شناختهاي عميق چگونه ارزيابي مي شود؟

بهرامي: هر كدام از بلوغ ها به دليل نقش هايي كه داردندمهم است. مثلادر بلوغ مالي مرد ها به دليل نقشي كه دارند ونفقه اي كه بايد پرداخت كنند بايد بلوغ مالي بالايي داشته باشند . 8 بلوغ بايد باشد اگر اين بلوغ ها باشد بحث شرعي هم ديگر حل خواهد شد. و آن بحث بلوغ عاطفي هم بوجود نخواهد آمد.بلوغ هاي 8 گانه عبارتند از: 1- بلوغ جنسي و جسمي،2- بلوغ عقلي و علمي، 3- بلوغ عاطفي، 4 بلوغ رواني، 5- بلوغ بينشي،6- بلوغ اجتماعي، 7- بلوغ اخلاقي و 8 بلوغ مالي. با توانايي و تجاربي كه داريد و با كمك مشاورين و خانواده در بين 3تا 6 ماه مي توانيد به يك شناخت برسيد . يكي از اين نوع بلوغ ها بلوغ عاطفي است بلوغ عاطفي يعني چه ؟ من بعنوان يك فرد مي توانم عواطف و احساسات خودم را كنترل كنم. عاطفه فقط مهر و محبت نيست خشم و عصبانيت هم يك نوع عاطفه است بر خلاف آن چه كه خيلي از مواقع مي گوييم مثلا فلاني خيلي آدم خوبي است (چرا؟ ) چون خيلي عاطفي و مهربان است. در اين مرحله شناخت ،شايد خيلي ها نقش بازي مي كنند ما در اسلام يك توحيد نظري و يك توحيد عملي داريم . امروزه ما سراغ هر كس برويم مي گويد من خدا را قبول دارم من معتقد هستم خدا از همه بزرگتر است. ممكن است در گفتار او بسياري ازچيز ها را بشنويم اما در عمل اين را نمي بينيم . مثلا اگر در بلوغ بينشي باشد امام حسين را قبول دارد ولي نماز نمي خواند . امام حسين ظهر عاشورا جنگ را رها كرد و نماز خواند. اين چه باوري است كه در عمل تو ديده نمي شود. فرد در بلوغ عاطفي چقدر مي تواند هيجانات و خشم خود را كنترل كند . اگر ما از او بپرسيم اگر عصباني شوي چه كار مي كني مي گويد من سعي مي كنم خيلي آرام باشم در بخشي از اسلام داريم كه همسفر و همسفره شويد ما مي توانيم يك مسافرت دو روزه با خانواده برويم در مسافرت همه چيز راحت و امن نيست در اين سفر اگر يك استرسي وارد شود چگونه برخورد مي كند. بلوغ عقلي: آيا تصميم گيريهايش عقلي است . در شرايط بحراني چگونه تصميم مي گيرد.

نگاه اسلام به آشنايي قبل از ازدواج در مدت نامزدي چگونه است؟ در اين دوره حدود حدودها چقدر مي باشد؟

ملك محمدي: دين اسلام جامع ترين و پيشرفته ترين دين است. براي تمام نيازهاي ما دستور دارد از قبل از تولد تا ازدواج راه حل داده است . اين ديني كه براي تمام ساعات زندگي ما برنامه دارد آيا براي موضوع ازدواج كه بسيار بسيار مهم است برنامه اي ندارد؟با تمام تعاريفي كه در قرآن آمده است اگر ما بخواهيم به يك زندگي آرامش بخش و نوراني و انساني برسيم حتما بايد دستورات ديني را رعايت كنيم.

 اسلام حد وحدود اين ارتباط را به چه صورت جايز مي داند؟

ملك محمدي: دين ما اجازه نمي دهد كه پسر و دختر جوان در آن نجابت و پاكي و صداقتي كه دارند شب را تا صبح دور از خانواده بگذرانند با اين احساس كه بخواهند براي ازدواج با هم صحبت كنند. البته اينها همه توجيه هات است ما بايد سراغ توضيح المسائل برويم نه توجيه المسائل.گاهي اوقات با يكديگر مي نشينند از سير تا پياز تمام مسائل جزئي را سوال مي كنند ولي خوب است جواناني كه قصد ازدواج دارند از مسائل ريشه اي و پايه اي سوال بپرسند چون مي خواهند يك كانون را بر پا كنند كه مي تواند آنها را هم در اين دنيا و هم در آخرت رستگار كند.

