تدبير ش47
 
در مكه و مدينه، به فكر افزودن بر سرماية ايمان و خشوع خود در مقابل پروردگار باشيم
 حيف است كه انسان در مكة مكرمه يا مدينة منوره، در مجاورت مرقد پيامبر اعظم و مراقد ائمة هدي اجمعين و مرقد بزرگان صحابه و شهداي احد و بقية بزرگاني كه در تاريخ مثل خورشيد مي‌درخشند، باشد و به جاي توجه و تذكر، به فكر دنيا باشد؛ آن هم دنياي حقير، دنياي شخصي؛ اين بازارگردي‌ها و سر زدن به اين گوشه و آن گوشه براي كارهاي كم‌ارزشي كه در طول زندگي متأسفانه ما به آنها مشغوليم؛ در آن قطعة زماني، اكسيري كه هر دقيقه‌اش، هر ساعتش آنقدر ارزش دارد و آنقدر فرصت است - هر مثقالي از اين مايع اينقدر عظمت دارد - اين را ما صرف كنيم براي همين كارهاي روزمرة كم‌ارزشي كه تو بازارهاي شهر خودمان و در هر نقطه‌اي هم آن را انجام مي‌دهيم؛ يا بقية سرگرمي‌هاي بيجا. اين اولين نقطه است؛ در مكه و مدينه به فكر توشه گرفتن باشيم، به فكر افزودن بر سرماية ايمان خود، معنويت خود، تذكر خود، خشوع خود در مقابل پروردگار باشيم. اين اولين قدم است.1 1.  04/08/88      بيانات در ديدار كارگزاران و دست‌اندركاران حج
نگاه به حج، بايد نگاه به يك نعمت و فرصت بزرگ الهي باشد
نگاه به حج بايد نگاه به يك نعمت و فرصت بزرگ الهي باشد. همة عبادات اين‌جور است؛ نماز هم يك فرصت است؛ يك نعمت است. اگر نماز بر ما واجب نمي‌شد، بيم آن بود كه در درياي غفلت محض غرق بشويم. اين نعمت بزرگ كه هر روزي چند نوبت ما كشانده مي‌شويم به سمت ملاقات با پروردگار، مكالمة با پروردگار، خشوع و تضرع در مقابل پروردگار، اين نعمت بسيار بزرگي است؛ اين فرصت عظيمي است. حج هم همين‌جور است؛ امتياز حج بر ساير واجبات و فرايض اسلامي، جهاني بودن آن است، بين المللي بودن آن است. اين تضرّعي كه هر مسلماني در دل خود به آن نياز دارد كه در مقابل پروردگار خضوع كند، خشوع كند، تضرّع كند. اين در حج يك جلوة عمومي و بين‌المللي پيدا مي‌كند. همة مسلمانان با هم، با اختلاف لغاتشان، با اختلاف نژادهايشان، با اختلاف عاداتشان، آدابشان، آنجا كه مي‌رسند، همه خاشعند؛ همه متضرّعند. اين خيلي پديدة عجيبي است كه ما به آن عادت كرده‌ايم و اهميت و عظمت آن را درست متوجه نمي‌شويم. همة مسلمانان جمع بشوند، متوجه به يك مركز، به يك نقطه، خاشع در مقابل اين نقطه؛ با اين چشم به حج نگاه كنيم؛ به عنوان يك فرصت. اگر به چشم فرصت نگاه كرديم، آن وقت ديد ما باز خواهد شد، وظايف خودمان را بيشتر توجه خواهيم كرد. شما اين فرصت را پيدا مي‌كنيد كه در خانة خدا، در كنار بقية مسلمانان، اظهار عبوديت كنيد. اين اولين نقطة اين فرصت است. اگر اين به چشم فرصت نگاه شود، آن وقت لازمه‌اش اين است كه انسان اين را به هيچ قيمتي از دست ندهد1    1.  04/08/88      بيانات در ديدار كارگزاران و دست‌اندركاران حج
                                                                                                                                                                      ضرورت بكار بردن نعمت استعداد خوب براي آيندة كشور
