بلوغ راه طبيعي گذر از كودكي به بزرگسالي است. به عبارتي، با يك سري تغييراتي كه در جهت بلوغ جسمي و جنسي دختران اتفاق مي‌افتد، شرايط توليدمثل براي آنها ايجاد مي‌شود.
زمان شروع بلوغ در دختران بسته به نوع تغذيه، آب و هوا، شرايط روحي و رواني و ويژگي‌هاي ارثي متفاوت است. ولي به طور كلي، اكثر دختران بين سنين 8 تا 16 سال اين فرآيند را تجربه مي‌كنند. بلوغ زماني است كه بلوغ جنسي آغاز شده و اندام‌هاي تناسلي شروع به فعاليت مي‌كنند. طي اين دوره، شما ممكن است تغييرات جسمي و رفتاري را در دختر خود مشاهده كنيد كه تمام اين‌ها به خاطر فعال شدن هورمون‌هاي جنسي زنانه است كه با شروع دوره قاعدگي به سرانجام مي‌رسد. اين هورمون‌ها حتي ممكن است باعث بدخلقي، تندخويي و بروز رفتارهاي نامعقول در نوجوان شود.

بلوغ را بشناسيد: بلوغ به عنوان يكي از حياتي‌ترين مراحل زندگي هر دختر، خود را با علائمي نشان مي‌دهد كه والدين بايد با آگاهي از آن نشانه‌ها، دختر خود را در درك بهتر و بيشتر اين مرحله از زندگي و پذيرش آن ياري كنند.

اولين نشانه بلوغ در دختران رشد سينه‌هاست كه در برخي از دختران ممكن است از حدود 9 سالگي ايجاد شود و در ساير دخترها در سال‌هاي بعد و معمولا رشد سينه‌ها تا 13 سالگي ادامه مي‌يابد. همزمان با رشد سينه، رشد موهاي بدن و بخصوص موهاي زائد بدن هم زياد مي‌شود.

يكي ديگر از علائم بلوغ رشد قدي و وزني دخترهاست. معمولا دخترها در حدود 9 سالگي، 17 تا 18 درصد از قد بزرگسالي خود را كسب مي‌كنند. اين رشد به گونه‌اي است كه ابتدا دست‌ها و پاها و سپس تنه رشد مي‌كند. بيشتر دختران حدود 6 ماه پيش از آغاز زمان نخستين قاعدگي به حداكثر قد خود مي‌رسند.

علاوه بر اين، دخترها در اين سن وزن قابل توجهي به دست مي‌آورند و ممكن است چربي زيادي در ناحيه بالاي بازوها، ران‌ها جمع شود. ولي علي‌رغم همه اين‌ها بايد مراقب افزايش وزن بيش از حد دختران خود در سن بلوغ باشيد و با رژيم غذايي سالم و مغذي و انجام حركات ورزشي از چاق شدن مفرط آنها جلوگيري كنيد. در واقع در اين مرحله دختر شما دچار يك جهش رشد كلي مي‌شود. اين جهش به دليل ترشح هورمون رشد است. ولي پس از شروع ترشح هورمون جنسي استروژن كه باعث شروع قاعدگي مي‌شود، رشد قدي و نيز رشد استخوان‌ها كند و سپس متوقف مي‌شود.

از علائم ديگر دوران بلوغ مي‌توان به جوش‌ها يا آكنه جواني اشاره كرد كه گاهي به مساله‌اي آزاردهنده براي نوجوان بدل مي‌شود. در اين زمان پوست بدن چرب‌تر شده و به شستشوي بيشتري نياز دارد. بروز اين جوش‌ها به اين دليل است كه غدد چربي و عرق بدن رشد زيادي كرده و نياز به پاكيزگي بيشتري پيدا مي‌كند و تمام اين‌ها به خاطر بالا بودن سطح هورمون‌هاست.

نشانه ديگر تعريق زياد بدن نوجوان است. در اين سن، بدن نوجوان ممكن است به خاطر تعريق زياد، بوي نامطبوعي پيدا كند و در مراحل مختلف رايحه عرق ممكن است تغيير كند.

پس از گذشت تمام اين مراحل كه حدودا يك يا 2 سال به طول مي‌انجامد، دخترها اولين دوره خونريزي (قاعدگي) خود را تجربه مي‌كنند. اين زمان معمولا بين سنين 12 تا 13 سالگي رخ مي‌دهد ولي در برخي ممكن است زودتر يا ديرتر از اين زمان آغاز شود. در مواقعي كه اين دوره تا 16 سالگي ايجاد نشود بايد حتما به پزشك مراجعه شود. در واقع قاعدگي، خونريزي‌اي است كه دختران و زنان به طور ماهيانه يعني هر 28 تا 35 روز يكبار و هر ماه حدود 3ــ2 روز تا 7 روز طول مي‌كشد، ولي متوسط آن 5 روز است. اين فرآيند تا رسيدن به سن يائسگي يعني قطع شدن خونريزي‌ها در سنين 45 تا 50 سال ادامه مي‌يابد و اين دوره در 2 تا 3 سال ابتداي قاعدگي نامنظم است و به مرور منظم مي‌شود. تخمدان‌ها به طور ماهانه، هر ماه يك تخمك آزاد مي‌كنند و به اين ترتيب بدن زن را براي پذيرش تخمك و بچه‌دار شدن آماده مي‌كند. تمام اتفاقاتي كه به دنبال بلوغ در بدن دختران رخ مي‌دهد به دليل ترشح هورمون جنسي زنانه استروژن است كه از تخمدان‌ها ترشح مي‌شود.