تدبير ش 58  
اقتدار معنوي و ايمان به خدا را بايد تقويت كرد
من مادران شهدايي را زيارت كردم كه بجّد و با صدق واقعي مي‌گفتند: اگر ما ده تا فرزند هم داشتيم، حاضر بوديم در راه خدا بدهيم؛ دروغ نمي‌گفتند. من مادران و پدراني را ملاقات كردم كه احساس عزت و افتخار مي‌كردند، به خاطر اينكه فرزندانشان در راه خدا شهيد شدند. البته حق هم با آنهاست، عزت و افتخار است؛ همان‌طوري كه عمة ما زينب كبري فرمود: «مَا رَأيتُ اِلاّ جمَيلا»؛  (لهوف، ص160) جز زيبايي نديدم. حادثة كربلا چيز كوچكي است؟ اين چشم خدابين، از اين حادثه، از اين خون‌هاي ريخته شده، از اين مصيبت سنگين، يك حقيقت زيبا مشاهده مي‌كند؛ «مَا رَأيتُ اِلاّ جمَيلا». من خانواده‌‌هاي بسياري را ديدم كه همين احساس زينب كبري‌ در آنها هم بود؛ آنها هم مي‌گفتند: «مَا رَأينا اِلاّ جمَيلا». اينهاست كه به يك ملت اقتدار مي‌دهد؛ اينهاست كه اعتماد به نفس را در يك ملت به وجود مي‌آورد؛ اينهاست كه تهديدهاي قدرت‌هاي مادي دنيا، عربده‌‌هاي مستانة دولت‌هاي متجاوز و مستكبر دنيا، دل آنها را نمي‌لرزاند.
 امروز ملت ايران از تهديدها، از عربده‌هاي رؤساي جمهور مادي و غرق در شهواتي كه بر دنيا حاكمند، نمي‌ترسد؛ بر سر آرمان‌هاي خود محكم ايستاده است؛ همان‌طور كه پدران و مادران محترم و عزيزي كه آمدند اينجا صحبت كردند، بيان كردند؛ اين حرف‌ها راست است. خانواده‌‌هاي شهدا ايستاده‌اند، ملت ايران ايستاده‌اند؛ به خاطر اين اقتدار معنوي و اين قوّتي كه از ناحية ايمان به خدا در آنها وجود دارد. اين ايمان را بايد تقويت كرد.
 عرض من اين است كه: هم مسئولين، هم آحاد مردم، هم خانواده‌ها اين ايمان را بايد قدر بدانند؛ اين را در خود روزبه‌روز ريشه‌دارتر كنند؛ اين است كه قدرت ملت ايران را تأمين مي‌كند؛ اين است كه مي‌تواند پشتوانة پيشرفت‌هاي علمي ما، پيشرفت‌هاي فني ما، پيشرفت‌هاي سياسي ما، پيشرفت‌هاي اجتماعي ما قرار بگيرد. بدانيد در سال‌هاي بعد از رحلت امام كساني همة تلاش خودشان را جمع كردند كه اين احساس را، اين ايمان را در ملت ما از بين ببرند. نوشتند، گفتند، تكرار كردند؛ دشمن متمركز شد براي اينكه اين ايمان را از بين ببرد. البته نتوانستند، بعد از اين هم هرگز نخواهند توانست.2 2.   ۸۹/۰۷/۲۸   بيانات در ديدار خانواده‌هاي شهدا، جانبازان قم‌
نظام رفتاري و اخلاقي درحوزه‌ها  بايد در جهت تكريم عناصر فاضل، بخصوص مراجع تقليد باشد
مسئلة نظام رفتاري و اخلاقي حوزه‌هاست كه همين تحول - اگر تحولي انجام مي‌گيرد - بايد ناظر به اين جهت هم باشد. چند تا سرفصل در اين خصوص وجود دارد كه من اينجا يادداشت كرده‌ام: تكريم اساتيد. نظام رفتاري و اخلاقي ما در حوزه‌ها بايد در اين جهت حركت كند؛ تكريم استاد، تكريم عناصر فاضل، بخصوص تكريم مراجع تقليد. هر كسي آسان به حد مراجع معظم تقليد نمي‌رسد؛ صلاحيت‌هاي زيادي لازم است. غالباً مراجع قله‌هاي علمي حوزه‌هاي علميه محسوب مي‌شوند. بنابراين، احترام مراجع بايستي محفوظ باشد؛ بايد تكريم شوند.3 3.   ۸۹/۰۷/۲۹   بيانات در ديدار طلاب، فضلا و اساتيد حوزه علميه قم

ضرورت استفاده از قله‌هاي تهذيب حوزه‌ها براي برطرف كردن زنگارها
