مغز از دو نوع سلول تشکيل يافته است. نوع اول نورونها(NEURON) يا سلول هاي عصبي هستند که در زمان جنيني تشکيل شده و پس از تولد بر مقدار آنها افزوده نميشود. اما فعاليت هاي ذهني ميتواند آنها را پربارتر و حجيم تر کند.
نوع دوم سلولهاي پشتيبان يا نوروگليا (NEUROGLIA) هستند. نوروگليا بافت پيوندي است که بافت عصبي را حمايت مي کند و کار تغذيه و بازسازي اندامک هاي نورون ها را به عهده دارند و بر خلاف نورون ها ميتوانند تا لحظه مرگ تکثير پيدا کنند. با حجيم تر شدن نورون ها، تعداد سلولهاي پشتيبان زياد شده و با افزايش آنها، نورون ها قابليت بيشتري پيدا ميکنند. مثلاً مغز انيشتين علاوه بر چين و شکنجه اي عميقي که دارد حاوي سلولهاي حمايتگر بسيار زيادي نيز هست. مثال ديگر مغز راننده هاي کاميون يا تاکسي است؛ آن قسمت از مغز که مربوط به نقشه يابي فضايي است، در اين افراد رشد بيشتري داشته و داراي سلولهاي حمايتگر بيشتري است.
تحقيقات اخير نشان ميدهد افرادي که مهارت هاي شغلي بالايي دارند، مثل مهندسين، معلمين و پزشکان داراي سيناپسهاي مغزي بيشتري هستند. سيناپس (SYNAPSE) به محل اتصال و تماس دو نورون يا نورون با ماهيچه گفته ميشود. هرچه فعاليت يک عضو ظريفتر باشد، سيناپسهاي عصبي در آن عضو بيشتر خواهد بود.با استفاده از چند راه ساده ي زير ميتوانيد توانايي سلولهاي مغزي را تا سالهاي زيادي حفظ کنيد.
1- ورزش کنيددانشمندان يک موسسه تحقيقات بيولوژيکي دريافتند که در مغز موشهاي بالغي که تحت برنامه ورزشي قرار گرفتهاند، توليد سلولهاي مرکز حافظه (هيپوکامپ) افزايش داشته است. پس نتيجه ميگيريم ورزشکاران (حتي غيرحرفه ايها) خيلي باهوشتر از افرادي هستند که يک گوشه نشسته و در CHAT ROOMها وقت ميگذرانند. از طرف ديگر ثابت شده است که انجام حرکات ورزشي دلخواه، چند برابر بيشتر از انجام يک سري حرکات ورزشي غيرمتنوع تأثير خواهد داشت.
پس سعي کنيد از ورزش لذت ببريد، نه اين که به صورت اجباري و اکراه آن را انجام دهيد و اگر به يک رشته ورزشي علاقه داريد، دنبال آن را بگيريد. جهت تقويت پشت کار براي ادامه ورزش، داشتن يک دوست همپا بسيار مفيد ميباشد.
2- ذهن خود را ورزش دهيدبا استفاده از سلول هاي خاکستري مغز و وادار کردن آنها به فعاليت در زمينه هاي مختلف، مغز را ورزش دهيد. با راه هاي بسيار ساده ميتوانيد به رشد و ترميم سلولهاي عصبي و افزايش شاخه هاي سلول هاي عصبي (دندريت) کمک کنيد. فکر کردن به چيزهاي زيبا و مثبت يک راه است. استفاده از کلمات جديد و تجربه مزه ها و بوهاي جديد، تغيير مسير هر روزه و رفتن از يک راه جديد، همه باعث ميشود که اعمال شما در کورتکس مغز تجزيه و تحليل شود. کورتکس عالي ترين لايه مغز است که کارهايي را که نياز به درک و تيزذهني دارد انجام ميدهد. اعمالي که براي ما به صورت عادت در مي آيند، از سطح کورتکس پايين آمده و در بصل النخاع انجام ميشوند. پس با تغيير عادت ميتوانيم کورتکس خود را از بي فعاليتي خارج کرده و از آن کار بکشيم.
پس، از عادتهاي فيزيکي و روشهاي روزمره ي خود فاصله بگيريد و به دنياي ناشناخته ها و تجربيات جديد سلام کنيد.
