تدبير ش57     

امروز كشور نيازمند يك جهاد علمي است. البته اينجا كه عرض مي‌كنم علم، منظورم معناي عام علم است؛ نه فقط علوم تجربي. ما يك جهاد علمي لازم داريم. ... آنچه كه به نظر من جمع‌بندي همة مسائل است - كه بنده خود را متعهد مي‌دانم كه آن را، هم بگويم، هم دنبال كنم، هم با دقت و وسواس و دلواپسي نگاه كنم ببينم به كجا رسيد - اين است كه كشور نياز دارد به جهاد علمي. ... امروز ما در زمينة علم نياز داريم كه اين‌جور تلاشي در كشور بكنيم؛ احساس كنيم موانعي وجود دارد، بايد اين موانع را برداريم؛ دارد معارضه‌هايي مي‌شود، بايد اين معارضه‌ها را در هم بشكنيـم؛ در زمينـة عـرضـة امـكانـات علمـي، خسّت‌هايي از سوي كساني كه صاحبان آن هستند - كه كشورهاي پيشرفتة علمي است - وجود دارد، بايد در مقابل اين خسّت‌ها از خودمان عزت و جوشندگي و فورانِ از درون نشان بدهيم. امروز دنيا علي‌رغم تظاهر به سخاوت علمي، در نهايتِ خسّت علمي است. آن كساني كه بر حسب عوامل گوناگوني توانستند در يك برهه‌اي پيشرفت علمي را صاحب و مالك بشوند و موتور پيشرفت را سوار بشوند و از همة بشر جلو بزنند - كه همين كشورهاي پيشرفتة غربي هستند، كه تقريباً از دورة رنسانس به اين طرف دست اينها افتاده؛ يك روز هـم دسـت مـا بـود – اينـهـا انحصـارگـرنـد، انحصارطلبند؛ اينها مي‌خواهند دايرة اين دانش، دايرة اين اقتدار توسعه پيدا كند؛ با دانايي ملت‌ها مخالفند؛ بخصوص بعد از آنكـه ايـن دانش در دست آنها وسيله‌اي شد براي سياست. استعمار از علم پديد آمد. علم توانست آنها را قوي كند، مقتدر كند؛ لذا راه افتادند اطراف دنيا، استعمار به وجود آمد؛ والاّ ملت‌ها داشتند زندگي خودشان را مي‌كردند. بريتانيا كجا! اندونزي كجا؟ اينها با ابزار علم رفتند آن مناطق را صاحب شدند. خوب! وقتي كه استعمار از علم زاييده شد و قدرت بين‌المللي و قدرت سياسي متكي به علم شد، اين علم را در اختيار ديگران نبايد بگذارند؛ والاّ اين قدرت تهديـد مـي‌شـود. و تـا امـروز همين‌جـور عمل كرده‌اند.4  4.   14/06/89   بيانات در ديدار اساتيد دانشگاه‌ها

دوستان اشاره كردند به برنامه‌ريزي سيصد ساله. البته من اعتقادي به سيصد سال برنامه‌ريزي ندارم؛ اما اين فكر را، اين روحيه را مي‌پسندم كه احساس كنيم سي سال گذشته، ما قدم اوليم؛ ده قدم بخواهيم برداريم، مي‌شود: سيصد سال ديگر. بايد بدانيم قدم‌هاي اوليم، بايد بدانيم مي‌توانيم قدم‌هاي بلندتري را برداريم؛ اين احساس بايد به وجود بيايد. و من اعتقادم اين است كه اين احساس حتماً به وجود مي‌آيد؛ كمااينكه اين حركت عظيم علمي، اين نوآوري علمي، اين توليد علم، اين پرداختن به مرزهاي دانش، به فكرمان نمي‌رسيد كه شدني باشد؛ خوب، مطرح شد، گفته شد، دنبالگيري شد؛ امروز شما ثمراتش را داريد مشاهده مي‌كنيد. بنابراين، مي‌توانيم قدم‌هاي بلندتر را بـرداريـم. مـي‌تـوانيـم كـارهـاي بـزرگـي را  انجام دهيم.4 4.   14/06/89   بيانات در ديدار اساتيد دانشگاه‌ها