يك توصيه اين است كه: نعمت استعداد خوب كه شماها داريد، يك نعمت بزرگ است، مثل نعمت سلامتي، مثل خودِ نعمت حيات، كه شكر لازم دارد. نعمت‌ها از خداست؛ بايد اين نعمت را شكر كنيد. اين توصيه را از من در ذهنتان داشته باشيد. خيلي از نعمت‌ها را ما نمي‌شناسيم؛ وقتي به خلافش، به ضدّش مبتلا شديم، آن‌وقت آن را مي‌شناسيم. جواني، نعمت است؛ در پيري آدم بيشتر مي‌فهمد چقدر نعمت بزرگي است. استعدادِ خوب، هوشِ خوب، نعمت بزرگي است؛ بايد اين نعمت را شكر كرد. شكر چيست؟ شكر سه جزء دارد: اول، شناختن نعمت، غفلت نكردن از نعمت. دوم، دانستن اينكه اين نعمت از خداست، اين عطية الهي است، هدية الهي است. سوم اينكه اين نعمت را بايد در جهت درست به كار برد و مصرف كرد - نعمت استعداد خوب را بايد در جهت درست به كار برد - اين همان چيزي است كه روح تعهد را، مسئوليت را در انسان بيدار مي‌كند؛ تعهد نسبت به جامعة خود، تعهد نسبت به آيندة كشور، تعهد نسبت به اين مجموعة عظيم امكاناتي كه اين نخبه و اين استعداد، بالاخره محصولِ اين امكانات است. شكر اين نعمت به اين است. اين‌جور نباشد كه انسان خودش را جزيره‌اي بداند جداي از مجموعة جامعه. فكر كند حالا به يك امكاني، به يك ثروت معنوي‌اي دست پيدا كرده، اين را بايد تبديل كند به ثروت مادي و شخصي؛ اين نيست. اين را بايد صرف آيندة   كشور بكند.2    2. ‌۸۸/۰۸/۰۶       بيانات در ديدار جمعي از نخبگان علمي كشور
مسجد را لبريز از شور، انگيزه و نشاط كنيد
نامگذاري اجلاس امسالة نماز به نام جوانان، كاري بسزا و برآمده از نگاه درست به اين سرچشمة فياضِ ياد و راز و نياز است. دل و جانِ نيالودة جوان، آماده‌ترين كانوني است كه اين مِشكاتِ نور و حضور مي‌تواند در آن گرمي و روشني بپراكند و راه سلوك و عروج معنوي را در ميانة كژراهه‌ها، نمايان سازد. آشنا كردنِ جوانان، با صفا و بهجتي كه در نماز و ذكر هست، خدمتي بزرگ به آنان و به آينده‌اي است كه بايد با دست توانا و عزم جوانانة آنان ساخته و پرداخته شود. سفارش اينجانب آن است كه مسجد را نيز همچون دل‌هاي جوان، پاكيزه و پيراسته و لبريز از شور و انگيزه‌ و نشاط كنيد. مسجد نيز بايد كانوني باشد كه مشكات نماز در آن بدرخشد و نور معرفت و محبت و اُنس و صفا از آن ساطع شود. امامان جماعت، هيئت‌هاي امناء، خادمان موظف و متبرّع، هر يك بايد بخشي از اين كار بزرگ و اثرگذار را بر دوش خود حس كنند.5 5. 12/08/88   پيام به هجدهمين اجلاس سراسري نماز      

    تدبير ش48 ( استثناء3/4/88)    
دائم بايد استغفار كنيم؛ هيچ كس خيال نكند كه من از استغفار مستغني‌ام
همة ما هر لحظه در حال از دست دادن سرمايه هستيم. سرمايه چيست؟ عمر ماست. لحظه به لحظه من و شما داريم اين سرمايه را از دست مي‌دهيم. امروز ما نسبت به ديروز بخش ديگري از سرمايه را باز از دست داده‌ايم.... ماه رجب فرصت خوبي است؛ ماه دعاست؛ ماه توسل است؛ ماه توجه است؛ ماه استغفار است. دائم هم بايد استغفار كنيم. هيچ كس هم خيال نكند كه من از استغفار مستغني‌ام. پيغمبر خدا مي‌فرمايد كه: «اِنَّهُ لَيغَانُ عَلَي قَلبي و اِنِّي لأَستَغفِرُ اللَّهَ فِي كُلِّ يومٍ سَبعينَ مَرَّةً»(بحار ج 35 ص 204). بلاشك پيغمبر هم حداقل روزي هفتاد مرتبه استغفار مي‌كرد. استغفار براي همه است؛ بخصوص ماها كه در اين تحركات مادي، در اين دنياي مادي غرقيم و آلوده‌ايم. استغفار بخشي از اين آلودگي را پاكيزه مي‌كند و از بين مي‌برد. ماه استغفار است؛ ان‌شاءاللَّه فرصت را مغتنم بشماريم.9  9 . 03/04/88    بيانات در ديدار نمايندگان مجلس شوراي اسلامي
