ضرورت اصلاح كارگزاران حكومتي

پشتوانه اين نظر و ادعا دلايلي عقلي و نقلي وجود دارد كه مختصراً به آنها اشاره مي شود:

1- در روايات متعدد از نبي مكرم اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) آمده است: اصلاح و فساد جامعه ارتباط مستقيم با اصلاح و فساد علما و حكمرانان دارد، از جمله پيامبر گرامي فرمود: دو گروه از امت من هستند كه اگر اصلاح شوند امت من اصلاح مي شود و اگر فاسد گردند امت من نيز فاسد مي گردند، يكي علما و ديگري دولتمردان.
و در جاي ديگري فرموده است: مردم بر آيين و مذهب حكمرانان خويشند.
همچنين فرزند برومند ايشان حضرت امام صادق(ع) فرمود: مردم را به غيراز زبانتان به خدا دعوت كنيد زيرا هرگاه آنان از شما تقوي و تلاش در راه خدا و اقامه نماز و... را ببينند به راه حق گرايش پيدا خواهند كرد.

2- حضرت امام خميني(ره) بنيانگذار و معمار نظام مقدس جمهوري اسلامي در ماه هاي اول پيروزي انقلاب اسلامي طي فرماني خطاب به شوراي عالي انقلاب، خواستار تشكيل اداره اي مستقل از دولت بنام «اداره امر به معروف و نهي از منكر» گرديد كه يكي از وظايف مهم آن نظارت بر اعمال دولت و ادارات دولتي است، متن آن فرمان به شرح زير است:
«شوراي انقلاب اسلامي به موجب اين مرقوم مأموريت دارد كه اداره اي به اسم امر به معروف و نهي از منكر در مركز تاسيس نمايد و شعبه هاي آن در كنار دولت انقلابي اسلامي است و ناظر به اعمال دولت و ادارات دولتي و تمام اقشار ملت است و دولت انقلاب اسلامي مأمور است كه اوامر صادره از اين اداره را اجرا نمايد كه در سراسر كشور از منكرات به هر صورت كه باشد جلوگيري نمايد و حدود شرعيه را تحت نظر حاكم شرعي يا منصوب از قبل او، اجرا نمايد و احدي از اعضاي دولت و قواي انتظامي حق مزاحمت با متصديان اين اداره را ندارند و در اجراي حكم و حدود الهي، احدي مستثني نيست، حتي اگر خداي نخواسته رهبر انقلاب يا رئيس دولت مرتكب چيزي شد كه موجب حد شرعي است بايد در مورد او اجرا شود.» (3)

3- رهبر معظم انقلاب اسلامي نيز در سخنان خويش در خطبه هاي نماز جمعه مهمترين حوزه امر به معروف و نهي از منكر را حوزه مسئولان و دولتمردان دانسته اند:
«البته امر به معروف و نهي از منكر حوزه هاي گوناگون دارد كه باز مهمترينش حوزه مسئولان است، يعني شما بايد ما را به معروف امر و از منكر نهي كنيد، مردم بايد از مسئولان كار بخواهند، اين مهمترين حوزه است.» (4)

4- جاي دوري نرويم، تجربه 28 ساله نظام مقدس جمهوري اسلامي پيش روي ماست. يادمان نمي رود در مقاطعي كه مسئولان و كارگزاران اين نظام، روحيه مردمي پررنگي داشتند، مثل مردم زندگي مي كردند، خود را قشر ممتاز جامعه حساب نمي كردند و از افتادن در ورطه تجمل گرايي پرهيز داشتند. آثار پربركت اين رفتار مردمي و ارزشي در خانه هاي مردم، در سيماي كوچه ها و خيابان هاي اين مرز و بوم كاملا محسوس بوده و در عوض آمار جرائم و منكرات در سطح جامعه روبه كاهش گذاشته است.

تجمل گرايي، بروز برخي منكرات و بازگشت به مظاهر قبل از انقلاب، از زماني دراين جامعه خود را نشان داد كه بسياري از مسئولان از آن «زي مردمي و انقلابي خويش» فاصله گرفته و در استفاده از امكانات و بهره مندي از لذايذ دنيا با يكديگر به رقابت افتاده و براي خود حد و مرزي نشناخته اند.

ب- در شيوه انتخاب:

در انتخاب شيوه ها و روش هاي اجراي اين فريضه نيز با غفلت ها و عدم دقت هايي روبرو هستيم. علي رغم اينكه جامعه به سرعت در حال تغيير و تحول است و فاصله گفتماني نسلها روز به روز بيشتر مي شود و بسياري از روابط اجتماعي دگرگون گرديده است، ما همچنان با روش هاي سنتي و قديمي، امر به معروف و نهي از منكر مي كنيم.
تذكر لساني آن هم با شرايط و ظرافت هاي خاص خود يكي از روش هاي انجام اين فريضه است. امروزه آمر به معروف و ناهي از منكر نبايد از شيوه هاي ديگر همچون شيوه هاي هنري، نوشتاري، مستقيم و غيرمستقيم، فردي و اجتماعي و ارايه جايگزين ها كه هر كدام بحث مفصلي را مي طلبد، غفلت كند.
ضمن اينكه آمرين به معروف و ناهيان از منكر در بكارگيري هر كدام از شيوه ها چنانچه به اصولي همچون منطقي بودن، دلسوز بودن، پندآميز بودن، ملايمت به خرج دادن، ظرفيت افراد را در نظر داشتن توجه نكنند، نمي توانند انتظار تاثير را در مخاطب خويش داشته باشند.

شيوه هاي صحيح اجراي فريضه مهم

همچنين عملا ديده شده است كه از ميان همه اقشار جامعه، فعاليت آمرين به معروف و ناهيان از منكر فقط روي جوانان متمركز گرديده و آنها را به عنوان يك «جامعه هدف» قرار داده كه آن هم به دليل عدم شناخت كافي از روحيه جوانان، با موفقيتي همراه نبوده است.
در امر به معروف و نهي از منكر اين قشر از جامعه، معمولا از موضع قدرت و تحكم وارد مي شويم و اين چيزي است كه جوان با غروري كه دارد در مقابل آن مقاومت مي كند. در صورتي كه در مواجهه با جوانان بايد با «اقتدار» كه همانا «قوت استدلال»، «منطق» و «عظمت شخصيت» آمر به معروف و ناهي از منكر است، برخورد نماييم.

جلب محبت جوانان نيز عامل مهمي است كه كمتر به اين نكته توجه مي شود كه البته اين مهم بستگي زياد به ميزان مقبوليت و محبوبيت آمر به معروف و ناهي از منكر دارد. او بايد از چنان شخصيتي برخوردار باشد كه كلام او بر روح و جان مخاطب بنشيند و او را دگرگون نمايد.