چرا خوابم نمی‌برد؟

در سه ماه آخر بارداري ، مادر دچار کم خوابي و سایر مشکلات مربوط به آن می‌شود .

خانمي که در اوايل بارداري  شب‌ها به‌راحتی می‌خوابید، در اواخر بارداري ممکن است بيشتر شب را بيدار بماند. البته اين مشکلات ، مربوط به بسياري از تغييرات هورموني و رواني است که در طي بارداري  رخ می‌دهد. عواملي که باعث کم خوابي می‌شوند:

- گرفتگي و درد عضلات در خواب شب

- افزايش ضربان قلب و تنفس کوتاه و سريع

- افزايش دفع ادرار

- جنين بسيار فعال در رحم که به مثانه و ساير نقاط حساس مادر محکم لگد می‌زند

- سختي تکان خوردن و جابجا شدن در رختخواب به دليل بزرگي شکم مادر

- احساس درد در قسمت پشت بدن بخصوص کمر

- ديدن خواب بيشتر از حد معمول

- ديدن خواب‌های آشفته

- عصبي و نگران بودن مادر در مورد نحوه زايمان

- نگراني مادر در مورد سلامتي نوزاد خود

چگونه می‌توانم خواب راحتي داشته باشم؟

سعي می‌کنم به ترتيب راه‌های مقابله با هر يک از مشکلات بالا را برايتان بازگو کنم.

* اگر در خواب، دچار گرفتگي عضلات شديد، پاهاي خود را محکم به ديوار فشار دهيد يا اينکه روي آن پاي خود که دچار گرفتگي عضلات شده، بايستيد. انجام اين کارها باعث کاهش درد عضلات پا می‌شود. کمبود کلسيم، گرفتگي عضلات را بدتر می‌کند. بنابراين بايستي با مصرف منابع غني از کلسيم  ، از کمبود آن در بدن جلوگيري کنيد.

* نبض تند و تنفس کوتاه و سريع به دليل افزايش حجم خون مادر است. اگر دچار کم خوني  باشيد، قلب براي رساندن اکسيژن کافي به خون بيشتر کار می‌کند، بنابراين وضعيت بدتر می‌شود. با پزشک خود در مورد مصرف مکمل آهن مشورت کنيد، زيرا مصرف مکمل آهن ممکن است تا حدودي اين مشکل را بهبود بخشد.

* بهترين حالت خوابيدن در موقع بارداري اين است که به پهلو دراز بکشيد و زانوهاي خود را خم کنيد. در اين وضعيت، قلب راحت‌تر کار می‌کند، زيرا سنگيني بچه به سیاهرگ‌هایی که خون را به قلب برمي گردانند، فشاري وارد نمی‌کند. همچنين دراز کشيدن به پهلو باعث کاهش درد پشت و کمر می‌شود.

اگر خوابتان نمی‌برد خود را به انجام کاري مشغول کنيد.کتاب بخوانيد، موسيقي گوش دهيد، بافتني ببافيد، خياطي کنيد، با اينترنت خود را مشغول کنيد، نامه بنويسيد، تلويزيون مشاهده کنيد، دوش بگيريد، بعضي کارهاي سبک خانه را انجام دهيد يا آرايش کنيد.

* اگر هنگام استراحت کردن دچار درد کمر  می‌شوید، از بالش‌های بزرگ استفاده کنيد تا احساس راحتي بيشتري کنيد. مثلاً يک بالش را زير شکم، يکي را بين پاهايتان، يک بالش سفت را در پشت بدن و بالشي بزرگ را زير سرتان قرار دهيد.

* با بزرگ شدن تدريجي جنين، به مثانه مادر فشار بيشتري وارد می‌شود. بنابراين دفع ادرار حتي هنگام خواب شبانه نيز افزايش می‌یابد. براي کاهش دفع ادرار به شما مادر گرامي توصيه می‌کنیم:

- هنگام عصر و شب، آب و مايعات زيادي ننوشيد .

- موقع خواب نوشیدنی‌های حاوي کافئين مثل چاي  ، قهوه  ، نوشابه‌های سياه  را مصرف نکنيد، زيرا کافئين با تأثیر بر کلیه‌ها  دفع ادرار را افزايش می‌دهد و نيز اعصاب را تحريک می‌کنند.

- به‌جای خوابيدن به پشت، به پهلو بخوابيد.

- اگر موقع دفع ادرار، احساس سوزش و درد کرديد، ممکن است به عفونت مثانه  مبتلا باشيد، بنابراين با مراجعه به پزشک يک آزمايش ادرار بدهيد.

* با بزرگ شدن شکم، چرخيدن و جابجا شدن در رختخواب بسيار مشکل می‌شود. اگر اين موضوع واقعاً شما را اذيت می‌کند، می‌توانید از صفحه گردان استفاده کنيد. اين صفحه دو لايه است و دو کناره کاملاً صاف و صيقلي دارد که به دليل کاهش اصطکاک جابجايي شما آنان می‌سازد ( البته ممکن است چنين وسیله‌ای در ايران وجد نداشته شد).

* ديدن خواب‌های آشفته به وضعيت روحي مادر آسيب می‌رساند. بسياري از زنان در هنگام بارداري، بيشتر از ساير مواقع کابوس می‌بینند.

بارداري موقعيتي متفاوت با ساير مواقع است و باعث ايجاد موضوعات بيشتري براي ضمير ناخودآگاه فرد می‌شود. اگر خانم باردار در چنين حالتي، خواب‌های خود را براي کسي تعريف کند، کمتر تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد و کمتر خواهد ترسيد.

* اگر از درد زايمان می‌ترسید، بهتر است با پزشک خود يا يک ماما در مورد نحوه زايمان مشورت کنيد تا آن‌ها با تشريح مراحل آن و ارائه ورزشي  مناسب براي زايمان راحت‌تر، از نگراني شما بکاهند.

بيشتر خانم‌ها قبل از زايمان، خيلي نگران سلامتي خود و فرزندشان هستند، ولي بعد فارغ شدن متوجه خواهند شد که اين نگراني بی‌مورد بوده و نوزادشان کاملاً سالم و طبيعي است.

وقتي خوابم نمی‌برد، چه‌کاری می‌توانم انجام دهم؟

مصرف قرص خواب در خانم‌هاي باردار ممنوع است. اگر شما نمی‌توانید به‌راحتی بخوابيد ، خطري براي شما ندارد، به‌شرط اينکه کم خوابي شما را از پا نيندازد. به‌جای اينکه دراز بکشيد و تکان نخوريد، بهتر است بلند شويد و مشغول انجام کاري شويد. کارهايي که می‌توانید انجام دهيد در زير براي شما بيان کرده‌ایم .

کتاب بخوانيد، موسيقي گوش دهيد، بافتني ببافيد، خياطي کنيد، با اينترنت خود را مشغول کنيد، نامه بنويسيد، تلويزيون مشاهده کنيد، دوش بگيريد، بعضي کارهاي سبک خانه را انجام دهيد يا آرايش کنيد.

بعد از انجام کاري که خوشايند و دلخواه شماست ، راحت‌تر و بهتر می‌توانید بخوابيد.

انجام ورزش‌های آرامش بخش مثل يوگا يا گوش دادن به موسيقي در بسياري از خانم‌ها اثرات خوبي داشته است.

اگر در بين روز احساس خستگي کرديد، کمي بخوابيد.

اگر مشکل خاصي داشتيد به پزشک خود مراجعه کنيد و موضوع را با او در ميان بگذاريد. او شما را راهنمايي خواهيد کرد تا راه حل مناسبي براي مشکل خود پيدا کنيد.