ما آدمها موجوداتي اجتماعي هستيم و براي زندگي کردن و رشد و تکامل مان لازم است که در جمع زندگي کنيم، اما براي اينکه بتوان به راحتي با ديگران ارتباط برقرار کرد ، بايد مهارت هاي لازم را ياد گرفت ، در اين باره اطلاعات کافي داشت و اعتماد به نفس، قاطعيت و مهارت کلامي خوبي هم پيدا کرد.
 براي قاطعيت و بيان احساسات و تمايلات دروني با اعتماد به نفس کامل لازم است 3نوع رفتار را ياد بگيريد؛ نه گفتن و اظهار عدم تمايل، بيان احساسات منفي و مثبت و تقاضا و درخواست کمک از ديگران. 

1- مهارت نه گفتن و اظهار عدم تمايل
مهارت نه گفتن و نپذيرفتن به روش مناسب و در شرايط و زمان مناسب، يکي از مهارتهايي است که بايد ياد بگيريد تا بتوانيد به راحتي و بدون اينکه آسيبي ببينيد در اجتماع زندگي کنيد. هنگام رد کردن يک درخواست بهتر است به موارد زير توجه کنيد.
شرح دادن و مشخص کردن موضع: نه، من نميتوانم.
بيان و شرح علت: امروز بايد کار ديگري انجام بدهم.
همدلي: نشان دادن اينکه متوجه اهميت موضوع شده ايد؛ اميدوارم راه ديگري پيدا کنيد.
براي تمرين اين مهارت لازم است خودتان را در شرايطي مانند تعارف به مصرف مواد ، پذيرفتن رشوه و انجام يک کار ديگر در حالي که موظفيد کار ديگري را انجام دهيد، تصور کنيد. نه گفتن حق شماست و هر جا که دلتان بخواهد و تشخيص بدهيد لازم است، مي توانيد از آن استفاده کنيد. اما اين را هم بدانيد که اين کار گاهي ممکن است عواقب جدي و وخيمي داشته باشد (مثلا" زماني که سرپرست يا رئيستان درخواست کاري از شما داشته باشد و از شما بخواهد اضافه کار بايستيد، درحالي که شب مهمان داريد و به همسرتان قول داده ايد زود به خانه مي رويد).
اينکه شما بتوانيد حالات و احساسات درونيتان را به راحتي به ديگران بگوييد، در داشتن روابط سالم و شفاف خيلي مهم و مؤثر است. شما بايد ياد بگيريد احساسات منفي و مثبت تان را به سادگي بيان کنيد.
نکته ي ديگر اين است که نحوه ي رد کردن درخواست ديگران و نه گفتن در شرايط مختلف متفاوت است. وقتي يک درخواست مضر را رد مي کنيد، لازم نيست با طرف مقابل همدردي کنيد؛ در اين حالت لازم است با تأکيد، درخواست را رد کرده و دليل تان را هم بيان کنيد. 

2- مهارت بيان احساسات
اينکه شما بتوانيد حالات و احساسات دروني تان را به راحتي به ديگران بگوييد، در داشتن روابط سالم و شفاف خيلي مهم و مؤثر است. شما بايد ياد بگيريد احساسات منفي و مثبت تان را به سادگي بيان کنيد.
احساسات مثبت را نشان دهيد؛ چه شغل خوبي پيدا کرده اي. احساسات منفي را هم بيان کنيد؛ من از کاري که انجام دادهاي ناراحت شدم.
قبلا" در مهارت کنترل خشم هم راجع به بيان احساسات منفي صحبت کرده بوديم. بيان علت احساسات و توضيح دادن دربارهي آنها بهويژه در نشان دادن و ابراز احساسات منفي لازم است. بيان علت احساسات مثبت و تعريف و تمجيد هم در ايجاد روابط سالم و ايجاد صميميت بيشتر مؤثر است اما اين مهم است که شما تشخيص بدهيد در شرايط و موقعيتهاي مختلف از جملات و عبارات مناسب استفاده کنيد. 

 3-مهارت درخواست کردن و تقاضاي کمک
در زندگي گاهي مواقعي پيش مي آيد که ما به کمک ديگران نياز داريم و بايد ياد بگيريم چطور از ديگران درخواست کمک کنيم. هنگامي که ميخواهيد از کسي تقاضاي کمک کنيد ، بهتر است به موارد زير توجه کنيد:
مهارت درخواست کمک يک مهارت بسيار مهم است و لازم است آنرا ياد بگيريد؛ به ويژه در محل کار. مثلا" اگر سرپرست يا رئيستان جلوي ديگر همکاران با شما بلند حرف مي زند و سر شما فرياد مي زند، شما بايد بتوانيد خيلي صريح و شفاف به او بگوييد که من از طرز برخورد شما ناراحت شدم.
مشکل را مشخص کنيد؛ شما ? دستور مختلف به من داده ايد. درخواست کنيد؛ ممکن است به من اجازه بدهيد يک کار را انجام بدهم، بعد کار ديگري به من واگذار کنيد؟ توضيح بخواهيد؛ ممکن است يک بار ديگر بگوييد دقيقا" ميخواهيد چه کاري انجام شود؟
مهارت درخواست کمک يک مهارت بسيار مهم است و لازم است آنرا ياد بگيريد؛ به ويژه در محل کار. مثلا" اگر سرپرست يا رئيستان جلوي ديگر همکاران با شما بلند حرف ميزند و سر شما فرياد ميزند، شما بايد بتوانيد خيلي صريح و شفاف به او بگوييد: "من از طرز برخورد شما ناراحت شدم، لطفا" جلوي بقيهي همکاران سر من داد نزنيد." 

