آيا آزادي يك پديده است و به اصطلاح علماي قديم ، يك امر موجودي است كه اخيرا كشف شده است؟ مثل عناصري كه در طبيعت كشف ميشود يا مثل عوارضي است كه در وجود موجودات زنده يا غير زنده يا اجتماع رخ ميدهد يا صرفا يك امر عدمي است؟ يعني آزادي مفهوم اثباتي يا نفياي؟ يا يك مفهوم انتزاعي است كه از يك صفت خاصو استعداد خاص انتزاع ميشود؟