تدبير ش56
آزادانديشي، در جلسات تخصصي بايد باشد نه در محيط‌هاي عمومي و صدا و سيما
يكي از دوستان گفتند كه: انديشه و علم، دستوري نباشد. من چنين چيزي سراغ ندارم. در جامعة ما انديشه دستوري نيست؛ نه علم دستوري است، نه انديشه دستوري است. كجا؟! مشخص كنند بگويند! كسي كه با اين قضيه مبارزه كند، خودِ منم. ما طرفدار آزادانديشي هستيم. البته من به شماها بگويم: آزادانديشي جايش توي تلويزيون نيست؛ آزادانديشي جايش توي جلسات تخصصي است. مثلاً فرض كنيد: در زمينة فلان مسئلة سياسي، يك جلسة تخصصي دانشجويي بگذاريد؛ دو نفر، پنج نفر، ده نفر بيايند آنجا با همديگر بحث كنند؛ اين مي‌شود آزادانديشي. همين‌جور، بحث سر معارف اسلامي است؛ همين‌جور، بحث سـر تفكرات مكـاتب گـونـاگـون جهانـي است؛ همين‌جور، بحث سر يك مسئلة علمي است. بنابراين جلسه بايد جلسة تخصصي باشد؛ والاّ توي جلسات عمومي و در صدا و سيما دو نفر بيايند بحث كنند، آن كسي كه حق است، لزوماً غلبه نخواهد كرد؛ آن كسي غلبه خواهد كرد كه بيشتر عيّاري كار دستش است و مي‌تواند بازيگري كند؛ مثل قضية عكس مار و اسم مار! گفت: كدام يكي مار است؟ مردم با اشاره به عكس مار گفتند: معلوم است، مار اين است.

بنابـرايـن آزادانـديشي در جـلسـات تخصصي متناسب بـا هـر بحثي بـايـد باشد؛ در محيط‌هـاي عمومي جاي آن بحث‌ها و مناظره‌ها نيست.66.   ۸۹/۰۵/۳۱   بيانات در ديدار دانشجويان در يازدهمين روزماه رمضان

اختلاف نظرها بسيار شوق‌انگيز است؛ همين خـوب اسـت. نظرات گـونـاگـونـي در زمينه‌هاي واحدي مطرح مي‌شود و هر نظري استدلالي دارد، طرفداراني دارد؛ اين عرصه‌اي است براي فكر كردن، ژرف‌گرايي و ژرف‌يابي كردن و به حقيقت رسيدن. نه اينكه حالا شما منتظر باشيد كه من دربارة مواردي كه محل اختلاف است يا از من سؤال شد - كه اين اختلاف نظر در دانشگاه وجود دارد - حتماً يك حرف قاطعي بزنم كه همان بشود فصل‌الخطاب؛ نه! يك جاهايي البته فصل‌الخطاب لازم اسـت كـه رهبري يـا مقامـي كـه سخنش فصل‌الخطاب است، آنجا حرف بزند؛ اما اين از آن موارد نيست؛ اينها مواردي است كه اغلبش هيچ نيازي به فصل‌الخطاب ندارد. يك اختلاف نظري هم وجود دارد؛ خوب، باشد؛ چه عيب دارد؟ من آن روز به مسئولين كشور كه اينجا بودند، در يك مورد خاصي گفتم: خوب! اختلاف نظر هست؛ اما اختلاف نظر فاجعه كه نيست. اين اختلاف نظر چه عيب دارد؟ يك وقت بحث سر اين است كه: اين شليك را به طرف دشمن بكنيم يا نكنيم؟ اينجا بله! اختلاف نظر مشكل درست مي‌كند. اما يك وقت قضيه اين‌جوري نيست؛ در مسائلِ نظري است، مسائل دامنه‌دار اجتماعي است؛ اين اختلاف نظرها به نظر من شوق‌انگيز است.66.   ۸۹/۰۵/۳۱   بيانات در ديدار دانشجويان در يازدهمين روزماه رمضان