لزوم  حداكثر استفاده از فرصت‌ها براي اصلاح خود و زدودن غفلت‌ها و ظلمت‌ها
ايام ماه مبارك رجب است. اولين چيزي كه در اين ايام و بعد در ايام ماه مبارك شعبان، بالاخره در پلة سوم و بالاتر در ماه مبارك رمضان بايد مورد توجه يكايك ما قرار بگيرد - هر جا هستيم - اصلاح خود و زدودن غفلت‌ها و ظلمت‌ها از دل خود بايد باشد؛ اصل اين است. همة اين ماجراها و كشمكش‌هايي كه در زندگي بشر، در بعثت انبياء، در مبارزات اجتماعي و سياسي و نظامي‌اي كه پيغمبران الهي با دشمنان خدا داشتند – رنج‌ها، محنت‌ها، شادي‌ها، پيروزي‌ها، شكست‌ها، همه و همه - مقدمة اين است كه انسان بتواند در هنگام عبور از اين مرزي كه ناگزير بايد از آن عبور كرد - يعني مرز زندگي مادي و حيات اخروي و دائمي - شادمان باشد، خرسند باشد، حسرت‌زده نباشد؛ همة حرف‌ها براي اين است. اگر گفته‌اند اخلاق خوب داشته باشيد، اگر گفته‌اند عمل به اين مقررات داشته باشيد، اگر گفته‌اند مبارزه كنيد،   اگر گفته‌اند عبادت كنيد، همه براي اين است كه اين مادة خامي را كه به ما سپرده‌ شده است، به كيفيت مطلوب و محصول بهينه برسانيم و از اين دروازه خارج كنيم؛ براي اين است كه اين صفحة سفيدي كه به ما سپرده‌اند تا آن را با اعمال خود منقش كنيم، با نقش زيبايي، با نقش مطلوبي از آب در بياوريم و روي دست بگيريم و برويم. همه چيز آنجاست، سرنوشت آنجاست؛ اينها مقدمه است. در اين اردوگاهي كه ما امروز در آن مشغول تمرين هستيم، براي اينكه تا يك جايي اين تمرين به كار ما بيايد، بايد سعي‌مان بر اين باشد كه در اين اردوگاه از حداكثر فرصت‌ها استفاده كنيم؛ نگذاريم غنيمتي از دست برود، سرمايه‌اي سوخت و سوز بشود و چيزي در مقابل آن عايد نشود.9    9 . 03/04/88    بيانات در ديدار نمايندگان مجلس شوراي اسلامي         
جلسات اخلاقي و معرفتي داشته باشيد
شما كه مي‌خواهيد رعايت اخلاق اسلامي را در قوانينتان مورد توجه قرار بدهيد، خوب است كه عملاً هم جلسات اخلاقي و معرفتي داشته باشيد. انسان خالي مي‌شود. در بحبوحة كار، انسان تهي مي‌شود. يك مقداري بايد در وسط اين گرماگرمِ كارهاي اجرايي، آسماني شد، خدايي شد، بالا رفت، سبك شد و دوباره برگشت. بنده يك وقتي مثال مي‌زدم به اين آبي كه از آسمان مي‌آيد پاكيزه و طاهر و طيب، بعد توي اين استخرها و توي اين درياها و درياچه‌ها آلوده مي‌شود؛ بعد از آلوده شدن، باز تبخير مي‌شود، مي‌رود بالا؛ دوباره پاكيزه مي‌شود، برمي‌گردد. برويم بالا و پاكيزه شويم و برگرديم. من و شما خيلي احتياج داريم.... هر كدام مسئوليتمان بيشتر است، نيازمان بيشتر است. آنان كه غني‌ترند، محتاج‌ترند به اين جلسات اخلاقي، به اين جلسات معنوي.... جلسات اخلاقي و جلسات معرفتي باشد؛ كساني بيايند ما را نصيحت كنند؛ چيزهايي را كه مي‌دانيم هم به ما بگويند. همان طور كه عرض كردم، در شنيدن گاهي اثري است كه در دانستن نيست. خيلي چيزها را ما مي‌دانيم، اما يادمان نيست؛ وقتي مي‌گويند، دل ما بيدار مي‌شود.9  9 . 03/04/88    بيانات در ديدار نمايندگان مجلس شوراي اسلامي