برنج، گیاهی یک ساله است که ارتفاع آن تا ۱/۵ متر هم می رسد و در مناطق گرم و مرطوب می روید. ساقه‌ی آن راست و برگ های آن بزرگ و نوک تیز است. هر ساقه چندین سنبله دارد که دانه های برنج درون این سنبه ها قرار دارند.

دانه ی برنج در ابتدای امر در پوسته ای با نام «چلتوک» یا «شلتوک» قرار دارد که پس از درو، از طریق کوبیدن، از آن جدا می شود. این چلتوک در واقع همان سبوس برنج است که منبع ویتامین ها و مواد معدنی است اما از برنج جدا می شود.

مقدار ویتامین B1 در برنج سفید شده، یک ششم، ویتامین B2 نصف و ویتامین B3 به مقدار یک سوم برنج قهوه ای (برنج سبوس دار) است و مواد معدنی آن به مقدار بسیار زیادی کاهش می یابد. چلتوک برنج، سرشار از پروتئین ها و موادمعدنی مانند فسفر، پتاسیم، منیزیم، سیلیس و ویتامین های گروه B و E است.

برنج یکی از غذاهای اصلی مردم آسیاست و به مقدار زیاد در کشور چین، هندوستان، ژاپن، تایلند، فیلیپین و ایران کشت می شود. در ژاپن، مدت ها از سبوس برنج برای مصارف آرایشی و بهداشتی استفاده می شد؛ برای این که سبوس برنج رطوبت را در خود حفظ و پوست را روشن می کند و اثر صاف کنندگی روی پوست دارد.

تأثير روی دستگاه قلبی – عروقی:

دمنوش شلتوک برنج سبب کاهش کلسترول خون می شود.

ویتامین E و اسید های چرب اشباع شده و نشده موجود در دمنوش شلتوک برنج، آن را به یکی از ماده های غذایی بسیار گرانبها و موثر برای افزایش تعادل هموستاز خون و ضد سرطان تبدیل نموده اند.

سبب تعادل قند خون می شود.

نقش ویتامین B1 موجود در دمنوش شلتوک برای اشخاص عصبی، مضطرب و نگران بسیار موثر است.

قابلیت مغز را زیاد می کند.

احساس خستگی را از فرد دور می کند.

برای رفع سردرد و گیج شدن موثر است.

برای درمان زود رنجی موثر است.

دمنوش شلتوک در تسکین التهابات ناشی از آلرژی موثر است.

لاغر کننده ی طبیعی

برای اینکه بتوان به آسانی وزن را کاهش داد، بهتر است در هر وعده ی غذایی فیبر لازم را مصرف کنید. زمانی که شما تغذیه ی متنوعی داشته باشید، فیبرهای مختلفی را جذب می کنید که خواص تکمیلی دارند. با توجه به فیبر زیاد موجود در سبوس، استفاده آن سبب دفع راحت، همچنين سرعت بخشیدن به هضم غذا و در نتيجه کاهش وزن و لاغری می شود.

جلوگیری از سفیدی مو

با توجه به اهمیت و فراوانی ویتامین های گروه B در سبوس و شلتوک برنج و احتیاج به ویتامین B5 برای سوخت و ساز و فعال سازی پیاز مو، سفارش می شود که روزانه از این ماده ی غذایی به صورت های گوناگون خوراکي و غیر خوراکی استفاده کنید تا به رشد بهتر موها کمک کند. برای این منظور قدری سبوس را خیس و از آبکش رد کنید. با زرده ی تخم مرغ آمیخته و سه ساعت پیش از حمام روی سر قرار داده و داخل حمام موهایتان را بشویید.

تاثیر روی دستگاه گوارش

دمنوش شلتوک ملین و مسهل است.

این دمنوش مهم ترین راه درمان طبیعی یبوست به شمار می رود.

در درمان بواسیر و نیز سرطان کولون موثر است.

سوء هاضمه را رفع می‌کند و در رفع کم اشتهایی موثر است.

تقویت کننده‌ی اعصاب

ویتامین های گروه B متابولیسم بدن، رشد و تقسیم سلول ها را افزایش می دهند. این ویتامین ها در عملکرد صحیح دستگاه‌های عصبی و همچنین دستگاه ایمنی بدن نقش مهمی دارند. در سبوس برنج انواع این ویتامین موجود است و مصرف مرتب این ماده‌ی غذایی باعث کاهش استرس، افسردگی، درمان بیماری های عصبی، وسواس، سلامتی پوست و اعصاب می شود. به این منظور می توانید یک قاشق غذاخوری سبوس را همراه مقداری ماست میل کنید.

روشن شدن پوست، به همین سبب از آن در ساخت انواع لوازم آرایشی استفاده می شود.

کاهش کلسترول

ضد سرطان

رفع سر درد

رفع خستگی

از بین بردن احساس زود رنجی

افزایش سیستم ایمنی

افزایش رشد

تقویت قلب

تقویت مغز

کاهش التهابات

کاهش آلرژی

بهبود درد مفاصل

رفع خواب رفتگی و بی حسی پا: استفاده از دمنوش این گیاه

رفع گرفتگی ماهیچه های پا

درمان یبوست: استفاده از دمنوش

درمان بواسیر

ضد سرطان کولون

اشتها آور

ترمیم زخم پوست

کاهش چربی خون

بهبود اعصاب

کاهش وزن

هضم بهتر غذا

جلوگیری از سفیدی مو: شلتوک را با تخم مرغ مخلوط کرده چند ساعت قبل از حمام روی سر قرار دهید.

مضرات:

زیاده روی در مصرف این گیاه موجب ایجاد اسهال و انسداد روده می گردد.

طرز مصرف :

شلتوک را پس شستشو می توانید با آب جوش به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه دم کرده سپس مانند هر دمنوش دیگری صاف کرده و میل کنید.

همچنین می توانید آن را به خوبی شسته و در ماست بریزید و میل کنید.

از شلتوک در انواع لوازم آرایشی، شامپو و … استفاده می شود.