در دامنه مباحث توحید موضوعات متنوعی قرار دارد. راههای خداشناسی یکی از موضوعات مهم در مباحث توحیدی است. در میان این راه ها، «راه حس و علم یا راه طبیعت» به دلیل عمومیت و فراگیری آن و تأکیدی که قرآن کریم و منابع دینی نسبت به آن دارد از ویژگی خاصی برخوردار است. راه حس و علم یا راه طبیعت خود به سه راه منشعب می شود که از راه تشکیلات و تکاملات در ساختمان جهان می توان فهمید جهان مانند کتابی است که از سوی نویسنده ای آگاه تالیف شده و هر جمله و سطرش روی حساب و نظم است. قرآن کریم که کتاب هدایت انسان هاست پیوسته با شیوه های گوناگون او را به شناخت واقعیت دعوت کرده است از این رو دعوت قرآن از انسان برای مطالعه در خلقت در آیات فراوانی مشاهده می شود. هدایت و راه یابی اشیاء از علائمی است که نشانگر وجود تدبیر و حکمت و علم در مجموعه خلقت است. البته باید به اقسام راه یابی اشیاء نیز توجه داشت که گاهی راهیابی، لازم جبری سازمان دادن یک چیز است و گاهی راهیابی در اشیاء حکایت از نوعی علاقه و توجه به غایت و هدف می کند. این نوع راهیابی محصول ابداع و ابتکار است.
توجه به این نکته ضروری است که هر چند راه حس و علمی از نظر سادگی و عمومیت بهترین راههاست، ولی نیازمندی راه طبیعت به راه عقل مطلبی است که باید به آن توجه داشت. البته با توجه به معنای آیه بودن مخلوقات در قرآن می توان هدف قرآن کریم از این موضوع را که مطالعه مخلوقات وسیله ای برای تنبه و بیداری فطرت است را درست فهمید. در راه حس و علم یا راه طبیعت می توان با دیدگاههای مختلف در زمینه شناخت جهان طبیعت آشنا شد. جهان رنگارنگ و پر از راز و رمز، هر صحنه و هر لحظه اش برای آنکه با چشم دل و نور فطرت می نگرد، تابلویی است از حضور خداوند حکیم، آگاه، عادل و توانا و ... و نشانی است از وابستگی و نیاز و ناتوانی همه موجودات در راه حس و علم یا راه طبیعت. در راه طبیعت می توان با مصداق متنوع خداشناسی در جهان طبیعت نیز آشنا شد.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید