كارشناس برنامه : دكتر دهقان نيري متخصص بيماري هاي عفوني

اصولا تعريف بيماري هاي مشترك بين انسان و دام كه صحيح تر است كه بگوييم بيماري هاي قابل انتقال بين انسان و دام و باز دقيق تر اين است كه از اصطلاح بيماري هاي قابل انتقال بين انسان و حيوان نام برده شود ، چون گاهي حيواني است كه جزء دام ها طبقه بندي نمي شود بيماري اي دارد كه قابل انتقال به انسان است و اينكه از كلمه مشترك استفاده مي كنيم بابت اين است كه شايد بعضي از اين عوامل در خود حيوان ايجاد بيماري نكند ولي در انسان ايجاد بكند و بين اين ها قابل انتقال باشد . يعني در حقيقت بيماري مشترك نيست بلكه رد حقيقت عامل بيماري مشترك است . پس دقيق تر اين است كه به عنوان بيماري هاي قابل انتقال بين انسان و حيوان ياد بكنيم بنابراين تعريف مشخص شد . به هر طريقي كه در تماس مستقيم يا غير مستقيم بين انسان و حيوان عواملي قابل انتقال باشد به آن ها اين اصطلاح تلقي مي شود و گفته مي شود .

در بعضي از جاها اختلاف نظر در تعريف بيماري است . يعني بعضي ها معتقدند كه بايد حتما در هر دو ايجاد بيماري بكند تا اطلاق شود ، گاهي بعضي ها مي گويند نه صرف انتقال و اينكه در يكي از اين دو تا هم ايجاد بيماري بكند كا في است براي اينكه در اين تعريف بگنجد . اين است كه آمارهاي متعددي داده مي شود . ولي آن چيزي كه ما بايد از آن برداشت بكنيم و در پيشگيري از آن استفاده كنيم اين است كه باور كنيم بيماري هاي بسيار متعدد و فراواني است كه بين انسان و حيوانات قابل مبادله است .

سوال : بيشتر چه افرادي در معرض خطر هستند ؟

سوال : بيماري هايي كه شما گفتيد كه بهتر است با اين عنوان خطاب بكنيم ، بيماري ها ي قابل انتقال بين انسان و حيوان ، شامل چه دسته هايي مي شوند ؟

جواب : اگر ما ميكروب ها را دسته بندي كنيم در گروه بيماري هاي عفوني مي گويند عوامل باكتري هايي كه خودشان فراوان هستند خيلي هاشان مي توانند جز بيماري مشترك باشند مثل تب مالت و عوامل متعدد ديگر . اكثر بيماري هاي انگلي عواملي هستند كه بين انسان و حيوان قابل انتقال هستند و عوامل انگلي ديگر كرم ها و امثال اين ها . بيماري قارچي فراواني داريم كه بين انسان و حيوان قابل انتقل است . بيماري هاي ويروسي همين طورزياد هستند مانند آنفولانزاها كه امثال اين ها زياد است .

منتهي آن چيزهايي كه بيشتر مشكل ساز و شايع تر است در جامعه ما و ما مثال هايي را از آن مي توانيم ياد بكنيم در بيماري هاي انگلي کيست هيدراتيک در رأس آن هست ، خيلي دردسر ساز است . اين انگل مي تواند براي بدن مي تواند گاهي مشكلات حياتي ايجاد كند ، كبد ، طحال ، ريه و اعضاي مهم را مي تواند بگيرد ، در بيماري هاي باكتريايي چيزي كه خيلي در اين منطقه شايع است همين بروسلوز است . گاهي عوارض نا گواري مي تواند بدنبالش داشته باشد .

اكثر بيماري هاي قارچي پوستي سطحي ايجاد مي كنند . بيماري هاي انگلي و ويروسي نيز همين طور . جنون گاوي خوشبختانه در منطقه ما به آن معنا بطور واضح مشخص نشده و شيوعي ندارد و به هرحال اين بيماري مهم است و مي تواند منجر به مرگ انسان شود وبايد كه مواظبش باشيم .

زماني كه بحث پيشگيري مطرح مي شود ما خيلي وقت ها در پيشگيري آن قدر خاطرمان جمع است و مطمئن هستيم به كار پيشگيري مان كه بحث از ريشه کني بيماري مي كنيم ،مثلا آبله تا به حال ريشه كن شده ، فلج اطفال در دنيا نزديك به ريشه كني است ، سرخك و سرخجه را هم مي خواهيم ريشه كن بكنيم و خيلي از بيماري هاي ديگر را .

در مصرف فرآورده هاي دامي ما بايد هميشه به سلامت غذا توجه داشته باشيم ، اگر نياز به پاستوريزه كردن غذا هست مثل شير ، همه فرآورده ها پاستوريزه شود . اگر نياز به طبخ كامل است گوشت بايد كامل پخته شود . اگر از پوست دام استفاده مي شود بايد گندزدايي و ضدعفوني شود . گاهي يك عامل مثل بيماري سياه زخم تا پنجاه سال مي تواند در محيط بيرون زنده بماند و حتي از چربي دام وقتي كه اصطلاحا سفيداب درست مي كنند كه براي تميز كردن در حين استحمام بعضي افراد به كار مي برند ، اين مي تواند در اين پروسه و فرآيند عامل سياه زخم زنده بماند و بعد عامل انتقال به انسان شود .

بحث گاز گرفتگي و سگ گرفتگي از هر كدام از گربه سانان مي تواند هاري را به انسان منتقل كند . هاري بيماري است كه قابل درمان نيست و هر كس به اين مرحله از بيماري برسد از بين خواهد رفت . پيشگيري مهم است كه بحث واكسيناسيون است و امثال اين ها .

از اصلي ترين راه هاي پيشگيري براي اين نوع بيماري اين است كه كه ما طوري زندگي كنيم كه محيطمان رشد و تكثير پشه نباشد كه در اينصورت مي توان از صدها نوع بيماري پيشگيري كرد . يعني محيطمان سالم باشد و فاضلاب به درستي دفع شود ، در اطرافمان آب هاي راكد نداشته باشيم ، انباشت زباله نداشته باشيم . اين ها نكات مهمي است كه در پيشگيري مي تواند كمك بكند .