تدبير ش 71    
ضرورت تشخيص نقاط قوّت و ضعف و علاج آنها
هم در عرصة نظري، ما نقاط ضعفي داريم، نقاط قوّتي داريم؛ هم در عرصه‌هاي كاربردي، نقاط ضعفي داريم، نقاط قوّتي داريم؛ اينها در اين جلسات[نشست‌ انديشه‌هاي راهبردي] شناخته مي‌شود. با بحثي كه صاحب‌نظران و مجربان هر رشته‌اي با تكية بر معلومات و دستاوردهاي علمي خود مي‌كنند، ما مي‌توانيم نقاط قوّت خودمان را تشخيص بدهيم و نقاط ضعف خودمان را هم تشخيص بدهيم و درصدد علاج بربياييم. بخواهيم آن نقاط رخنه‌پذير يا نقاط سست را ترميم كنيم، اصلاح كنيم و ضعف‌ها را برطرف كنيم.
 بـايـد بـدانيم: در حـوزة نظريـه‌پـردازي، كجا جلوييم؟كجا عقبيم؟ يك جـاهـايـي واقعاً مـا جلو هستيم، در يك مواردي هم واقعاً عقبيم. در همين زمينة مسئلة زن، اين همه منابع و تعاليم اسلامي در دسترس ماست: آيات كريمة قرآن؛ چه آياتي كه مستقيماً به اين مسئله ارتباط پيدا مي‌كند، و چه آياتي كه با كليت خود، با عموم و اطلاقِ خود شامل اين مورد مي‌شود، در اختيار ماست؛ اينها را بايد تئوريزه كنيم؛ به شكل نظريه‌ها و مجموعه‌هاي قابل تشعب، قابل استفاده و قابل استنتاج دربياوريم و در اختيار همه بگذاريم؛ هم در اختيار خودمان براي برنامه‌ريزي، هم در اختيار مخالفين، هم در اختيـار استـفسـاركننـدگـان؛ ... امـروز در دنـيـا استفساركننـدگـان و سـؤال كننـدگـان از نظـرات جمهوري اسلامي – كـه تجربة سـي ساله‌اي را بـا خود دارد - زياد شده‌اند. البته شما هم قاعدتاً اطلاع داريد، ما هم از كلانش اطلاع داريم؛ زياد مـراجعه مـي‌كنند، زيـاد مـي‌پرسند، در موضوعات مختلف زياد مي‌خواهند بدانند، كه در جمهوري اسلامي چه چيزي وجود دارد. خب! اينها را بايد براي آنها فراهم كرد.4 14/10/90  بيانات در سومين نشست انديشه‌هاي راهبردي با موضوع زن و خانواده
اصول اساسي اشتغال بانوان
 از جملة مسائلي كه مطرح مي‌شود، مسئلة اشتغال بانوان است. اشتغال بانوان از جملة چيزهايي است كه ما با آن موافقيم. بنده با انواع مشاركت‌هاي اجتماعي موافقم؛ حالا چه از نوع اشتغال اقتصادي باشد، چه از نوع اشتغالات سياسي و اجتماعي و فعاليت‌هاي خيرخواهانه و از اين قبيل باشد؛ اينها هم خوب است. زن‌ها نصف جامعه‌اند و خيلي خوب است كه اگر ما بتوانيم از اين نيمِ جامعه در زمينة اين‌گونه مسائل استفاده كنيم؛ منتها دو سه تا اصل را بايد نديده نگرفت: يك اصل اين است كه اين كار اساسي را – كـه كارِ خانـه و خانـواده و همسر و كدبانويي و مادري است - تحت‌الشعاع قرار ندهد. مي‌شود هم. به نظرم مي‌رسد مواردي داشتيم كه خانم‌هايي اين‌طور عمل مي‌كردند. البته يك قدري به آنها سخت مي‌گذرد؛ هم درس خواندند، هم درس دادند، هم خانه‌داري كردند، بچه آوردند، بزرگ كردند، تربيت كردند. پس ما با آن اشتغال و مشاركتي كاملاً موافق هستيم كه به اين قضية اصلي ضربـه و صدمـه نـزند؛ چـون اين جايگزين ندارد.    شما اگر بچة خودتان را در خانه تربيت نكرديد، يا اگر بچه نياورديد، يا اگر تارهاي فوق‌العاده ظريف عواطف او را - كه از نخ‌هاي ابريشم ظريف‌تر است - با سرانگشتان خودتان باز نكرديد تا دچار عقدة [عاطفي] نشود، هيچ كس ديگر نمي‌تواند اين كار را بكند؛ نه پدرش و نه به طريق اولي‌ ديگران؛ فقط كار مادر است. اين كارها، كار مادر است؛ اما آن شغلي كه شما بيرون داريد، اگر شما نكرديد، ده نفر ديگر آنجا ايستاده‌اند و آن كار را انجام خواهند داد. بنابراين اولويت با اين كاري است كه بديل ندارد؛ تعيّن با اين است. ... دومين مسئله، مسئلة محرم     و نامحرم است. مسئلة محرم و نامحرم در اسلام جدي است. البته بخش عمده‌اي از اين قضية محرم و نامحرم باز برمي‌گردد به خانواده. يعني چشم پاك و دل بي‌وسوسه و ريب براي هر يك از زوجين موجب مي‌شود كه محيط خانواده از طرف او تقويت و گرم شود؛ مثل يك كانون گرمابخشي، محيط را گرم مي‌كند. اگر آن طرف مقابل هم همين چشم پاك و دل خالي از وسوسه را داشت، طبعاً اين دوجانبه خواهد شد و محيط مي‌شود محيط كانون خانوادگي گرم و بامحبت. اگر چنانچه نه، چشم خائن، دست خائن، زبان دو وجه، دل بي‌محبت و بـي‌اعتقاد بـه همسر و همسري وجود داشت، ولـو ظاهـرسـازي‌هـايـي هـم بـاشـد، محيـط خـانـواده سرد مي‌شود.
 در مقالات دوستان خواندم كه همين بيرون رفتن‌ها و همين اشتغالات و اينها موجب مي‌شود كه گاهي سوءظن‌هاي بيجا به وجود بيايد. ليكن فرقي نمي‌كند؛ بالاخره اگر سوءظن پيدا شد، چه سوءظن مستند درستي داشته باشد، چه نداشته باشد، اثر خودش را مي‌بخشد؛ مثل گلوله‌اي است كه از اين لوله بيرون مي‌آيد؛ اگر توي سينة كسي خورد، مي‌كُشد؛ چه اين شخص عامد باشد، چه اشتباهاً دستش رفته باشد روي ماشه. گلوله فرقي نمي‌گذارد. گلوله نخواهد گفت چون كسي كه من را شليك كرد، عامد نبود، پس من سينة اين طرف مقابل را ندرم؛ نه، گلوله مي‌درد. اين سوءظن كار خودش را مي‌كند؛ چه منشأ درستي داشته باشد، چه ناشي از وسواس و مثلاً تصورات و توهماتِ بيجا باشد.4 14/10/90  بيانات در سومين نشست انديشه‌هاي راهبردي با موضوع زن و خانواده