 آيا اسلام به محتواي زمان نامزدي هم دستور العملي دارد؟و آيا اين محتوا شرعي است؟

ملك محمدي: در زمان حساس انفجار علمي اينترنتي و ... هستيم كه خيلي راحت امكان تماس پيش مي آيد . نظر من اين است كه حتما رعايت موازين ديني را بكنيم و بسيار معتقد و پايبند باشيم. آمار طلاق بسيار غم انگيز است واين آمار هشدار دهنده است. بخشي از اينها ريشه در نگاههاي ما دارد. دوران نامزدي كه طول مي كشد وقتي ازدواج مي كنند بعد از چند ماه اين آتش فروكش مي كند و ناسازگاري ها شروع مي شود واز هم جدا مي شوند .

روابط دختر و پسر بايد در چه حد و چگونه باشد تا شرعي شود؟

فردوسي: بايد ارتباطي منظم و هدف دار باشد. آيا دختر و پسر قصد و نيتشان واقعا ازدواج است يا خير؟ نياز است يكديگر را بيشتر بشناسند . نياز است از اخلاق و رفتار و انديشه هاي يكديگر بيشتر اطلاع پيدا كنند . بايد خانواده ها در جريان باشند اين رابطه رسما اعلام شود. مجاز بودن اين ارتباط تا اين حد باشد كه هيچ گونه ارتباط جسماني و پنهاني وجود نداشته باشد . و زير چتر خانواده يكديگر را بشناسند. زمان اين ارتباط بستگي به طرفين دارد . تا زماني كه تا حدودي يكديگر را بشناسند اين زمان طول خواهد كشيد . اگر به نسل جوان كمك شود اين زمان بين 3تا 6 ماه خوب است. در اين مدت شاخص و مولفه هاي يك نفر مشخص مي شود. ما بايد به دنبال اين باشيم كه ببينيم از نظر شخصيتي، ايماني وخانواده چگونه هستيم. دختر و پسري كه قصد ازدواج دارند از همان ابتدا خانواده ها را در جريان قرار بدهند . اگر در اين مدت ديدند كه نظرها و اعتقاداتشان از هم دور مي شود هرچه زودتر بايد به اين اشنايي خاتمه دهند.

 شما صحبتهاي خانم دكتر را شنيديد اگر در اين رابطه نظري داريد بفرماييد.

بهرامي: فقط اعتقاد من اين است كه بايد سعي كنيم انشاالله جوانانمان را به آن ابزار لازم برسانيم. ابزار را بدستشان بدهيم تا شناخت لازم را پيدا كنند. خانواده ها بايد در تربيت جوانانشان دقت لازم را داشته باشند. اول از همه از زمان نوجواني يا حتي قبل تر از آن فضاي ارتباط را بوجود آوريم تا دختر و پسرمان به راحتي بيايند و مسائل را با ما در ميان بگذارند. در اين ارتباطات به آنها شناخت هم بدهيم . خيلي از سريالهاي تلويزيوني جاي گفتمانها را گرفته اند. كمتر خانواده ها در ارتباط هستند بياييد قبل از يك سريال شخصيتها را تحليل كنيم. به جوانان ابزار لازم براي شناخت بدهيد. فقط به ظاهر يك فرد نگاه نكنيد . پدرها با دخترهايشان ارتباط داشته باشند به دخترانتان بگوييد كه دوستشان داريد تا اگر دخترتان بعد از سن 18 يا 20 سالگي كسي به آن گفت خيلي دوستش دارد فكر نكند خبري شده است. متاسفانه در اين دوره مهلك عدم ارتباط اين نسل بوجود آمده است . خانواده ها با دانايي وتوانايي خودشان اين خلاء را پر كنند. و نشان دهند كه فرزندشان را مي شناسند در مواقع ضرورت فرزند ما بخصوص دختر ما اين احساس عميق را داشته باشد كه بيايد به خانواده اش مطرح كند كه فردي را كه براي ازدواج در نظر گرفته چگونه است و چه ملاكي براي او دارد. با يكديگر بررسي كنند. متاسفانه الان يك جوان 26 ساله به عنوان يك پسر هنوز نمي داند چه چيزي مي خواهد و براي زن گرفتن چه ملاكي هايي دارد دخترها نيز همين گونه هستند شايد فقط به ظاهر نگاه كنند. مسئوليت خانواده ها بسيارسنگين است چون اين ابزار لازم را بايد براي شناخت به فرزندانشان بدهند.
صفاري نيا: معتقدم دوران كودكي نيز بايد بررسي شود. اگر خانواده به فرزند خود اطلاعات دهد بچه عزت نفس پيدا مي كند احساس مي كند كه يك فرد ارزشمندي است . اين عزت نفس را در ارتباطي كه با مادر دارد كسب مي كند. بر اساس عزت نفس و فضاي امني كه اين كودك در شخصيتش بوجود مي ايد مي تواند فضاي ايمني را كسب كند. ما سبكهاي دلبستگي داريم سبك دلبستگي ايمن، سبك دلبستگي نائينه هراسان و سبك دلبسته ناينه دو سو گرا. تمام اين سبكها تاثير گذار هستند. امروزه ما مدلهايي از عشق را داريم كه بدترين مدلهاي عشق هستند چون فاقد تعهد در بين زوجين جامعه است. بدون تعهد با هم ازدواج مي كنند و بعد چون تعهدي وجود ندارد بعد از چهار يا پنج سال با مشكلات شديدي مواجه مي شوند . در جامعه ما مردها بخاطر گسترش فضاي مادي و زياده خواهي و هزينه هاي گران زندگي مجبورند چند شيفت كار كنند كه خلاء وجود خودشان در خانواده را مي توانند با پول تامين كنند. نوجوان و جوانشان سرويسهايي مي گيرند كه بي مورد است يعني فرزند بجاي اينكه گوشش پر از كلمات زيبا شود و چشمش با نگاههاي محبت پر شود از سمت پدر و مادر با پول رضايتمندي فراهم مي شود و بعد اين دختر وارد دانشگاه مي شود و فكر مي كنيم كه در دانشگاه به اعتماد به نفس و اعتقاد بالاتري ميرسد ولي بعد از گذشت زمان مي بينيم كه اينگونه نبوده است و دانشگاه پر شده از امتحانات و مفروضات. اين جواني كه چشمانش و گوشهايش از محبت والدين خالي است و فقط سرويس گرفته است در فضاي دانشگاه دنبال محبت مي گردد. اگر نوزاد كوچك خودمان را در آغوش بگيريم و به او بگوييم دوستش داريم متوجه مي شويم كه آن نوزاد به وجد آمده است وقتي ما گوشهاي بچه را پر از حرف هاي محبت آميز نمي كنيم به محض اينكه دو حرف محبت آميز مي شنود تمام وجودش خالي مي شود كه متاسفانه خيلي وقتها اين دوستي ها به شكل نافرجامي مي رسد. گاهي اوقات هم به ازدواج ختم مي شود. خيلي وقتها ما مي بينم نوجوان ما آموزش جنسي نديده است اگر الان به خيابان انقلاب برويم و به دنبال ناشرهاي اينگونه كتابها برويم خواهيم ديد كه بيش ازچند گونه كتاب در مورد آموزش مسائل جنسي نداريم كه تعداد آنها بسيار محدود است. يك جوان كه مي خواهد ازدواج كند اين آموزشها را از كجا بايد بياموزد. بعضي وقتها هم آموزش مي گيرند ولي كارشناسانه نيست. ما معتقديم بايد به نوجوانانمان مهارتهاي زندگي را ياد دهيم.

در اينترنت پرسش و پاسخ هاي درمورد رابطه دختر و پسر قبل از ازدواج ديدم . سوال كرده بودند كه مگر قرآن نمي گويد ما همه با هم خواهر و برادر هستيم پس چرا حداقل روابط خواهر و برادري را نبايد قبل از ازدواج داشته باشيم. اسلام مشكلي با روابط حداقلي خواهر و برادري ندارد . وقتي در عمل با خود جوانان صحبت مي كنيم و از رابطه نامزدي از آنها مي پرسيم مي بينيم كه اصلا حدود شرعي را رعايت نمي كنند . وقتي به آنها اين موضوع را مي گوييم يكسري از آنها اين حدود را نمي دانند و آنهايي هم كه مي دانند اين مسائل را رعايت نمي كنند و مي گويند پدر و مادرمان در جريان هستند.وقتي اين ارتباط طولاني شود آفتهايي را به بار مي آورد اين حد و حدود تا چه حد باشد آشنايي ايجاد شود وچقدر باشد افراط مي شود؟

صفاري نيا: اين گونه برخوردها دو دسته اند . يكي برخوردهاي غير رسمي در بين جوانان ما رايج است كه خانواده ها اطلاعي از آن ندارند و پس از مدتي رسميت پيدا مي كند و موضوع بحث ما نيست چون فضا فضاي غير رسمي است. خيلي وقتها روابط غير رسمي در بين جوانان ما بخصوص در شهرهاي بزرگ پيدا مي شود. فضاي چه رسمي باشد وچه غير رسمي باشد يك اصلي وجود به نام جاذبه متقابل يعني به دو صورت است يك در اثر مجاورت و دو بر اثر محرك قرار گرفتن است. ممكن است فردي از فرد ديگر خوشش نيايد ولي وقتي در مجاورتش قرار مي گيرد و با او صحبت مي كند ريزه ريزه اين رابطه از بين مي رود. بر اثر اين مجاورتهاي زياد محبت ايجاد مي شود. چون دختر و پسرهاي ما واكسينه نيستند و آموزش نديده اند در اين جاذبه هاي متقابل نمي توانند درست تصميم بگيرند.

فردوسي: ما به آموزش دادن و آگاهي و شناخت جوانان به موضوع ازدواج تاكيد مي كنيم. يك موضوع را نبايد فراموش كنيم كه ديدگاه انسان نسبت به ازدواج و روابط زن و شوهر از همان دوران كودكي شروع مي شود . بچه ها پدر ومادرهايشان را مي بينند و ديدگاهشان درباره زندگي مشترك در همان كودكي شكل مي گيرد. اين خودش يك نوع تربيت است. صحبت هايي كه پدر و مادرها مي كنند و اينكه روي چه مسائلي متمركز هستند روي كودكانشان تاثير مي گذارد. وقتي سنشان بالاتر رفت و آماده ازدواج شدند براي داشتن ارتباط آنها را لحاظ مي كنند. اگر در خانواده اي پول يك عامل مهم باشد يكي از ملاكهاي دختر يا پسرشان براي ازدواج همين فاكتور پول خواهد شد. بايد در رفتار والدين اين مسائل لحاظ شود. و از همان دوران كودكي به فرزندانشان براي آينده آموزش دهند كه چه ديدگاههاي براي ازدواج داشته باشند.

ملك محمدي: در حديث زيباي امام جواد(ع) در مورد اقداماتي كه مي خواهيم در جامعه داشته باشيم اينگونه آمده است كه بايد به سه موضوع دقت داشته باشيد : اول فكر كنيد( دختر و پسر بصورت جدا روي اصل موضوع خودشان فكر كنند) دوم مشورت كنيد ( با مشاورين و خانواده ها و معلمان تربيتي و عالم ديني مشورت كنيد) و سوم توكل به خدا داشته باشيد( همه امور عالم دست خداوند است) پس جوانان با فكر ، مشورت و توكل مي توانند يك زندگي سالم و خوبي داشته باشند.

بهرامي: توانايي اين را داشته باشيم كه هم درسهايي مرئي ( آموزشهايي كه داريم، آموزش و پرورش) و هم درسهايي نامرئيمان ( مثلا اينكه اگر دختر به سن بلوغ مي رسد براي اينكه بگويد وجود دارد بايد يك دوست پسر داشته باشد و پسر هم براي اينكه بگويند كه يك مرد هستند بايد چند دوست دختر داشته باشند) كه اين درسهاي نامرئي را از اطرافيان مي گيرند و از سريالهاي تلويزيوني مي گيرند كه اين مسائل افتخار هم شده است را همسو كنيم. اميدوارم روزي برسد كه درسهاي مرئي و نامرئي همه يك سو باشند و دختر و پسر ما زير يك سقف به آرامش برسند.