 مسئلة ديگر در نظام رفتاري و اخلاقي حوزه‌ها، فيض بردن از معنويات است، تهذيب است؛ اين خيلي مهم است. جوان امروز حوزه بيش از گذشته به مسئلة تهذيب نيازمند است. كساني كه رشته‌هاي رفتارشناسي عمومي را مطالعه مي‌كنند و كار مي‌كنند، اين را تأييد مي‌كنند: امروز در همة دنيا اين‌جور است كه وضع نظام مادي و فشار مادي و ماديت، جوان‌ها را بي‌حوصله مي‌كند؛ جوان‌ها را افسرده مي‌كند. در يك چنين وضعي، دستگير جوان‌ها، توجه به معنويت و اخلاق است. علت اينكه مي‌بينيد عرفان‌هاي كاذب رشد پيدا مي‌كند و يك عده‌اي طرفشان مي‌روند، همين است؛ نياز هست. جوان ما در حوزة علميه - جوان طلبه؛ چه دختر، چه پسر - نيازمند تهذيب است. ما قله‌هاي تهذيب داريم. در همين قم، مرحوم حاج ميرزا جواد آقاي ملكي، مرحوم علامة طباطبايي، مرحوم آقاي بهجت، مرحوم آقاي بهاءالديني قله‌هاي تهذيب در حوزه بودند. رفتار اينها، شناخت زندگي اينها، حرف‌هاي اينها، خودش يكي از شفابخش‌ترين چيزهايي است كه مي‌تواند انسان را آرام كند؛ به انسان آرامش بدهد، روشنايي بدهد، دل‌ها را نوراني كند. در نجف بزرگاني بودند؛ سلسلة شاگردان مرحوم آخوند ملاحسينقلي تا مرحوم آقاي قاضي و ديگران و ديگران؛ اينها برجستگانند. به نحله‌هاي فكري و عرفاني اينها هم كاري نداريم.در اينجا مسئله، مسئلة نظري نيست. بعضي‌ها نحله‌هاي مختلفي هم داشتند. مرحوم سيد مرتضي كشميري يكي از اساتيد مرحوم حاج ميرزا علي آقاي قاضي است؛ اما نحلة فكري اينها بكلي از هم متفاوت است. ايشان از داشتن يك كتابي بشدت منع مي‌كند، ايشان به آن كتاب عشق مي‌ورزد؛ منافاتي ندارد. همين بزرگاني كه در مشهد بودند، مردماني بودند كه ما اينها را به تقوا و طهارت و پاكيزگي شناختيم؛ مرحوم حاج ميرزا جواد آقاي تهراني، مرحوم حاج شيخ مجتبي و امثال ايشان؛ اينها هم همين‌جورند. عمده اين است كه اين دل زنگار گرفته را يك زبان معنوي، يك سخن بـرخـاستة از دل شفـا ببخشـد و ايـن زنـگار را برطرف كند.3  3.   ۸۹/۰۷/۲۹   بيانات در ديدار طلاب، فضلا و اساتيد حوزه علميه قم

معيشت طلاب به صورت سنت معمول بايد به وسيلة مردم اداره شود
معيشت طلاب به صورت سنت معمول و بسيار پرمعنا و پررمز و راز بايد به وسيلة مردم اداره شود؛ مردم بيايند وجوهات شرعي‌شان را بدهند؛ اين اعتقاد من است.
انسان هرچه به اعماق اين عادت و سنت ديرين كه شايد از صد سال، صد و پنجاه سال قبل در ميان حوزه‌هاي ما رايج است، دقت مي‌كند، آن را مهم‌تر، پرمعناتر، پررمز و رازتر مشاهده مي‌كند. راز ارتباط مستحكم مردم با حوزه‌ها همين است كه احساس خويشاوندي مي‌كنند. مردم توقع زيادي هم از روحاني ندارند، اما خودشان را به پشتيباني مالي حوزه‌ها و روحانيون متعهد مي‌دانند؛ و همين درست است.3 3.   ۸۹/۰۷/۲۹   بيانات در ديدار طلاب، فضلا و اساتيد حوزه علميه قم
اخلاص،  شرط شهادت و مجاهدت في‌سبيل‌اللَّه
اخلاص! ... فرمود: اگر كسي در ميدان جهاد في‌سبيل‌اللَّه دنبال يك خواستة شخصي برود، دنبال غنيمت برود و كشته شود، شهيد في‌سبيل‌اللَّه نيست. شرط شهادت و شرط مجاهد في‌سبيل‌اللَّه بودن، اين است كه حركت او في‌سبيل‌اللَّه باشد، للَّه باشد؛ يعني اخلاص داشته باشد. انگيزه‌هاي شخصي، انگيزه‌هاي گروهي، انگيزه‌هاي فاميلي، رودربايستي‌هاي رفاقتي اگر در حركت ما تأثير گذاشت، اين اخلاص را مشوب مي‌كند، مشكل درست مي‌كند. بي‌اخلاصي، يك جايي خودش را نشان خواهد داد.5   5.   02/08/89   بيانات در ديدار هزاران نفر از بسيجيان استان قم    
خودمان را بايد تقويت كنيم
توسل و توجه به پروردگار، تمسك به اولياي الهي، راه عبادت، راه خشوع، راه تفكر بايستي به روي ما هميشه باز باشد؛ خودمان را از اين راه تقويت كنيم.5 5.   02/08/89   بيانات در ديدار هزاران نفر از بسيجيان استان قم