 تمرين کنيد
اين مهارت هم مانند ساير مهارتها آموختني است اما براي اينکه بتوانيد آنرا در زندگي روزمره و در مواقع ضروري به کار ببريد، لازم است بارها و بارها آنرا تمرين کنيد، خودتان را در شرايط مختلف تخيل کنيد و سعي کنيد رفتار درستي داشته باشيد. سخت است اما چند بار پيش خودتان شرايط مختلف را تمرين کنيد. خيلي مؤثر است، باور کنيد.
 هنگام بيان جملات قاطعانه به چه نکاتي بايد توجه کرد؟
براي اينکه قاطع باشيد لازم است نکات مربوط به مهارت قاطعيت و بيان احساسات خود را ياد بگيريد و در شرايط و موقعيت هاي مختلف از جملات و عبارات مناسب استفاده کنيد. رعايت موارد زير به شما کمک مي کند بهتر و با اعتماد به نفس بيشتري بتوانيد حرف، نظر، عقيده و احساس درونيتان را با ديگران مطرح کنيد. 

1) تماس چشمي: مطمئن شويد شخصي که با او صحبت مي کنيد از هر چيز ديگر برايتان مهم تر است. بيشتر وقت را به او نگاه کنيد اما تمام وقت را در چشمهايش زل نزنيد.
2) حالت بدن: سعي کنيد کاملا" روبه روي فرد قرار بگيريد، صاف بايستيد يا بنشينيد اما مثل عصا قورت داده ها نباشيد.
3) رعايت فاصله: فاصله ي مناسب را رعايت کنيد.
4) حرکات دست: براي بيان گفته هايتان از حرکت دست هايتان کمک بگيريد اما در اين کار زياده روي نکنيد تا فردي که از دور شما را مي بيند تصور نکند در حال اجراي دکلمه هستيد يا عصبي شده ايد.
5)حالات چهره: چهره ي شما بايد با احساسات و آن چه مي گوييد هماهنگ باشد. وقتي ناراحت هستيد نخنديد و وقتي شاد هستيد اخم نکنيد. يک چهره ي آرام و رضايتمند، بهترين حالت براي نشان دادن شادي و يک چهره ي آرام و جدي بهترين حالت براي نشان دادن ناراحتي است.
6) طنين و تغيير بلندي صدا: هنگامي که مي خواهيد يک جمله ي قاطعانه بگوييد، لازم است که شنيده شويد؛ براي اين کار بايد به طنين صدايتان توجه کنيد؛ گاهي شاد ، گاهي محکم و گاهي ملايم صحبت کنيد و روي برخي بخش هاي کلام تأکيد کنيد و بلندي صدايتان را تغيير دهيد.
چهره ي شما بايد با احساسات و آن چه ميگوييد هماهنگ باشد. وقتي ناراحت هستيد نخنديد و وقتي شاد هستيد اخم نکنيد. يک چهرهي آرام و رضايتمند، بهترين حالت براي نشان دادن شادي و يک چهرهي آرام و جدي بهترين حالت براي نشان دادن ناراحتي است.
7) روان و سليس صحبت کردن: اين نکته خيلي مهم است که کلمات مناسب را روان و سليس و جملات را با مفاهيم هدفمند بيان کنيد تا شنوندگان کسل و بيحوصله نشوند.
8) وقت مناسب: وقتي شما احساسات منفي تان را بيان مي کنيد يا تقاضا و درخواستي از کسي داريد، در نظر گرفتن زمان بسيار مهم است. يک هفته بعد ممکن است خيلي دير باشد. از طرفي ابراز احساسات در آخرين لحظات، ممکن است کار درستي نباشد. زمان مناسب را براي اين کار انتخاب کنيد تا طرف مقابل براي تصميم گيري وقت داشته باشد.
9) گوش دادن: گوش دادن و خوب و با دقت شنيدن بخش مهمي از بيان درخواست است. وقتي مي خواهيد احساساتتان را بدون اينکه قوانين ديگران را زير پا بگذاريد براي آنها بيان کنيد لازم است فرصتي براي پاسخ دادن به آنها بدهيد.
10)مقدار و حجم جملات: آن چه شما مي گوييد بخش بسيار مهم و با اهميتي از ابراز احساسات، رد کردن يا درخواست يک موضوع است. بسته به آن چه که مي گوييد و آن چه مي خواهيد انجام دهيد، مقدار و حجم جملات ممکن است متغير باشد.
 
منبع :آفتاب