استعمال دخانيات يک پديده زيان بخش براي سلامت عمومي است و در حقيقت ميتوان آن را مهم ترين آسيب براي سلامت عمومي دانست. هزينه هاي بهداشتي (سلامتي) سيگار کشيدن نه تن ها در کشور هاي توسعه يافته بلکه در کشور هاي در حال توسعه نيز بالاست. با توجه به اين حقيقت که زيان هاي سلامتي ناشي از سيگار به موازات گسترش مصرف سيگار بيشتر ميشود، تعجب آور نيست که بگوييم بيماري هاي ناشي از دود سيگار در کشور هاي در حال توسعه شايع تر است ، چرا که شيوع مصرف سيگار در اين کشور ها در حال افزايش است.
سيگار کشيدن از طريق مکانيسم هاي متعددي سبب بيماري ميگردد. دود سيگار محتوي بيش از 4000 ماده است و مطالعات دقيق سمشناسي روي تعداد نسبتاً کمي از سموم بالقوه انجام شده است. بعض سموم در گياه تنباکو وجود دارند؛ تعداد ديگري از سموم در حين عمل آوري و اضافه کردن مواد شيميائي خوشبو کننده و مز هاور به برگ هاي تنباکو و عد هاي در اثر تجزيه حرارتي (PYROLYSIS) تنباکوي بعمل آمده، ايجاد ميشوند.
دود تنباکو شامل موادي است که ميتوانند سبب گسيختگي DNA و جهش ها ژني شوند. به علاوه اين مواد ميتوانند به پروتئين ها و چربي هاي سلولي بچسبند و آن ها را جدا کنند. به دليل تنوع سموم، تعدد اجزاء بيوشيميايي و سلولي که ميتوانند با آن ها وارد عمل شوند، و گوناگوني قابليت هاي افراد، آثار بيماري ناهمگون دود سيگار تعجب برانگيز نيست. از ميان شايع ترين بيماري هايي که با استعمال دخانيات در ارتباط است، بيماري هاي آترواسکلروز قلبي-عروقي، سرطان ها، بيماري هاي مزمن ريه، حملات مغزي و ... هستند.
سيگار کشيدن يک عامل خطر اصلي براي ايجاد
بيماري هاي قلبي- عروقي است. در حقيقت، تأثير سيگار از نظر ميزان، مشابه دو عامل خطر اصلي ديگر، يعني فشار خون بالا و افزايش کلسترول خون است.
سيگار کشيدن با مکانيسم هاي مختلفي ميتواند سبب ايجاد بيماري هاي قلبي مزمن گردد؛ شامل: صدمه مستقيم آندوتليال بوسيله نيکوتين و منواکسيدکربن که ميتواند ديواره يک شريان طبيعي و باز را تخريب و موجب ورود مواد چربي بهداخل ديواره زخمي و ضخيم شدن و تنگي و در ن هايت انسداد کامل شريان گردد؛ افزايش ضربان قلب و فشار خون با واسطه آزادسازي کاتکول آمين ها؛ هيپرليپيدمي؛ افزايش ميزان LDL؛ افزايش نوتروفيل هاي در گردش و افزايش انعقادپذيري خون، بنابراين نيکوتين و منواکسيدکربن با افزايش کار قلب، سبب افزايش نياز به اکسيژن در عضله قلبي شده و از سوي ديگر ظرفيت حمل اکسيژن توسط خون را کاهش مي دهد و سبب تشديد ناتواني و اختلال عملکرد قلب ميگردند و به اين ترتيب زمينه را براي بروز آريتمي هاي قلبي مستعد ميکنند.
تاثير سيگار در ايجاد بيماري هاي قلبي-عروقي ، مشابه دو عامل خطر اصلي اين بيماري يعني فشار خون بالا و افزايش کلسترول خون است.عضله قلب تن ها زماني سالم باقي ميماند که يک جريان خون کافي توسط شريان هاي کرونر به آن برسد. در طي سال هاي زندگي و به عنوان قسمتي از فرآيند طبيعي پيري، اين عروق تدريجاً بهعلت فرآيند دژنراتيو ديواره اشان تنگ ميشود. در سيگاري ها اين فرآيند بسيار سريع تر از افراد طبيعي پيشروي ميکند. به طور مکرر خون جريان يابنده از خلال اين عروق تنگ ناگ هان لخته ميگردد (ترومبوز کرونر) و سبب آسيب جدي به عضله قلب ميشود. لخته شدن خون در عروق کرونر علت شايع مرگ در مردان و زنان 64- 35 ساله است.
بيماري عروق کرونر با تعداد سيگار هاي کشيده شده، درجه استنشاق و سن شروع سيگار کشيدن در ارتباط است. همچنين سيگار کشيدن غيرفعال در افراد مبتلا به آنژين صدري ميتواند زمينهساز حمله گردد.
با کنار گذاشتن سيگار، خطر بيماري هاي عروق کرونر کاهش مييابد و بعد از حدود سه سال از ترک، خطر مرگ ناشي از اين بيماري تقريباً مانند غيرسيگاري هاست. ادامه سيگار کشيدن بعد از يک
حمله قلبي ، شانس بيمار را براي حمله دوم افزايش ميدهد.
نيره ولدخاني- کارشناس علوم تغذيه تبيان
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید