شرح كتاب مصباح الشريعة ومفتاح الحقيقة

لباس در نماز

مسئله لباس نمازگزار چه مرد چه زن از مسائل بسيار مهم اسلامى است ؛ لباس نمازگزار از هر جهت بايد مباح و حلال و پاك و پاكيزه باشد .
لباس‏هايى كه پوشيدن آن در فرهنگ اسلام حرام شده ، يعنى لباس زربفت و حرير و ابريشم خالص براى مردان و آنچه از حيوانات حرام گوشت ساخته مى‏شود و آنچه از راه غيرمشروع به دست مى‏آيد ، براى مردان و زنان ، نماز در آن باطل است .
انسان به هنگام نماز بايد به اين نكته توجه داشته باشد كه به محضر مقدس حضرت رب العزة مى‏رود و مى‏خواهد در پيشگاه با عظمت حضرت ذوالجلال بايستد و قصد دارد در برابر صاحب عالم و آدم قرار بگيرد ، بايد از لباسى كه در خور شأن محضر آن جناب نيست پرهيز كرد و از پوشيدن لباسى كه او متنفر است دورى جست ، به خصوص در مسئله لباس در همه جا و در برابر حضرت مولا به طريق اولى بايد توجه داشت كه لباس تن از حق مظلومان و خون دل مسكينان بافته نشده باشد و هر تار و پودش متعلق به محرومى نباشد و آن لباس از طريق فروش مواد احتكارى ، مواد حرام و خدعه و حيله با مسلمانان و غصب و زور و ظلم و تجاوز بدست نيامده باشد و داستان لباس ، داستان گوهر تاج شاه نباشد كه هر ذره‏اش از خون دل يتيم و فقير و محروم و مسكين و بيوه زن ساخته شده باشد .
روزى گذشت پادشهى از گذرگهى
فرياد شوق بر سر هر كوى و بام خاست
پرسيد زان ميانه يكى كودك يتيم
كاين تابناك چيست كه بر تاج پادشاست
آن يك جواب داد چه دانيم ماكه چيست
پيداست آن قدر كه متاعى گرانبهاست
نزديك رفت پيره زنى گوژپشت و گفت
اين اشك ديده من و خون دل شماست
ما را به رخت و چوب شبانى فريفته است
اين گرگ سال‏هاست كه با گله آشناست
آن پارسا كه ده خرد و ملك ، رهزن است
آن پادشا كه مال رعيت خورد ، گداست
بر قطره سرشك يتيمان نظاره كن
تا بنگرى كه روشنى گوهر از كجاست
پروين به كج روان سخن از راستى چه سود
كو آن چنان كسى كه نرنجد زحرف راست [39]
آرى ، لباس نمازگزار مسئله بسيار مهمى است ، لباس نمازگزار تار و پودش بافته شده از مايه قناعت ، انصاف ، درستى ، صدق ، رعايت حلال حق است و لباسى است كه از غصب ، ظلم ، دزدى ، تجاوز به حقوق ديگران ، رشوه ، احتكار ، بى‏انصافى ، كلاه بردارى به دور است .
لباس نمازگزار ، لباسى است كه بر اساس خواسته مولا بدست آمده و براى رضاى مولا پوشيده شده و از هر پيرايه‏اى جز عنايت و لطف دوست پاك و پاكيزه است و خلاصه لباس نمازگزار ، لباس عبوديت است و بس !
در « تفسير ابو الفتوح رازى » آمده :
مردى به بازار برده فروشان رفت براى خريد برده ، برده‏اى را در مغازه‏اى ديد و قبل از خريد از او سؤال كرد كه غذا و لباس و اندازه كار تو چيست ؟ او به سؤالات پاسخ گفت : خريدار او را نپسنديد ، به مغازه ديگر رفت برده‏اى را ديد از او پرسيد :
چه نوع غذايى خوراك تو است ؟ گفت : هرچه مولا محبت كند . پرسيد : چه اندازه كار مى‏كنى ؟ پاسخ داد : آنچه مولا بخواهد . سؤال كرد : چه لباسى مى‏پوشى ؟
جواب داد : آنچه مولا بپسندد .
اى مسلمانان و اى نمازگزاران ! از پوشيدن لباسى كه مولا نمى‏پسندد بپرهيزيد و لباس خود را به خصوص به وقت عبادت از نوعى قرار دهيد كه محبوب مولاست ، در پيشگاه مقدس حضرت او در غذا و كار و اخلاق و لباس از يك برده كمتر نباشيد !
جامه خود را جامه غرور و تكبر و فخرفروشى قرار ندهيد ، از جامه‏اى كه شما را به سوى رذايل اخلاقى مى‏كشد خوددارى كنيد ، جامه خود را جامه ادب ، وقار ، محبت ، خدمت ، شرف ، پاكى ، فضيلت و تواضع و انكسار و عرفان قرار دهيد ، آرى ، جامه عارفانه بپوشيد .
به قول پروين اعتصامى :
به درويشى بزرگى جامه‏اى داد
كه اين خلقان بنه كز دوشت افتاد
چرا بر خويش پيچى ژنده و دلق
چو مى‏بخشند كفش و جامه‏ات خلق
چو خود عورى چرا بخشى قبا را
چو رنجورى چرا ريزى دوا را
كسى را قدرت بذل و كرم بود
كه ديناريش در جاى درم بود
بگفت اى دوست از صاحبدلان باش
بجان پرداز و با تن سرگران باش
تن خاكى به پيراهن نيرزد
وگر ارزد به چشم من نيرزد
ره تن را بزن تا جان بماند
ببند اين ديو تا ايمان بماند
قبايى را كه سر مغرور دارد
تن آن بهتر كه از خود دور دارد