شينتو(Shinto)يعني طريقه خدايان ، آيين باستاني ژاپن است . اين آيين الهه خورشيد به نام اماتراسو(Amaterasu) را نگهبان سرزمين اجدادي مي داند و خاندان سلطنتي را از نسل اين خدا و تجسم وي مي شمارد.

سابقه اجتماعي
آيين مهاياناي بودايي در حدود سال 552 م . به ژاپن وارد شد و پس ‍از برخورد با شينتو، سرانجام بسياري از عناصر بودايي را به مذهب شينتو منتقل کرد. پرستش خدايان ملي و امپراطور، کرنش و قرباني براي مردگان و وطن پرستي از آداب اين آيين است . نوعي فتوت به نام بوشيدو(Bushido)يعني طريقه دلاوران که تا اندازه اي از آيين زن الهام مي گرفت ، جوانمردي و مقاومت براي شرف را الزام مي کرد. بر اين اساس ‍سربازان هنگام شکست ، طي مراسمي با يک خنجر مخصوص که در سراسر عمر آن را همراه داشتند، شکم خود را پاره مي کردند و شهيد راه وطن شدند. آيين شينتو نيز بارها نوسازي شده است و پرستش امپراطور از سال 1946 توسط خود وي منسوخ گرديده است . اکنون در ژاپن اين آيين در کنار آيين بودا به حيات خود ادامه مي دهد.

کتابهاي شينتو
در آيين شينتو کتابهايي يافت مي شود که آداب و سنن گذشتگان را در بر دارد. اين کتابها در زمانهاي مختلف تهيه شده و يکي از آنها که در سال 806 م . نوشته شده ، داستانهاي کهن را در دفاع از طبقه روحانيون نقل مي کند. کتاب ديگري از قرن دهم است که فهرستي از عبادات و مناسک و رسوم شينتو، بويژه آداب پرستش امپراطور را شرح مي دهد.

ريوبو
سرانجام ، آيين بودا در ژاپن در قرن هشتم ميلادي کاملا رواج يافت و مقامات کشور آن را پذيرفتند. در آن زمان لازم شد که ميان آيين بومي و قديم شينتو از يک سو و آيين بيگانه و نورسيده بودايي از سوي ديگر تلفيقي صورت گيرد. در آن هنگام برخي از روحانيون بودايي اعلام کردند در مکاشفات خود دانسته اند که خدايان باستاني ژاپن در حقيقت هر کدام بودي ستو بوده اند و آنجا ظهور کرده اند. همچنين گفتند اماتراسو يعني خداي خورشيد همان ظهور کامل بودا در کشور ژاپن بوده است . اين مکتب را ريوبو، يعني شينتوي ترکيبي ناميدند و به تبليغ آن پرداختند. بدين شيوه آيين شينتو نوسازي شد و احيا گرديد.

دين رسمي
حدود نه قرن بعد، در قرن هفدهم برخي از رهبران ديني گفتند خوب است آيين شينتوي قديم احيا گردد و سرانجام در سال 1868 تحول تازه اي در حيات اجتماعي مردم ژاپن پيش آمد و با تردد مسافراني از آمريکا به ژاپن ، در اين کشور به روي جهانگردان باز شد. چندي بعد امپراطور ژاپن شينتو را دين رسمي اعلام کرد و دستور داد نشانه هاي آيين بودا را از آن آيين بزدايند. اين کار در آغاز با فشار انجام گرفت ؛ زيرا مردم هنوز هم به آيين بودا علاقه مند بودند. سرانجام در قانون اساسي سال 1889 حق آزادي مطلق دين براي تمام مردم ژاپن به رسميت شناخته شد، ولي دولت جانب آيين شينتو را مي گرفت .
آيين دولتي شينتو تا سال 1945 که آمريکا ژاپن را بمباران اتمي کرد و اين کشور به اشغال آمريکا در آمد، ادامه داشت و تعاليم آن به گونه اي بود که جوانان را در مقابل نفوذ تمدن غربي مقاوم مي ساخت . از سال 1945 به بعد، انجام دادن مراسم اين آيين اختياري شده است .
نويسنده: حسين توفيقي