جهاد اكبر، لازمة خط انقلاب حفظ نظام و احياي دين
جوانان بسيجي ما - از پسرها و دخترها - در بخش‌هاي مختلف مشغول تلاش هستند؛ تلاش فكري، تلاش علمي، تلاش سياسي، تلاش اجتماعي؛ همة اينها وقتي براي خدا و براي انجام وظيفه باشد، مجاهدت و جهاد في‌سبيل‌اللَّه است. بسيجي آن كسي است كه اين كارها را انجام مي‌دهد. در همة اينها بايد آن خط روشن و صحيح را در نظر گرفت؛ يعني خط انقلاب، خط حفظ نظام، خط احياي دين. اگر بخواهيم اين سه عنصر را تأمين كنيم، بايد در درون خودمان با خودمان مجاهدت كنيم؛ يعني جهاد اكبر. جهاد با نفس تلاشي است كه امروز همة ما به آن احتياج داريم.5 5.   02/08/89   بيانات در ديدار هزاران نفر از بسيجيان استان قم
صبر، ايستادگي و پايداري را فراموش نكنيد
البته شما [طلاب غير ايراني] در اينجا در غربت زندگي مي‌كنيد. اگرچه اينجا خانة شماست، اما از اهل خود، خويشان خود، خانوادة خود دوريد. سختي‌هايي داريد، مشكلاتي داريد؛ خودتان، همسرانتان، خانواده‌هاتان مشكلاتي دارند؛ اما ايستادگي كنيد. خداوند متعال در اول بعثت پيغمبر چند خط اساسي را جلوِ پاي رسول گرامي خود گذاشت كه با توجه به اين چند خط و چند جهت‌گيري مهم، پيغمبر اكرم بتواند اين بار سنگينِ بي‌نظير را تحمل كند. يكي از اين خطوط، صبر بود: « وَلِرَبِّكَ فَاصْبِرْ ». « بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ. يا أَيهَا الْمُدَّثِّرُ. قُمْ فَأَنذِرْ. وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ. وَثِيابَكَ فَطَهِّرْ. وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ. وَلاتَمْنُن تَسْتَكْثِرُ. وَلِرَبِّكَ  فَاصْبِرْ». (مدثر 1–7) خداوند متعال خط صبر را جلوِ پيغمبر گذاشت. بايد صبر كرد. صبر يعني پايداري، يعني خسته نشدن، يعني مغلوب مشكلات نشدن. مشكلات گوناگون بر سر راه همة ما هست؛ بايد مغلوب نشويم. اين درس را هم امام بزرگوار ما در عمل به ما تعليم كرد؛ صبر كرد. آن روزي كه در اين شهر قم فرياد امام بلند شد، جز جمع طلبه‌اي در پيرامون او، كسي ياور او نبود؛ غريب بود. امام در وطن خود غريب بود، در شهر خود غريب بود؛ اما ايستادگي كرد. انواع و اقسام فشارها - فشارهاي مادي و معنوي - بر آن مرد بزرگ وارد آمد، اما ايستاد - «اَلمُؤمِنُ كَالجَبَلِ الرَّاسِخ لاَ تُحَرِّكَهُ العَوَاصِف» - هيچ‌كدام از اين تندبادها نتوانست آن ارادة پولادين، آن عزم راسخ را تكان دهد؛ ايستاد. وقتي در قله چشمه‌اي مي‌جوشد، دامنه‌ها هم سيراب مي‌شوند. صبر او از او سرريز شد، ديگران هم صبر كردن را ياد گرفتند؛ لذا ديگران هم صبر كردند. ملت بزرگ ايران هم با اين صبر توانست بر اين همه توطئه فائق بيايد.
 شما مي‌دانيد از اول پيروزي جمهوري اسلامي ايران تا امروز چقدر توطئه، چقدر خنجرهاي پنهاني زهرآلود عليه اين ملت، عليه اين نظام به كار گرفته شده است. يك قلم توطئه عليه ما، يك جنگ هشت ساله بود. هشت سال عليه ما جنگ را تحميل كردند. يك قلم توطئه بر ضد جمهوري اسلامي، تحريم سي ساله است. امروز سر و صدا و جنجال تحريم را بلند مي‌كنند. تحريم مال امروز نيست؛ جمهوري اسلامي سي سال است كه تحريم اقتصادي است. صبر اين ملت، ايستادگي اين ملت، بر همة اين خباثت‌ها، عداوت‌ها و كارشكني‌‌ها فائق آمد. امروز به توفيق الهي، بإذن اللَّه تعالي، جمهوري اسلامي در قلة اقتدار سياسي و امنيتي خود قرار دارد.