3- از غذاهاي دريايي تناول کنيدروغن اُمگا-3 که در گردو، دانه کتان و غذاهاي دريايي به وفور وجود دارد، تقويت کننده قلب و مغز شناخته شده است. اُمگا-3 داراي خواص و اثرات مفيد فراواني در بدن انسان است. يکي از اين فوايد عبارت است از تسهيل جريان خون به مغز. تجربه نيز ثابت کرده است کساني که موجودات دريايي قسمت عمده غذاي آنها را تشکيل ميدهد، کمتر در معرض سکته، فشارعصبي، کمبود تمرکز و حافظه هستند.
به تازگي مکمل هاي غذايي زيادي مخصوص کودکان وارد بازار شده است که در ترکيبات آنها اُمگا-3 قرار دارد. براي دريافت اُمگا-3 ، مصرف سه وعده غذاي دريايي مانند ماهي سالمون، ساردين، تن و ... در هفته توصيه مي شود. به ياد داشته باشيد که ماهيهاي چرب آبهاي سرد حاوي اُمگا-3 بيشتري مي باشند.
تخم مرغ حاوي اُمگا-3 نيز ميتواند تا حدودي تأمين کننده اين ماده مهم براي بدن باشد. به تازگي در کشور انگلستان شيرهاي حاوي اُمگا-3 نيز با نام « SUPER MILK » به بازار عرضه شده که مانند تخم هاي حاوي اُمگا-3 ، براي کساني که نميتوانند از ماهي استفاده کنند، ارزشمند مي باشد.
مصرف غلات و حبوبات پخته را نيز فراموش نکنيد.
4- مصرف چربي را به حداقل ممکن برسانيدچربي ها قادرند حواس ذهني شما را کاهش دهند. پژوهشي در دانشگاه تورنتو نشان داد، مهارت هاي ذهني مانند حافظه، هوشياري، تشخيص، فاصله و يادگيري قوانين، در موش هايي که رژيم غذايي با چربي 40 درصد داشته اند، فروکش کرده است. اين علايم با مصرف چربي هاي اشباع شده تشديد يافت. علت اين امر عبارت است از:
1- مقدار چربي خون را بالا برده و جريان خود را کندتر ميکند. بنابراين اکسيژن رساني به اعضاء، خصوصاً مغز کاهش پيدا ميکند.
2- افزايش چربي ميتواند باعث کند شدن متابوليسم گلوکز که منبع عمده انرژي سلول و تنها منبع انرژي سلولهاي مغزي است، شود. چربيهاي اشباع در گوشت و مواد لبني يافت ميشوند.
بنابراين بهتر است گوشت بدون چربي و مواد لبني کم چرب استفاده کنيد. از ماهي، حبوبات مانند لوبيا و عدس و بنشن و ... زياد مصرف کنيد. سعي کنيد نياز روزانه بدن به چربي را با خوردن روغن هاي گياهي مانند: روغن زيتون، کانولا(گلزا)،آفتابگردان،سويا و دانه هاي روغني مانند گردو و فندق تأمين کنيد و تا حد امکان از مصرف روغن هاي جامد و مواد غذايي سرخ شده به خصوص چيپس، پرهيز کنيد.
5- از مصرف ميوه و سبزي غافل نشويدسبزيجات برگ سبز تأمين کننده ويتامينE ميباشند. افزايش مصرف اين ويتامين از طريق غذا ميتواند تأخير در تحريک سلول هاي عصبي را در افراد آلزايمري (فراموشي دوران پيري) بهبود دهد. همچنين مصرف ميوه ها و سبزيجات تازه، فلفل و مرکبات که غني از ويتامين C هستند ميتواند از آسيب رشته هاي عصبي جلوگيري کند. همچنين کمبود ويتامين B1 در بيماران دچار آلزايمر ديده شده است. بنابراين با مصرف سبزيجات و ميوه هاي تازه، ويتامين ها و املاح مورد نياز بدن خود را تأمين کنيد.
6- از مواد الکلي پرهيز کنيدفردي که مرتباً از مشروبات الکلي استفاده ميکند، حافظه، عکس العمل و توانايي ذهني کندي دارد. توانايي بدني و ذهني در اين معتادان الکلي کم کم رو به انحطاط ميرود مثلاً ضربه زدن، نشانه گيري هدف و... .
مطالعات انجام شده روي موشها نشان داده است الکل و نوشيدني هاي الکلي از توليد سلولهاي جديد مغزي در هيپوکامپ جلوگيري ميکند. يعني الکل نه تنها موجب کاهش توانايي سلولهاي مغزي ميشود، بلکه از ترميم و رشد مجدد آنها نيز جلوگيري ميکند.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید