تدبير ش46    
بايد مباني علوم انساني را در قرآن كريم جستجو و پيدا كرد
من دربارة علوم انساني گلايه‌اي از مجموعه‌هاي دانشگاهي كردم ... ما علوم انساني‌مان بر مبادي و مباني متعارض با مباني قرآني و اسلامي بنا شده است. علوم انساني غرب مبتني بر جهان‌بيني ديگري است؛ مبتني بر فهم ديگري از عالم آفرينش است و غالباً مبتني بر نگاه مادّي است. خوب! اين نگاه، نگاه غلطي است؛ اين مبنا، مبناي غلطي است. اين علوم انساني را ما به صورت ترجمه‌اي، بدون اينكه هيچ‌گونه فكر تحقيقي اسلامي را اجازه بدهيم در آن راه پيدا كند، مي‌آوريم توي دانشگاه‌هاي خودمان و در بخش‌هاي مختلف اينها را تعليم مي‌دهيم؛ در حالي كه ريشه و پايه و اساس علوم انساني را در قرآن بايد پيدا كرد. يكي از بخش‌هاي مهمّ پژوهش قرآني اين است.
بايد در زمينه‌هاي گوناگون به نكات و دقايق قرآن توجه كرد و مباني علوم انساني را در قرآن كريم جستجو كرد و پيدا كرد. اين يك كار بسيار اساسي و مهمّي است. اگر اين شد، آن وقت متفكّرين و پژوهندگان و صاحبنظران در علوم مختلف انساني مي‌توانند بر اين پايه و بر اين اساس بناهاي رفيعي را بنا كنند. البته آنوقت مي‌توانند از پيشرفت‌هاي ديگران، غربي‌ها و كساني كه در علوم انساني پيشرفت داشتند، استفاده هم بكنند، لكن مبنا بايد مبناي قرآني باشد.11    11. 28/07/88       بيانات در ديدار جمعي از بانوان قرآن‌پژوه
چار چوب ورود به سازندگي قرآن
خود اصل تحقق جمهوري اسلامي ... تجسّد قرآن است. نظام جمهوري اسلامي، نظام دين‌مدار، يكي از بزرگ‌ترين اقلام عمل به قرآن است كه اين را انقلاب براي ما تأمين كرد. از اين غفلت نكنيم. بله! در داخل اين چارچوب بزرگ، جدول‌هاي زيادي است كه بايد پُر بشود، كارهاي زيادي است كه بايد انجام بگيرد. اما كار اصلي، كار اساسي، اين بود كه اين نظام به وجود بيايد. ايجاد يك نظام مبتني بر دين كه مسئولان اين نظام، هويتّشان، اهدافشان، خصوصيّاتشان، عملكردشان، ارتباطشان با مردم، عملكردشان براي مردم بر اساس دين باشد - بر اساس دستور ديني و دستور اسلامي باشد - اين همان بزرگ‌ترين قلم از اقلام عمل به قرآن است؛ يعني همان كاري كه پيغمبر اكرم در آمدن به مدينه و هجرت به مدينه انجام دادند. تا وقتي جامعه‌اي نباشد، نظامي نباشد، تمركز اقتداري نباشد كه بتواند بر روي همة فعّاليت‌هاي اجتماعي سايه بيفكند، كارها ضمانتي ندارد. جهت‌گيري مهم است. اصل جهت‌گيري با تشكيل يك نظام است؛ نظامِ داراي جهت‌گيري درست و دين. اين كار را انقلاب انجام داد و اين نظام را به وجود آورد. من اين را مي‌خواهم بگويم كه: قرآن‌پژوهان ما، جوانان پرشور و علاقه‌مند ما اين حقيقت را از ياد نبرند! اين حقيقتِ خيلي واضح و روشني است، اما غالباً مغفولٌ‌عنه! اين خيلي حقيقت مهمّي است.در اين چارچوب بايستي وارد سازندگي قرآني شد و كارهاي اساسي را انجام داد. براي اينكه محتواها به معناي حقيقي كلّمه قرآني بشود؛ رفتار فردي ما، رفتار مديريتي ما، رفتارهاي سازماني ما، رفتار ما در آموزش و پرورش - يعني دستگاه آموزش و پرورش ما شامل دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها و حوزه‌ها و همه جا - رفتار در درون خانوادة ما، رفتارهاي سياسي ما، رفتار بين‌المللي ما، همه بر اساس اسلام باشد؛ اين كِي خواهد شد؟ آن‌ وقتي كه ما با مفاهيم قرآن، بدرستي آشنا باشيم. اين همان كاري است كه با اين حركت عظيم قرآن‌پژوهي - چه بخش زنانه‌اش، چه بخش مردانه‌اش - تحقق پيدا خواهد كرد. جهت بايد اين باشد؛ در اين سمت بايستي پژوهش‌ها حركت بكند.11    11. 28/07/88       بيانات در ديدار جمعي از بانوان قرآن‌پژوه
      تدبير ش47    
لزوم توجه به استقلالِ حركت علمي، هنري و سياسي كشور
يكي از كارها همين است؛ كساني بيايند طعم نياز بازارهاي غربي را، مثلاً فرض كنيد به يك تابلو نقاشي، به دست بياورند، بعد بيايند اينجا، پشتيباني مالي كنند و نقاش ما را به سمت تأمين آن نياز سوق بدهند. عين همين قضيه در فيلم‌سازي هست. فيلم‌هايي را براي جشنواره نامزد كنند كه در جهت خواست آنهاست. عين همين قضيه در كار علمي ماست؛ در مقاله‌اي است كه در آي.اس.آي منتشر مي‌شود؛ در موضوع تحقيقي است كه شما در پژوهشگاه خودتان دنبال مي‌كنيد. به تعبير متأسفانه رايج فرنگي امروز، اسپانسرها مي‌آيند در بخش‌هاي مختلف، كمك‌هاي مالي، كمك‌هاي مادي، اعانه‌ها را مي‌گذارند براي اينكه در آن جهت كار انجام بگيرد. به اين توجه كنيد!! استقلال علمي كشور يكي از لوازمش همين است: استقلالِ حركت علمي، حركت هنري و به طريق اولي‌، حركت سياسي. بعضي از حركات سياسي هم از اين قبيل است.2    2. ‌۸۸/۰۸/۰۶       بيانات در ديدار جمعي از نخبگان علمي كشور
    تدبير ش 48    
ما بايستي فناوري هسته‌اي را براي خودمان كسب كنيم
 در قضية هسته‌اي آنچه كه ايران به دنبال آن است، دانش مورد نياز است؛ دانشي كه اگر امروز ملت ايران آن را دنبال نكند، فردا دير خواهد بود؛ ... ما امروز براي دانش هسته‌اي كه براي ما مهم است، كار مي‌كنيم كه بيست سال ديگر، سي سال ديگر، فرزندان ما، جوانان ما، نسل آينده، ملت بزرگ ايران، آن روز دستش به طرف غربي‌ها دراز نباشد. .... نظام جمهوري اسلامي فكرِ آن روز را مي‌كند. لذا امروز اصرار مي‌كند كه ما بايستي اين علم را، اين فناوري را، اين دانايي را، اين تمكّن را براي خودمان كسب كنيم. آن وقت جنجال راه مي‌اندازند در دنيا كه چرا مي‌خواهيد شما اين را كسب كنيد؟ وتهمت مي‌زنند، افكار عمومي را گمراه مي‌كنندكه اينها دنبال بمب‌اتمند،اينها فلانند.5       5 . 15/09/88     بيانات در ديدار مردم به مناسبت عيد غدير