یکی از قدیمی‌ترین ایرادها نسبت به پوشش زن این بوده که حجاب، جلوی فعالیت زن را می‌گیرد، نیمی از انرژی جامعه یعنی نیروی زنان به هدر می‌رود. در ایران این تز از زمان رضا خان مطرح شد. وی پس از دیدار از دیار ترک، آنگاه که درصدد ایجاد تحول در جامعة ایرانی برآمد، اولین گام در کشف حجاب دانست.

در مجلة نامه جوانان حجاب چنین به نقد کشیده شد:

تاکسی کفن سیاه در بردارید                     تا چند نقاب ننگ بر سر دارید

گر طالب آزادی و علم و هنرید     ترکانه حجاب جهل را بردارید

زهاوی شاعر عرب نیز گفته بود:

آخر المسلمین عن امم الارض    حجاب تشقی به المسلمات

آنچه سبب عقب ماندگی مسلمانان از دیگر ملل شده، حجاب زنان مسلمان است.

و نیز گفته است:

اسفری فالحجاب یا ابنة فهر       هو داء فی الاجتماع وخیم[1]

دخترم حجاب را کنار گذار، زیرا حجاب کسل کننده و دردی بدخیم در اجتماع است.

در پاسخ به این پرسش باید گفت:

1. تلقی «قایم کردن زن» از حجاب، با متون دینی و سیرة پیشوایان دین ناسازگار است. ‌پوشش و حجاب زن به آن معنا نیست که از فعالیت‌های اجتماعی دست کشد و در کنجی زندانی گردد.

قرآن عفت دختران شعیب را در حال چوپانی و آب دادن به گوسفندان در جمع مردان بازگو می‌کند.

عفت مریم را در معبدی که همگان چه زن و چه مرد به پرستش می‌آیند، می‌ستاید. رسول خدا زن‌های خویش را در جنگ‌ها به همراه می‌برد و زنان مسلمان را برای مداوا عازم جنگ می‌کرد.

بسیاری از مشاغل اجتماعی زمان پیامبر را زنان عهده‌دار بودند: از فروشندگی، کار در مزرعه، پرستاری، معالجه و درمان بیماران و...و هیچ کدام مورد نهی پیامبر قرار نگرفت. احادیث فراوانی از طریق زنان پیامبر از رسول خدا(ص) نقل شده است. آیا این همه، برای بطلان این تلقی کافی نیست؟

2. آمارهایی که نسبت به زنان ایرانی پس از انقلاب اسلامی منتشر شده نشان دهندة حضور چشم‌گیر و گستردة آنان در فعالیت‌های اجتماعی است، با آن که رعایت حجاب می‌کردند.

1ـ2. زنان کارگزاران از اول تا سال 1357 سه تن بودند و از 1357 تا 1363 به شش نفر رسیدند.[2]

2-2. جمع آثار نوشته شده توسط نان از سال 1300 تا 1349، 835 جلد بود و از 1358 تا 1373، 3012 جلد.[3]

2/3. درصد زنان باسواد در سال 1355، 5/30 بود و درصد مردان باسواد 9/58 در سال 1370 درصد زنان باسواد 1/67 و درصد مردان باسواد 6/80 شده است.[4]

این جدول نشان می‌دهد که حضور زن در عرصة فعالیت‌های اجتماعی جز در موارد اندکی که به جهت سختی کارها، متناسب با توان جسمی خانم‌ها نبوده است، افزون شده است.[5]

کتابی به زبان عربی نگاشته شده با عنوان الفتانات المتحجبات و از همین دید به مسأله نگاه کرده است که زنان هنرمند و مفید در جامعه که از پوشش اسلامی برخوردارند، کم نیستند.

خلاصه نه تلقی دین از حجاب گوشه‌گیری و گوشه‌نشینی زن است و نه در میدان عمل حجاب باعث رکود فعالیت شده است.

شاید این پرسش و ایراد از تلقین‌های سوء خبر می‌دهد یا دستمایة کسانی را که دنبال بی‌بند و باری هستند. نشان می‌دهد.

--------------------------------------------------------------------------------

[1]. جمال محمد الباجوری، المرأة فی الفکر الاسلامی، ج 1، ص 210، به نقل از: دیوان الرصافی، ج 1، ص 325.

[2]. مجلة نیمه دیگر، مقالة «زن و مسأله زن در سینمای بعد از انقلاب، حمید نفیسی، ش 14، ص 156.

[3]. این آ‌مار بر اساس کتاب کتابنامة زن ارایه شده است.

[4]. مجلة سیاسی – اقتصادی، ش 97-98، ص 13.

[5]. مجلة زنان، ش 1، ص 10.