تقلب در مواد غذايي به شکل هاي مختلفي صورت مي گيرد که مهم ترين آنها برابر قانون مواد خوردني و آشاميدني عبارتند از:

- عرضه يا فروش جنسي به جاي جنسي ديگر

- مخلوط کردن مواد قلابي به مواد غذايي ، به قصد سوء استفاده

- عدم رعايت استاندارد يا فرمول ثبت شده در مواردي که تعيين فرمول و رعايت استاندارد الزامي است.

- فروش و عرضه ي جنس فاسد يا عرضه ي جنسي که تاريخ مصرف آن گذشته باشد.

- استفاده از رنگ ها و اسانس ها و ساير مواد افزودني غير مجاز

- کم و زياد کردن ترکيبات يک ماده ي غذايي؛ مانند گرفتن چربي شير و اضافه کردن آب به آن

با توجه به موارد پيش بيني شده ي تقلب در مواد غذايي، نمونه هاي عملي آن به شرح زير است:

تقلب در فرآورده هاي غلات

1تقلب در نان

در کشور ايران به دليل اعمال سياست کمک بها(سوبسيد) از طرف دولت براي برخي از فرآورده هاي غذايي(مثل نان) قيمت نان که غذاي اصلي مرم را تشکيل مي دهد پايين بوده و کمتر کسي به فکر تقلب در اين ماده ي غذايي مي افتد. با اين وجود گاهي افراد سودجو و متقلب در اين ماده ي غذايي هم تقلب مي کنند که در زير به برخي از آنها اشاره مي کنيم:

- اضافه کردن نشاسته به آرد:

عده اي از متقلبين، مقداري نشاسته ي سيب زميني و برنج به نان اضافه مي کنند و در نتيجه خمير آب بيشتري آب جذب مي کند.

- اضافه کردن آردهاي ديگر مانند آرد جو و ذرت به آرد گندم

- استفاده از آرد هاي کهنه:

در مورد آردهاي کهنه که به علت فساد چربي، داراي اسيديته ي بالايي هستند، متقلبين مقداري کربنات يا بيکربنات سديم به آرد اضافه مي کنند. اين مواد اسيدهاي حاصل از فساد را خنثي کرده و عيب کهنگي و ماندگي آرد را مي پوشانند. لازم به يادآوري است که برخي از اين ترکيبات گاهي براي کمک به عمل آمدن خمير به آن اضافه مي شوند.

- اضافه کردن زاج براي سفيد کردن سطح نان:

نان هاي سفيد در پاره اي از مناطق داراي طرفداران بيشتري هستند و لذا پاره اي از متقلبين مقداري زاج سفيد يا سولفات مس يا براکس به آردهاي تيره اضافه مي کنند.

- اضافه کردن ترکيباتي مانند گچ، پودر استخوان و تالک و امثال آن به آرد

2تقلب در ماکاروني و رشته

- افزودن آردهاي نامناسب:

در مورد ماکاروني نيز يکي از تقلب هاي متداول استفاده از آردهاي نامناسب است.

- افزودن مواد رنگي به خمير ماکاروني :

ماکاروني زرد طرفداران زيادي دارد که رنگ آن مربوط به مواد اوليه ي آن است. اما عده اي از متقلبين به جاي استفاده از مواد اوليه ي مناسب، از مواد اوليه ي نامرغوب استفاده کرده و براي پوشاندن اين عيب مقداري مواد رنگي به خمير ماکاروني اضافه مي کنند.

- ماندگي و کهنگي ماکاروني:

ماکاروني مانده و کهنه به علت فساد چربي هر چند اندک، داراي محيطي اسيدي مي باشد.

تقلب در فرآورده هاي گوشتي

1تقلب در گوشت قرمز:

گوشت و بيشتر فرآورده هاي آن گران قيمت هستند و امکان تقلب در آنها زياد است. از جمله تقلب هايي که در فرآورده هاي گوشتي انجام مي شود، مي توان به موارد زير اشاره نمود:

- افزودن مواد ازته ي غير پروتئيني به نحوي که در آزمون هاي کنترل، مقدار ازت بالاتر به نظر برسد

- افزودن پودر استخوان به فرآورده هاي گوشتي مانند سوسيس و کالباس

- مخلوط کردن گوشت با گوشت حيوانات ارزان قيمت

- افزودن پودر خون به همبرگر و سوسيس و کالبالس

- رعايت نکردن فرمول و استاندارد فرآورده هاي گوشتي و افزودن مقادير زياد مواد پر کننده

- افزودن نيتريت و نيترات به مقدار بيش از حد، براي بهبود رنگ و جلوگيري از رشد ميکروارگانيسم ها در موارد آلودگي شديد.

2تقلب در ماهي:

برخي از افراد سود جو شُش ماهي هاي فاسد و مانده را با مرکورکوروم (MERCUROCHROME) يا خون حيوانات رنگ نموده و به نام ماهي تازه به فروش مي رسانند.

3تقلب در مرغ:

تعدادي از فروشندگان، مرغ کشته را در آب مي اندازند تا مقداري آب به خود گرفته و سنگين تر شود.