انشعابات تازه تري نيز در آيين هندو وجود دارد که آيين سيک (Sikh) يعني شاگرد، معروفترين آنها است . برخورد اسلام و هندوئيسم در هندوستان در دورانهاي گوناگون مذاهب التقاطي چندي را پديد آورده است . يکي از عرفاي بزرگ مسلمان به نام کبير (1440-1518) توحيد اسلامي را با برخي عقايد هندويي در آميخت و مريدان بي شماري گردآورد. يکي از شاگردان وي نانک (Nanak) بود که پايه گذار بود که پايه گذار آيين سيک و نخستين گورو (Guru) يعني معلم است . پس از وي نه گوروي ديگر، يکي پس از ديگري ، آمده اند. اين فرقه اندک اندک قوت گرفت و به گروهي سياسي مذهبي تبديل شد.(1)
سيکها به تجارت گرايش دارند و افرادي از آنان به سراسر جهان مهاجرت کرده و به بازرگاني مشغولند. همچنين افرادي از ايشان به زاهدان و تهران آمده اند و در اين دو شهر معبد (گورودواره ) دارند.

1-سرگذشت نانک
بنيانگذار آيين سيک به نام گورو نانک به سال 1469 در خانواده اي از طبقه کشاترياها در يکي از روستاهاي لاهور به دنيا آمد. او از عرفاي مسلمان و هندو استفاده کرد. سپس به کشورهاي اسلامي و زيارت مکه معظمه رفت و سرانجام آيين سيک را که آميزه اي از هندوئيسم و اسلام است ، تاءسيس کرد و در سال 1539 در گذشت .
پس از گورو نانک 9 گوروي ديگر يکي پس از ديگري برخاستند و اينک فهرست اسامي 10 گوروي سيکان و تاريخ تولد و وفات ايشان :
1. گورو نانک (1469-1539)؛
2. گورو انگد (1504-1552)؛
3. گورو امر داس (1479-1574)؛
4. گورو رام داس (1534-1581)؛
5. گورو ارجن (1563-1606)؛
6. گورو هر گوبيند (1595-1644)؛
7. گورو هرراي (1630-1661)؛
8. گورو هري کريشن (1656-1668)؛
9. گورو تيغ بهادر (1621-1675)؛
10. گورو گوبيند سينگ (1666-1708).

2- تعاليم
نانک خداي يکتاي جهان را حق ناميد. وي مي گفت خدا به هر نامي که خوانده شود فقط او قادر متعال و حق است . سعادت و وصول به نيروانا همان استغراق در ذکر حق است . وي مايا يا صورت وهمي جهان را که در دين هندو آمده است ، پذيرفت و گردونه تناسخ و قانون عمل و عکس ‍العمل را تا حدودي قبول کرد. نانک خوردن گوشت را براي پيروانش ‍مباح دانست ، رياضت و بت پرستي را ممنوع کرد، نظام طبقاتي و تعدد زوجات را هم حرام شمرد.

3- آثار مذهبي
پنجمين رهبر سيکان که گورو ارجن خوانده مي شود، معبدي از طلا در شهر امريتسار هندوستان بنا کرد و کتابي به نام گرانت صاحب (GranthSahib ) نوشت که مهمترين کتاب مقدس آيين سيک است .

4- تاريخچه سياسي سيکها
سيکها در زمان دهمين رهبر خود به نام گورو گوبيند سينگ بيعتهايي را براي امور سياسي مرسوم کردند و افرادي جنگجو شدند و از آن هنگام نام خالصه يعني بي آلايش ، بر خود نهادند. آنان براي خود پنج شعار قرار دادند که هر يک در زبان پنجابي با حرف ((ک )) شروع مي شود:
1. کس : باقي گذاشتن موي سر و صورت ؛
2. کونکا: همراه داشتن شانه ؛
3. کاچک : پوشيدن زير شلواري کوتاه ؛
4. کارا: داشتن دستبند (النگوي ) آهنين ؛
5. کاندا: حمل شمشير يا خنجر فولادين .
سيکها با يکديگر بسيار متحدند و براي تشکيل کشور مستقل به شدت مبارزه مي کنند. ترور خانم گاندي نمونه اي از فعاليتهاي سياسي اين قوم است . آنان تبليغات مذهبي نيز دارند و کتبي هم در اين باب به زيانهاي ديگر و از جمله فارسي منتشر کرده اند.

پي نوشت:

1- قريب سال 1000 ه .ق . اکبر پادشاه مسلمان هندوستان تحت تاءثير اين آيين و به کمک يکي از دانشمندان عصر خود آيين اکبري را بنياد نهاد که صلح کل بين اديان را تبليغ مي کرد.

نويسنده:حسين توفيقي