تدبير ش 34
در اعمال بسيار مهم ماه رمضان، درسهاي بزرگي وجود دارد كه از اين درسها هم بايد استفاده كنيم      
روز عيد فطر، داراي دو خصوصيت ممتاز است كه خصوصيت اول آن عبارت است از اين حالت طهارت و نزاهت و نظافتي كه در دل و جان انسانهاي مؤمن به وجود آمده است؛ در اثررياضتهاي شرعي و الهي ماه مبارك رمضان كه روزه يكي از اين رياضتهاست كه انسان با اختيار خود، با اراده‏ي خود، ترك لذات مادي را در طول ساعات طولاني انجام مي دهد و بر هوسها و خواهشهاي نفساني در طول ايام روزه ‏داري فائق مي‏آيد. علاوه ‏ي بر اين، انس با قرآن، تلاوت كلام پروردگار، آشنايي با معارف و مفاهيم قرآني؛ علاوه‏ي بر آن، اين حالت ذكر و دعا و تضرع و توجه و انسي كه انسان با خداي متعال در روزها و شبهاي ماه رمضان بخصوص شبهاي مبارك قدر پيدا مي‌كند، همه‏ي اينها، يك نورانيتي به دل مي‌دهد؛ يك نظافت و نزاهتي به جان انسان مي‌بخشد كه البته در اين اعمال بسيار مهم ماه رمضان درسهاي بزرگي هم براي ما وجود دارد كه از اين درسها هم بايد استفاده كنيم.     خطبه نماز عيد فطر  10/7/87

درس غلبه ي اراده ‏ي انسانِ خداجو بر همه‏ ي  لذات مادي
اراده‏ي انسانِ خداجو مي‌تواند بر همه‏ي خواهشها و هوسها و لذات مادي كه نفس انسان را به آن فرا مي خواند، غلبه كند. اين يك نكته‏ي بسيار مهمي براي ماست. گاهي انسان به خود تلقين مي‌كند كه من نمي‌توانم بر هواي نفس فائق بيايم. روزه‏ي ماه رمضان به انسان ثابت مي‌كند كه انسان مي تواند؛ آن وقتي كه اراده بكند، عزم راسخي به كار ببندد، مي تواند بر هوسها فائق بيايد و پيروز بشود. جلوه ‏هاي اغواگر، عادات زشت و ناپسند را كه در ما وجود دارد، مي توان با اراده‏ي قوي، با توكل به خداي متعال مقهور كرد و خود را از آنها نجات بخشيد. اين اراده‏ي قوي - كه براي ما تأثير اين اراده يك درس بزرگي است- مي‌تواند ما را چه از عادات شخصي ناپسند خودمان و چه از عادات اجتماعي و خصال بومي خودمان كه مايه‏ ي عقب ‏افتادگي ما در زمينه ‏هـــاي مادي و معنوي است، جدا كنـــد. درس غلبه ‏ي اراده‏ ي راســـخ بر همه‏ ي موانع.        خطبه نماز عيد فطر   10/7/87
    تدبير ش35
در حج، معارف اسلامي  و معارف نظام اسلامي را  تبيين كنيد
جمهوري اسلامي، نظامي است كه تمام اركان اقتدار معنوي در او جمع است؛ مقتدر است. اما مقتدرِ مظلوم. اين‌ها با هم منافات ندارد. مظلوم است به خاطر چي؟ به دلايل مختلف. يكي‏اش اين است كه: دشمنان جمهوري اسلامي براي اينكه فكر و آرمان جمهوري اسلامي در بين جامعه‏ي عظيم مسلمان‌ها گسترش پيدا نكند، انواع و اقسام دروغ‌ها را به جمهوري اسلامي بسته‏اند؛ از دروغهاي اعتقادي و فكري بگيريد تا دروغ‌هاي فرقه‏اي و سياسي و اجرايي... سي سال است كه دارند علــيه مــا دروغ مي‌بافند. شـما كه كارگزار حج‏ايـد، شــما كه دلتان لبالب از اعتقاد و ايمان به نظام جمهوري اسلامي است، در حج، در كنار اين برادر مسلماني كه در معرض اين تبليغات قرار گرفته است، تكليف اوّلتان چيست؟ تبيين. معارف اسلامي و معارف نظام اسلامي را تبيين كنيد.
در كشورهاي اسلامي، چه در آفريقا، چه در آسيا، چه در هــمه‏ي مــناطق دنــيا، حتّي در قلب آن كشوري كه بيشترين دشمني را با ما كرده است - يعني ايالات متحده‏ي آمريكا - مسلماناني هستند كه شيعه نيستند،اما دلشان لبريز از محبت جمهوري اسلامي و محبت‌امام‌و محبت‌اين ملت بزرگِ باعزم واراده است؛ چون‌جمهوري، جمهوري‌اسلامي بود. اينها اين را تحريف مي‌كنند؛ تبديل مي‌كنند و مي‌خواهند به‏دروغ مارك دشمني با فِرق اسلامي را به سينه‏ي جمهوري اسلامي بزنند. برويد اينها را تبيين كنيد.   ديدار مسؤولان وكارگزاران حج  15/8/87
نماز، اصلي‌ترين داروي درمانگر  بيماري‌هاي انسان
اهميت كار اقامه‏ي نماز و ترويج نماز، ناشي است از اهميت خود نماز. وقتي ما مي‏بينيم در شرع مقدس اسلام اين همه راجع به نماز - چه در قرآن، چه در كلمات نبي مكرم، چه در فرمايشات معصومين - ترغيب و تشويق و اهتمام نشان داده شده، كشف مي‌كنيم كه اين نماز در بين مجموعه‏ي داروهاي درمانگرِ بيماري‏هاي جسمي و روحي و فردي و اجتماعي انسان، آن عنصر اصلي يا يكي از اصلي‏ترين عناصر است.
