکراری دارند. طول مدت این حملات از چند ثانیه تا چند دقیقه (به ندرت چند ساعت) متفاوت است، به طور ناگهانی خاتمه می‌یابند و به بازگشت تدریجی به حد پایه منجر می‌شوند. ممکن است علامت هشدار دهنده قبل از حمله وجود داشته باشد یا یک حالت کاهش هوشیاری بعد از حمله وجود داشته باشد.

تشنج ناشی از تب

تشنج ناشی از تب (1) نوعی تشنج است که از دمای بالای بدن، یعنی دمای بالاتر از 39 درجه سانتی‌گراد که همراه عفونت در بخشی از بدن غیر از مغز روی می‌دهد، ناشی می‌شود. تشنج ناشی از تب ممکن است در کودکان 6 ماهه تا 5 ساله رخ دهد. این نوع تشنج هر چند وحشت‌آور است و معمولاً خطرناک نیست.

علت

تشنج ناشی از تب از بالا رفتن سریع دمای بدن ناشی می‌شود و معمولاً در شروع بیماری‌ها همراه با تب رخ می‌دهد.

این نوع تشنج معمولاً با بیماری‌های عفونی دستگاه تنفسی فوقانی، هم‌چون سرماخوردگی همراه است. کودکان به این دلیل که مغزشان هنوز کامل نشده است به این نوع تشنج دچار می‌شوند.

علائم

نخستین مرحله تشنج حدود نیم‌دقیقه طول می‌کشد و ممکن است با این علائم همراه باشد:

- بیهوشی

- سخت شدن بدن

- توقف تنفس تا نیم دقیقه؛ تنفس وقتی مجدداً آغاز شد، ممکن است کم‌عمق و نامحسوس باشد.

- دفع غیرارادی ادرار یا مدفوع یا هر دو

مرحله دوم معمولاً کمتر از 5 دقیقه طول می‌کشد. کودک در حالت بیهوشی باقی می‌ماند و ممکن است علائم زیر نیز وجود داشته باشد:

- حرکات تشنج‌آمیز دست و پا یا صورت یا هر دو

- بالا رفتن چشم‌ها و پدیدار شدن سفیدی آن‌ها

در پایان مرحله دوم، کودک هشیاری خود را به دست می‌آورد و ممکن است به مدت یک یا دو ساعت به خواب عمیق برود. هنگام بیدار شدن ممکن است گیج، خواب‌آلود و بدخلق باشد.

مراجعه به پزشک

اگر کودک تشنج دارد یا دمای بدن او بیش از 39 درجه سانتی‌گراد است، باید فوراً با پزشک تماس بگیرید. اگر تشنج بیش از 5 دقیقه طول کشید یا با وجود مصرف دیازپام (که یک داروی ضد تشنج است)، بیش از 15 دقیقه طول کشید باید آمبولانس خبر کنید.

شیوه کمکی

اگر کودک شما تب دارد، باید سعی کنید آن را پایین بیاورید تا از تشنج پیش‌گیری شود.

اگر کودک دچار تشنج ناشی از تب شد، باید او را در وضعیت احیا قرار دهید. برای کاهش تب کودک اقدام کنید تا از تشنج مجدد پیش‌گیری شود.

1- از کودک محافظت کنید.

- اطراف کودک بالش، پتو، حوله یا لباس تاشده قرار دهید تا صدمه‌ای نبیند.

- در طی تشنج او را حرکت ندهید.

2- کودک را خنک کنید.

- لباس‌های کودک را درآورید و ملحفه را کنار بزنید تا دمای بدن او پایین بیاید.

- تمام بدن کودک را از سر تا به پا، با آب ولرم اسفنج بکشید.

- کودک را خشک نکنید، بلکه اجازه دهید رطوبت روی پوست تبخیر شود.

- اجازه ندهید بدن او خیلی سرد شود.

3- کمک بخواهید

- کسی را دنبال آمبولانس بفرستید یا خودتان بروید.

4- مصدوم را تحت نظر بگیرید

- دمای بدن کودک را در فواصل منظم اندازه‌گیری کنید.

- پس از رسیدن دمای بدن او به 37 درجه سانتی‌گراد، خنک کردن را متوقف کنید.

نکته

- برای بی‌حرکت نگه داشتن کودک از زور استفاده نکنید.

- چیزی در دهان کودک نگذارید.

کار پزشک

اگر نخستین‌باری باشد که کودک دچار حمله تشنج می‌شود، ممکن است در بیمارستان بستری شود تا آزمایش مننژیت صورت گیرد. آزمایش‌های دیگری نیز ممکن است برای شناسایی علت تب صورت گیرد. اگر عفونت میکروبی وجود داشته باشد ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز شود.

به شما راهنمایی خواهد شد تا در صورت تشنج مجدد بدانید چه کنید. پزشک احتمالاً دیازپام برای استفاده در منزل تجویز خواهد کرد؛ تنقیه آن به مقعد کودک هنگام تشنج، مدت تشنج را کوتاه خواهد ساخت.

کاهش تب کودک

برای کاهش تب، اسفنج آغشته به آب خنک، اما نه آب سرد، به بدن کودک بمالید. اگر کودک دچار تشنج شده، او را در وان قرار ندهید زیرا ممکن است خفه شود.

چشم‌انداز