 صبر را، ايستادگي و پايداري را فراموش نكنيد؛ اين يك قلم مهم در برنامة زندگي هر انساني است كه داراي هدف والاست. شما‌ها ذخيره‌هاي اسلاميد، شماها سرماية عظيمي براي اسلاميد. اينجا خوب فرا بگيريد؛ در فضاي انقلاب و نظام جمهوري اسلامي خوب تنفس كنيد و به اميد خدا در زمان لازم در ميان ملت خودتان برگرديد و با ابزار علم، با سلاح حلم و اخلاق و تواضع و مهر و محبت به مردم، اين حقايق را منتقل كنيد.7 7.   ۸۹/۰۸/۰۳   بيانات در ديدار طلاب خارجي حوزة علمية قم‌
رابطه‌تان را با خداي متعال مستحكم كنيد
بزرگ‌ترين سرماية جوان، دل پاك و نوراني اوست. عزيزان من! از اين دل نوراني استفاده كنيد. رابطه‌تان را با خداي متعال مستحكم كنيد. اگر جوان كه آمادگي دارد، بتواند با خشوع، با ذكر، با تضرع، با توسل، دل خود را با خداي متعال آشنا كند، همان چيزي خواهد شد كه مصداق «نُورٌ عَلي نُور» است؛ نور معرفت الهي به دل‌هاي شما خواهد تابيد. از گناه دوري كردن، با خدا انس گرفتن، نماز را مغتنم شمردن، جزو كارهاي مهم است.7 7.   ۸۹/۰۸/۰۳   بيانات در ديدار طلاب خارجي حوزة علمية قم‌
سرسپردگي خودمان به ساحت ربوبي را با نماز تقويت كنيم
 يكي از بزرگ‌ترين نعمت‌هاي خدا نماز است. نماز به ما اين فرصت را مي‌دهد كه هر روزي چند بار ناگزير با خداي خودمان حرف بزنيم، با خداي متعال تخاطب كنيم، از او كمك بخواهيم، به او عرض نياز كنيم، سرسپردگي خودمان به ساحت ربوبي را با اين تضرع و با اين نياز تقويت كنيم. بزرگان به نماز خيلي اهميت مي‌دادند. نماز در اختيار همه است. غالباً قدر نماز و اهميت نماز را نمي‌دانيم. فقط اين نيست كه بايد يك اسقاط تكليفي كرد؛ نه! يك فرصت بزرگي است كه بايد از آن استفاده كرد. فرمود نماز مثل چشمة آبي است درِ خانة شما، كه روزي پنج بار شما در اين چشمة آب شستشو مي‌كنيد. اين شستشو مي‌تواند براي دل‌هاي جوان آثار ماندگاري داشته باشد. با طهارت و تقواست كه مي‌توان سخن نافذ و تأثيرگذار را از خداي متعال هديه گرفت.7   7.   ۸۹/۰۸/۰۳   بيانات در ديدار طلاب خارجي حوزة علمية قم‌
ضرورت آمادگي و بصيرت جوانان براي تسخير تفكر الهي دانش و مواجهة با شيوة غلط رايج در دنيا
 شما [جوانان] امروز داريد نقطة مقابل آنها[غربي‌ها] حركت مي‌كنيد. شما مي‌خواهيد با تفكر الهي دانش را مسخر كنيد؛ ... جهت‌گيري شما جهت‌گيري خدايي است؛ اين موفق خواهد شد، اين پيش خواهد رفت؛ اين همان حركتي است كه نقطة مقابل حركت دو سه قرني غلط منحرفانة شروع شدة از سوي غرب است. اين حركت، حركت مباركي است و ادامه خواهد داشت.
 جوان مسلمان ايراني بايد خود را آماده كند؛ خود را مجهز كند؛ در راه پيشرفت، به خداي متعال توكل كند؛ از خدا استمداد كند؛ با بصيرت پيش برود؛ در اين صورت ساز و برگ متناسب را براي مواجهة با شيوة غلطي كه در دنيا حاكم و رايج است، پيدا خواهد كرد و ان‌شاءاللَّه به همة آرمان‌ها و آرزو‌هايي كه اين انقلاب و اسلام ترسيم كرده است، خواهد رسيد.9 9.   04/08/89   بيانات در ديدار دانشجويان و جوانان استان قم‌