فاقِمْ وَجْهَک لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیهَا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِک الدِّینُ الْقَیمُ وَلَکنَّ أَکثَرَ النَّاسِ لَا یعْلَمُونَ.

پس روی خود را متوجه آیین خالص پروردگار کن! این فطرتی است که خداوند، انسان‌ها را بر آن آفریده؛ دگرگونی در آفرینش الهی نیست؛ این دین استوار و پابرجا است، ولی اکثر مردم نمی‌دانند (روم،30).

ضرورت اطاعت از همسر را از دو منظر دین و علم مورد بررسی قرار می‌دهیم؛ تا این‌که نقش اطاعت از شوهر در تحکم زندگی و همچنین ارتقای و رشد زن به‌سوی خدا روشن و شفاف گردد.

هماهنگی دین و فطرت

در آیه 30 سوره روم، اشاره به خلقت انسان بر اساس فطرت الهی است، فطرتی که به تعبیر قرآن غیرقابل تغییر می‌باشد، خدا دین خود را براین فطرت بنآنهاده و با آن هماهنگ است؛ و رشد و ارتقای انسان بر اساس عمل به فرامین دینی است که براین فطرت بنا شده است.

آیا اطاعت شوهر از دستورات دین است؟! آیا این اطاعت حدی دارد؟ و این حد چیست؟

در آیه 34 سوره نساء خدای مهربان و حکیم قیمومیت زن را به مرد واگذارده است (اَلرِّجال ُقوّامونَ عَلَی النِّساءِ). و در همان آیه یکی از صفات زن صالح را «همسر متواضع و مطیع» معرفی کرد است( قانِتاتٌ ). پیامبر اسلام (ص) بهترین زن را این گونه معرفی کرده است «اِنَّ مِن خَیرِنِسائِکُم ..... اَلّتی تَسمَعُ قَولَهُ وَ تُطیعُ امرَهُ» (به درستی که از بهترین زنان شما ......زنی است که حرف همسرش را گوش کند و فرمان او را اطاعت کند) (بابازاده، علی‌اکبر، حقوق خانواده و مسائل ازدواج، ص 229) و همچنین در حدیث دیگر زن خوشبخت و بزرگ را این گونه تعریف کرده است: (زن بزرگ و خوشبخت زنی است که همسرش را اکرام می‌کند و او را آزار و اذیت نمی‌کند و در تمام حال از او اطاعت می‌کند). (بحارالانوار ج 103 ص 253).

با توجه به آیه قرآن و احادیث نبوی، اطاعت زن از همسر خود، از آموزه‌های اسلامی می‌باشد که موجب رشد و قرب الی اللِه زن مسلم خواهد شد.

زن مسلم همواره در فکر رشد و قرب به‌سوی خالق خود می‌باشد، او می‌داند عمرش سرمایه‌ای است تا در این فرصت بندگی خدا کند و به وسیله آن به مقامات بهشتی که رب رحیم برای او آماده کرده است، دست یابد.

البته قابل ذکر می‌باشد که اسلام نیز در مورد اکرام زن و معاشرت معروف به او را سفارش اکید نموده است، به‌گونه‌ای که پیامبر اسلام (ص) فرموده‌اند: (بهترین شما در ایمان کسی است که نسبت به همسرش خوب رفتار کند.)

متأسفانه بعضی از مردان به وظایف خود نسبت به همسر عمل نمی‌کنند، و حتی رفتارهایی که در شأن یک مؤمن نیست، نسبت به او دارند. هرچند که خدا در قرآن کریم چنین مردان را به سختی تهدید کرده است:

(البته خدا کلام زنی که در مورد همسرش گفتگو می‌کرد و درباره او به‌سوی خدا شکایت می‌کرد، شنید؛ و خدا گفتگوی شما دو را می‌شنود، البته خدا شنوای بینا است)(آیه 1 سوره مجادله)

اطاعت از شوهر درهرحال می‌تواند دو پیامد مفید داشته باشد: اولاً به تغییر رفتار همسر منجر شود، و از رفتار خود پشیمان گردد. ثانیاً موجب قرب زن به‌سوی خدا می‌شود، و همچنین ازهم‌پاشیدگی خانواده جلوگیری می‌کند. ازاین‌رو امام صادق (ع) در حدیثی چنین زنی را این گونه ستایش می‌کند:

(سه زن هستند که خدا عذاب قبر را از آن‌ها برمی‌دارد و با حضرت فاطمه (س) دختر محمد (ص) محشور می‌شوند: زنی که بر غیرت همسرش صبر کند، وزنی که بر سوء اخلاق همسرش صبر کند، زنی که مهرش را به همسرش ببخشد، خدا در ازای هر واحد از آن ثواب هزار شهید می‌دهد و برای هر واحد از آن ثواب یک سال عبادت می‌نویسد)(وسایل‌الشیعه ج 15 ص 37).

اطاعت از شوهر کوتاه‌ترین راه برای جلب یک مرد است.

زنان در دوران ابتدای آشنایی خود با یک مرد سعی دارند با پذیرفتن نظرات او، قلب او را تسخیرکنند، و این روش جلب و شکار مرد را به طور فطری اعمال می‌کند. این مطلب یعنی این‌که زن در درون خود حس می‌کند برای جذب مرد، احترام به عقاید و نظرات او لازم می‌باشد. یک دختربچه در زمانی که خردسال است، برای جذب پدر این شیوه را اعمال می‌کند، تمام سعی او، کسب رضایت پدر و اجرای فرامین اوست؛ این عمل بروز فطرت دختر می‌باشد که تمرین و تکراری به همسرداری او می‌باشد.

بنابراین اطاعت از شوهر یک خصیصه فطری زن سالم می‌باشد، که خدا برای تحکم بخشیدن و شیرین کردن زندگی زناشویی، در زن قرار داده است. آقای هاری آستین متز متخصص امور زناشویی و روان‌شناس معروف می‌نویسد: سازگاری و قبول کردن سلیقه همسر در خوشبختی ازدواج مؤثر و مهم‌تر از آن است که زن و شوهر دارای عقیده مشترک باشند. (کارنگی، دوروتی، آیین همسرداری، ص 190)

شاید بسیاری از زنان با رجوع به فطرت خود این حقیقت را دریابند. ولی سوءاستفاده‌های بعضی از مردان، زنان را وادار به تمرد و عصیان نسبت به آن‌ها می‌کند؛ که در نتیجه موجب ازهم‌پاشیدگی زندگی زناشویی می‌گردد. خانم مارابل مورگان در مورد تجربه نادرست این چنین زنان می‌نویسد:

(اگر شاه یک تصمیم اشتباه بگیرد چه می‌شود؟ اوه، این یک وضیعت دستور است، بخصوص وقتی که شما می دانید حق با شماست. در مواقع زیادی این چنین است با وجود این ملکه باید از شوهرش تبعیت کند. یک ملکه نباید پس از اعلان تصمیم شوهرش به او غُربزند یا از او خرده بگیرد، خانم‌ها، آن آزمون‌ها و تجربه‌های شتاب‌زده را به خاطر آورید!!!).

آیا مخالفت با همسرتان زندگی زناشویی شما را رونق بخشید؟!! آیا با مخالفت با او قلب همسرتان را تسخیر کرده‌اید؟!! آیا رفتار همسرتان بدتر از قبل نشده است؟!! به نظر شما اطاعت از شوهر بردگی است؟ یا بندگی خداست.

منابع:

قرآن

وسایل الشیعه

بحارالانوار ج 103

آیین همسرداری

حقوق خانواده و مسائل ازدواج