همه‏ ي واجبات شرعي، اجتناب از همه‏ي محرمات، تشكيل دهنده‏ي مجموعه‏اي است از داروي تجويز شده‏ي از سوي پروردگار براي تقويت بنيه‏ ي روحي و اصلاح امور دنيا و آخرت انسان - اصلاح جامعه، اصلاح فرد - منتها در اين مجموعه بعضي از عناصر كليدي هستند كه شايد بشود گفت نماز كليدي‏ترينِ اين عناصر است.
    «الّذين ان مكّنّاهم في الارض اقاموا الصّلوة».(حج: 41) مؤمنان، مجاهدان راه خدا، ايثارگران طريق تحكيم معارف الهي، اين جوري‏اند كه وقتي «ان مكّنّاهم في الارض» وقتي ما اينها را در زمين متمكن كرديم، قدرت را به اينها سپرديم، خيلي كارها بايد انجام بدهند: استقرار عدالت، ايجاد چه، چه، اما اولْ ‏چيزي كه وجود دارد: «اقاموا الصّلوة»؛ نماز را اقامه مي‌كنند.    ديدار شركت كنندگان در هفدهمين‌اجلاس‌سراسري نماز ۱۳۸۷/۰۸/۲۹
رمز و راز تكرار نماز در هر روز
اين نفسانيات است كه اين همه مفاسد در عالم، از اولِ تاريخ تا امروز، وجود داشته و هرچه انسان در به كارگيري توانايي‏هاي گوناگوني كه خدا در او به وديعت گذاشته، جلوتر رفته، اين كمتر نشده، بيشتر شده؛ «چو دزدي با چراغ آيد گزيده‏تر برد كالا» ... يك چنين چيزي در وجود انسان‌ها هست. همه‏ي انسان‌ها مبتلا به اين پيل مست در درون وجود خودشان هستند كه بايد اين را مهار كنند. اين مهار با ذكر خداست؛ با ياد خداست؛ با پناه بردن به خداست؛ با احساس نياز به پروردگار است؛ با احساس حقارت خود در مقابل عظمت الهي است؛ با احساس زشتي‏هاي خود در مقابل جمال مطلق حق متعال است. اينها همه‏اش ناشي از ذكر است. انساني كه باتقواست، يعني مراقب خودش هست و متذكر هست، منشأ شر و ظلم و فساد و طغيان و بدي به اين و آن نمي‌شود. آن ذكر الهي مرتب دارد او را نهي مي‌كند؛ مرتب دارد او را باز مي‌دارد: «الصّلوة تنهي». «تنهي» يعني نهي مي‌كند، نه اينكه دست و پاي انسان را مي‌بندد؛ غرايز را از كار مي‏اندازد. بعضي خيال مي‌كنند «الصّلوة تنهي عن الفحشاء و المنكر»،(عنكبوت:45) معنايش اين است كه اگر نماز خواندي، ديگر فحشا و منكر از بين خواهد رفت؛ نه! معنايش اين است كه وقتي نماز مي‌خواني، آن واعظ دروني تو كه با نماز جان گرفته، او مرتب به تو از بدي فحشاء و منكر مي‌گويد. و گفتن و تكرار كردن و بر دل فرو خواندن، طبعاً اثر دارد و دل را خاضع و خاشع مي‌كند. لذاست مي‏بينيد نماز تكرار بايد شود. روزه، سالي يك بار؛ حج، عمري يك بار؛ نماز، هر روز چند بار بايد تكرار شود. اهميت نماز اينجاست. هفدهمين اجلاس سراسري نماز ۱۳۸۷/۰۸/۲۹
ضرورت ترويج توجه در نماز بين جوانان
وقتي كسي طرف خطاب ندارد، با خدا حرف نمي‌زند، خسته مي‌شود و برايش يك كار طولاني به نظر مي‏آيد. چهار ركعت نماز كه چهار دقيقه، پنج دقيقه طول مي‌كشد، براي او يك زمان طولاني به نظر مي‏آيد؛ در حالي كه چهار دقيقه مگر چقدر است؟ انسان اگر در اين حالت با خدا طرف خطاب بشود، آن وقت‌خواهد ديد كه مثل برق گذشت؛ دريغ مي‌خورد، افسوس مي‌خورد و دلش مي‌خواهد طولاني‏تر بشود.
اين معنا را در جوان‌ها، ترويج كنيد. جوان‌ها اگر از حالا عادت كنند به نماز خوب، وقتي به سن ماها رسيدند، نماز خوب خواندن برايشان ديگر مشكل نيست. در سنين ما، آدمي كه عادت نكرده باشد به نماز خوب، نماز خوب خواندن ممكن است، اما مشكل است. براي آنكه از جواني عادت كرده به اينكه خوب نماز بخواند؛ يعني نماز با توجه - نماز خوب معنايش نماز با صداي خوش و قرائت خوب نيست؛ يعني نمازِ با توجه، با حضور قلب؛ قلبش در محضر پروردگار حاضر باشد؛ از دل و با دل حرف بزند‌-‌آن‌وقت، ‌اين ‌سجيه‏ي ‌او ‌مي‌شود ‌و ديگر برايش زحمت ندارد؛ تا آخر عمر همين‌جورخوب نماز مي‌خواند.       هفدهمين اجلاس سراسري نماز ۱۳۸۷/۰۸/۲۹